Վիքիպեդիա:Այսօր պատմության մեջ/Փետրվար

Փետրվար ամսվա օրերը
Փետրվարի 1 Հովհաննես Քաջազնունի 1411 թ. – ավարտվեց պատմության մեջ «Մեծ պատերազմ» անվանումը ստացած պատերազմը Լիտվայի մեծ իշխանության և Լեհական թագավորության միջև։ 1868 թ. – ծնվել է Հովհաննես Քաջազնունին, հայ դաշնակցական քաղաքական գործիչ, Անդրկովկասի սեյմի անդամ, Հայաստանի առաջին հանրապետության առաջին վարչապետ, նաև ճարտարապետ (մահ. 1938 թ.)։ 1896 թ. – կայացավ իտալացի երգահան Ջակոմո Պուչինիի ամենանշանավոր օպերաներից մեկի՝ «Բոհեմի» առաջնախաղը։ 1901 թ. – ծնվել է Քլարկ Գեյբլը, ամերիկացի դերասան, 1930-40 թթ. Հոլիվուդի ամենահայտնի դերասաններից մեկը, ստացել է «Հոլիվուդի արքա» մականունը (մահ. 1960 թ.) 1944 թ. – մահացել է Ֆրեյդուն Աղալյանը, հայ ճարտարապետ (ծն. 1872 թ.)։ 1945 թ. – մահացել է Յոհան Հայզինգան, հոլանդացի փիլիսոփա, պատմաբան, մշակույթի տեսաբան, (ծն. 1876 թ.)։ 1954 թ. – ծնվել է Միքայել Ապրեսյանը, Արցախյան ազատամարտի հերոս, «Արցախ» գնդի հրամանատար (մահ. 2012 թ.)։ 2003 թ. – թռիչքի ժամանակ պայթեց ՆԱՍԱ-ի կողմից ստեղծված առաջին Սփեյս Շաթլ «Կոլումբիան»։ 2008 թ. – Վիքիճամփորդություն ուղեցույց-նախագծի հիման վրա տպագրվեցին առաջին ճամփորդական ուղեցույցները։ 2012 թ. – Եգիպտոսի Պորտ Սաիդ քաղաքի մարզադաշտում ֆուտբոլային հանդիպման ժամանակ տեղի ունեցած անկարգությունների հետևանքով մահացավ 70-ից ավելի մարդ։	Փետրվարի 2 խորհրդային զինվորները գրոհի ժամանակ 1709 թ. – Խաղաղ օվկիանոսում գտնվող Մաս-ա-Տերա անմարդաբնակ կղզուց վերցրեցին նավաստի Ալեքսանդր Սելկիրկին, նա հանդիսացավ Դանիել Դեֆոյի հանրահայտ «Ռոբինզոն Կրուզո» վեպի հերոսի նախատիպը, այդ կղզին ներկայումս կոչվում է Ռոբինզոն Կրուզոյի կղզի։ 1848 թ. – ավարտվեց Ամերիկա-մեքսիկական պատերազմը, ԱՄՆ-ն լիակատար հաղթանակ տարավ Մեքսիկայի նկատմամբ։ 1882 թ. – ծնվել է Ջեյմս Ջոյսը, իռլանդացի գրող (մահ. 1941 թ.)։ 1885 թ. – ծնվել է Կոստան Զարյանը, հայ նշանավոր գրող (մահ. 1969 թ.)։ 1905 թ. – ծնվել է Այն Ռանդը, ամերիկացի փիլիսոփա և վիպասան, օբյեկտիվիզմի հիմնադիրներից մեկը (մահ. 1982 թ.)։ 1921 թ. – ծնվել է Միհրան Երկաթը, հայ օպերային երգիչ, բարիտոն, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (մահ. 1986 թ.)։ 1943 թ. – փաստացի ավարտվեց Ստալինգրադի ճակատամարտը, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ամենակարևոր ճակատամարտերից մեկը։ 1970 թ. – մահացել է Բերտրան Ռասելը, անգլիացի մաթեմատիկոս, փիլիսոփա և հասարակական գործիչ (ծն. 1872 թ.)։ 1977 թ. – ծնվել է Շակիրան, կոլումբիացի աշխարհահռչակ երգչուհի, պարուհի, պրոդյուսեր։
Փետրվարի 3 Յոհան Գուտենբերգի տպագրած Աստվածաշունչը 1468 թ. – մահացել է Յոհան Գուտենբերգը, գերմանացի դարբին և ոսկերիչ, տպագրության գյուտի հեղինակը (ծն. մոտ. 1398 թ.)։ 1488 թ. – Բարդուղիմեոս Դիաշի նավերը հասան Աֆրիկայի ափերը՝ Բարեհուսո հրվանդանի մոտ։ 1509 թ. – Դիու քաղաքի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում Պորտուգալիան հաղթանակ տարավ մամլուքական կայսրության նկատմամբ.