Օկտանտ (համաստեղություն)

Օկտանտ
	Համաստեղություն
	Օկտանտի աստղերի ցանկ
Լատիներեն անվանում	Octans
Հապավում	Oct
Խորհրդանիշ	Օկտանտ
Մասն է	Հարավային երկնային կիսագունդ
Մակերես	291 քառակուսի աստիճան
Ամենապայծառ աստղ	չկա; ամենապայծառը՝ ν Oct — 3,73m (մ)
Ասուպային հոսքեր	չկա
Հարևան; համաստեղությունները	Քամելեոն; Սիրամարգ; Դրախտային թռչուն; Հնդիկ; Տուկան; Հարավային Հիդրա; Սեղանասար;
Հետազոտության պատմություն
Հայտնաբերող	Նիկոլա Լուի Լակայլ
Հայտնաբերման թվական	1752
Անվանված է	octant?
	Տեսանելի է +0° և −90°. լայնությունների միջև:

Օկտանտ (լատին․՝ Octans), փոքր ու շատ խամրած համաստեղություն երկնային սֆերայի հարավային կիսագնդում։ Ներառում է Երկրի Հարավային բևեռը։

Կարճ բնութագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկնքում զբաղեցնում է 291,0 տարածք, պարունակում է անզեն աչքով տեսանելի 56 աստղ։ Ռուսաստանի տարածքում չի ուսումնասիրվում։ Քանի որ Օկտանտն աշխարհի Հարավային բևեռում է, լիակատար տեսանելիությունը հնարավոր է միայն երկրագնդի հարավային կիսագնդում։

Այս համաստեղությունում է գտնվում այն աստղը, որը ներկայացնում է Հարավային բևեռը՝ Օկտանտի սիգման՝ σ, անզեն աչքով տեսանելի (աստղային մեծությունը՝ 5,5), բայց նա այնքնան խամրած է, որ չի կարող օգտագործվել տեղորոշման նպատակներով։

Տեխասյան համալսարանի հետազոտողները Արլինգտոնում եկան այն եզրակացության, որ Օկտանտի ν կրկնակի աստղը պարունակում է մոլորակ^[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նոր համաստեղություն է։ Անանուն ներկայացվել է Լակայլի կողմից 1754 թվականին։ 1756 թվականին Լակայլը առաջարկել է անվանումը, իսկ 1763 թվականին լատինիզացրել է այն։ Օկտանտը տեղորոշման անկյունային սարքավորում է, նման է սեքստանտին, բայց լիմբայի ութ մասի բաժանված կառուցվածքով։ Համաստեղությունն անվանվել է անգլիացի օպտիկ Ջոն Հենդլի պատվին, ով հայտնագործել է օկտանտը. երբեմն օգտագործվում է «Հենդլիի օկտանտ» անվանումը։