Ցեզար Կյուի

Ցեզար Կյուի; ֆր.՝ César Cui; ռուս.՝ Цезарь Кюи
Ծնվել է	հունվարի 18, 1835[…]; Վիլնյուս, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	մարտի 24, 1918 (83 տարեկան); Պետրոգրադ, Խորհրդային Ռուսաստան
Գերեզման	Տիխվինսկոե գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, ռազմական ինժեներ, գրող, սպա, դաշնակահար, երաժշտական քննադատ, ռազմական գործիչ, ճարտարագետ, քննադատ և երաժշտագետ
Հաստատություն(ներ)	Միխայլովսկայայի ռազմական հրետանային ակադեմիա
Գործունեության ոլորտ	երաժշտություն, music composing?, Երաժշտագիտություն և երաժշտական կոմպոզիցիա
Անդամակցություն	Հզոր խմբակ և Belyayev circle?
Ալմա մատեր	Նիկոլայան ճարտարագիտական ուսումնարան
Տիրապետում է լեզուներին	ռուսերեն
Պարգևներ	և
Ամուսին(ներ)	անհայտ
	César Cui Վիքիպահեստում

Ցեզար Անտոնովիչ Կյուի (ֆր.՝ César Cui, ռուս.՝ Цезарь Антрнович Кюи, հունվարի 18, 1835(1835-01-18)^[1]^[2]^[3]^[…], Վիլնյուս, Ռուսական կայսրություն^[2]^[3]^[4] - մարտի 24, 1918(1918-03-24)^[5], Պետրոգրադ, Խորհրդային Ռուսաստան^[4]), ռուս կոմպոզիտոր, երաժշտական քննադատ, ռազմական ինժեներ և գիտնական, ինժեներ-գեներալ (1904)։ 1857 թվականին ավարտել է Նիկոլաևյան ինժեներական ակադեմիան (1878 թվականից՝ նույն ակադեմիայի ադյունտ-պրոֆեսոր, 1880 թվականից՝ պրոֆեսոր, 1891 թվականից՝ վաստակավոր պրոֆեսոր)։ Կյուիի երաժշտի ձևավորմանը նպաստել է Ա. Ս. Դարգոմիժսկու, Մ. Ա. Բալակիրևի, Վ. Վ. Ստասովի հետ ունեցած ծանոթությունը։ Հզոր խմբակի անդամներից էր։ 1864 թվականից հանդես է եկել որպես երաժշտական քննադատ, պաշտպանել երաժշտության մեջ ռեալիզմի և ժողովրդայնության սկզբունքները, պրոպագանդել Մ. Ի. Գլինկայի, Ա. Ա. Դարգոմիժսկու և «Նոր ռուսական երաժշտական դպրոցի» երիտասարդ ներկայացուցիչների երկերը, նաև արտասահմանյան երաժշտության առաջադեմ նորարարական հոսանքները։ Կյուիի «Վիլյամ Ռատկլիֆ» օպերան արտացոլում էր «Հզոր խմբակի» առաջադեմ գեղագիտական դրույթները։ Գրել է 14 օպերա, այդ թվում՝ «Անջելո», «Կապիտանի աղջիկը», 4 մանկական օպերա, ստեղծագործություններ նվագախմբի, դաշնամուրի, ջութակի, թավջութակի համար, խմբերգեր, վոկալ անսամբլներ։ Հետաքրքրական են ռոմանսները (250-ից ավելի), այդ թվում հայկական ռոմանսների շարքը՝ «Հայի արյունը», «Ինչպես հզոր մրրիկ», «Երազ», «Նրան», «Մշուշն եկավ թևը փռեց», «Մարտիկի մահը», որոնք հրատարակվել են «Արցունքներ» գեղարվեստական-երաժշտական ալմանախում։ Հեղինակ է ամրաշինությանը վերաբերող կապիտալ աշխատությունների։ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո անցել է սովետական իշխանության կողմը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 М. Cui, Cesar // A Dictionary of Music and Musicians (A.D. 1450-1889): by eminent writers, English and foreign with illustrations and woodcuts / G. Grove, J. A. F. Maitland — London: Macmillan Publishers, 1900. — Vol. 4. — P. 601.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Э. Кюи (ռուս.) // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — М.: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 2. — С. 714—716.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 https://www.britannica.com/biography/Cesar-Cui
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ցեզար Կյուի» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 490)։

[_f8f53fee04addd59-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_37280bf6accc9101-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 М. Cui, Cesar // A Dictionary of Music and Musicians (A.D. 1450-1889): by eminent writers, English and foreign with illustrations and woodcuts / G. Grove, J. A. F. Maitland — London: Macmillan Publishers, 1900. — Vol. 4. — P. 601.

[_18eb7e07d80a4043-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Э. Кюи (ռուս.) // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — М.: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 2. — С. 714—716.

[_ea436cfa32d9ca9f-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.

[_52b48f9a70faf069-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 https://www.britannica.com/biography/Cesar-Cui

[_310c54df757e203c-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]