Հնդկաստանը դարձավ Պորտուգալիայի գաղութ։ 1911 թ. – ծնվել է Գարեգին Սևունցը, հայ արձակագիր, ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (մահ. 1969 թ.)։ 1933 թ. – մահացել է Հակովբոս Տաշյանը, հայ ձեռագրագետ, բանասեր, լեզվաբան, հայագետ (ծն. 1866 թ.)։ 1966 թ. – «Լունա-9» միջտիեզերական ավտոմատ կայանքը առաջին անգամ վայրէջք կատարեց Լուսնի վրա։ 1977 թ. – ծնվել է Դեդի Յանկին, ռեգգետոն ոճում կատարող լատինոամերիկյան երգիչ։ 1998 թ. – Հայաստանի առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հրաժարական տվեց։	Փետրվարի 4 Ֆեյսբուքի պատկերանիշ 1659 թ. – մահացել է Աբել Թասմանը, հոլանդացի նշանավոր ծովագնաց, Ավստրալիայի և Օվկիանիայի հետազոտող (ծն. 1603 թ.)։ 1674 թ. – մահացել է Ոսկան Երևանցին, հայ նշանավոր մշակութային գործիչ, տպագրիչ, լեզվաբան (ծն. 1614 թ.)։ 1861 թ. – ստեղծվեց Ամերիկայի Համադաշնային Նահանգներ պետությունը։ 1878 թ. – ծնվել է Զապել Եսայանը, արևմտահայ կին գրող, թարգմանիչ, հրապարակագիր (մահ. 1943 թ.)։ 1948 թ. – Շրի Լանկան հայտարարեց իրեն անկախ Միացյալ Թագավորությունից։ 1976 թ. – Գվատեմալայում ուժեղ երկրաշարժ տեղի ունեցավ, ինչի հետևանքով մահացավ մոտ 23 000 մարդ։ 1992 թ. – Ուգո Չավեսը Վենեսուելայում ռազմական հեղաշրջման փորձ կատարեց։ 2004 թ. – բացվեց Ֆեյսբուք սոցիալական ցանցը։
Փետրվարի 5 Դեյվիդ Ուորկ Գրիֆիտը, Մերի Փիքֆորդը, Չառլի Չապլինը և Դուգլաս Ֆերբենքսը «United Artists» ընկերություն ստեղծելու մասին պայմանագիր ստորագրելիս 1879 թ. – ծնվել է Հովհաննես Ադամյանը, հայ ճարտարագետ և գյուտարար, գունավոր հեռուստատեսության և լուսահեռագրության գյուտարարը (մահ. 1932 թ.): 1880 թ. – Սանկտ Պետերբուրգի Ձմեռային պալատում ահաբեկչական պայթյուն տեղի ունեցավ, մահացավ 11 մարդ, ևս 56-ը վիրավորվեցին: 1919 թ. – Չառլի Չապլինը, Դուգլաս Ֆերբենքսը, Մերի Փիքֆորդը և Դևիդ Գրիֆիտը ստեղծեցին «United Artists» կինոընկերությունը: 1957 թ. – ծնվել է Ֆլորա Մարտիրոսյանը, հայ ճանաչված ժողովրդական երգչուհի, ՀՀ ժողովրդական արտիստուհի (մահ. 2012 թ.): 1985 թ. – ծնվել է Կրիշտիանու Ռոնալդուն, պորտուգալացի աշխարհահռչակ ֆուտբոլիստ: 1993 թ. – Արցախյան ազատամարտի ժամանակ ԼՂՀ Ինքնապաշտպանական ուժերը լայնածավալ հարձակում սկսեցին Մարտակերտի ռազմաճակատում, որն ավարտվեց Հորադիզում, Կուբաթլուում, Ջաբրայիլում, Ֆիզուլիում և Զանգելանում կենտրոնացված հակառակորդի ռազմական խմբավորումների ջախջախմամբ: 2003 թ. – Հայաստանը դարձավ Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության անդամ:	Փետրվարի 6 Ռոնալդ Ռեյգան 1537 թ. – ծնվել է Տոյոտոմի Հիդեյոսին, ճապոնական նշանավոր իշխանապետ և կայսերական վարչապետ, ով ավարտեց Ճապոնիայի վերամիացումը (մահ. 1598 թ.)։ 1643 թ. – հոլանդացի ծովագնաց Աբել Թասմանը հայտնաբերեց Ֆիջիի կղզեխումբը։ 1788 թ. – Մասաչուսեթսը դարձավ ԱՄՆ-ի 6-րդ նահանգը։ 1813 թ. – Վենետիկի «Լա Ֆենիչե» թատրոնում առաջին անգամ կատարվեց Ջոակինո Ռոսսինիի նշանավոր «Տանկրեդ» օպերան։ 1819 թ. – հիմնվեց Սինգապուրի Հանրապետությունը։ 1911 թ. – ծնվել է Ռոնալդ Ռեյգանը, ԱՄՆ-ի 40-րդ նախագահը (մահ. 2004 թ.)։ 1958 թ. – Գերմանիայում վթարի ենթարկվեց անգլիական «Մանչեսթեր Յունայթեդ» ֆուտբոլային ակումբի խաղացողներին տեղափոխող ինքնաթիռը, որի հետևանքով մահացավ 23 մարդ։ 1933 թ. – Ռուսաստանի Յակուտիա Հանրապետությունում գրանցվեց աշխարհում պաշտոնապես ամենացածր ջերմաստիճանը՝ −67,7 °C։ 1995 թ. – մահացել է Ռաֆայել Իշխանյանը, հայ նշանավոր լեզվաբան, գրականագետ, մատենագետ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր (ծն. 1922 թ.)։ 1998 թ. – մահացել է Ղազար Այվազյանը, հայ գրականագետ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու (ծն. 1913 թ.)։
Փետրվարի 7 Թոմաս Մոր, դիմանկարը` Հանս Հոլբեյն-կրտսերի 2012 թվականից նշվում է որպես համացանցում հայատառ գրելու օր: 1478 թ. – ծնվել է Թոմաս Մորը, անգլիացի նշանավոր մտածող, գրող, քաղաքական գործիչ, կաթոլիկ եկեղեցու սուրբ, Վերածննդի դարաշրջանի հումանիստ, հայտնի է իր «Ուտոպիա» երկով (մահ. 1535 թ.): 1807 թ. – տեղի ունեցավ Պրեյսիշ-Էյլաուի ճակատամարտը, ռուս-ֆրանսիական-պրուսական պատերազմի նշանավոր մարտերից մեկը։ 1832 թ. – ռուս մաթեմատիկոս Նիկոլայ Լոբաչևսկին Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայում ներկայացրեց Էվկլիդեսյանից տարբերվող իր նոր երկրաչափությունը: 1876 թ. – ծնվել է Իսահակ Ալիխանյանը, թատրոնի հայ դերասան, ՀԽՍՀ և ՎԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (մահ. 1946 թ.) 1929 թ. – ծնվել է Ալեխանդրո Խոդորովսկին, չիլիացի սյուրռեալիստ ռեժիսոր, թատերագիր, կինոարտադրող, երգահան, դերասան, դիմախաղացող, կոմիքս գրքերի հեղինակ, պատմիչ և հոգեբույժ: 1954 թ. – ծնվել է Դիթեր Բոլենը, գերմանացի երաժիշտ, երգիչ, երգերի հեղինակ, երաժշտական պրոդյուսեր և հեռուստատեսային դեմք, «Modern Talking» փոփ դուետի անդամ (Թոմաս Անդերսի հետ): 1981 թ. – ԽՍՀՄ ռազմածովային ուժերի «Տու-104» ինքնաթիռը վթարի ենթարկվեց, ինչի հետևանքով մահացավ 52 բարձրաստիճան սպա, որոնց թվում 16 ադմիրալ և գեներալ: 1984 թ. – ամերիկացի տիեզերագնաց Բրյուս Մակկենդելսը առաջին անգամ առանց ապահովագրող ճոպանի հատուկ հանդերձանքով դուրս եկավ բաց տիեզերք:	Փետրվարի 8 Ժյուլ Վեռն 1724 թ. – Սանկտ Պետերբուրգում Պետրոս I-ի հրամանով հիմնվեց Ռուսական կայսրության գիտությունների ազգային ակադեմիան: 1828 թ. – ծնվել է Ժյուլ Վեռնը, ֆրանսիացի աշխարհահռչակ գրող, արկածային գրականության դասական, նաև աշխարհագրագետ (մահ. 1905 թ.): 1834 թ. – ծնվել է Դմիտրի Մենդելեևը, ռուս ճանաչված գիտնական, քիմիկոս, բացահայտել է քիմիական տարրերի Պարբերական համակարգը (մահ. 1907 թ.): 1877 թ. – ծնվել է Ստեփան Քափանակյանը, հայ ռեժիսոր, թարգմանիչ, ասմունքող, բեմադրիչ (մահ. 1944 թ.): 1879 թ. – կանադացի ճարտարագետ Սենդֆորդ Ֆլեմինգը առաջարկեց երկրագունդը բաժանել ժամային գոտիների: 1883 թ. – ծնվել է Ջոզեֆ Շումպետերը, ավստրիական և ամերիկացի տնտեսագետ, սոցիոլոգ, քաղաքականագետ և տնտեսագիտական մտքի պատմաբան (մահ. 1950 թ.): 1929 թ. – ռուս ավիակոնստրուկտոր Նիկոլա Կամովը իր ստեղծած թռչող սարքը անվանեց ուղղաթիռ և այդպիսով այդ բառը գործածության մեջ մտավ: 1963 թ. – Իրաքում ռազմական հեղաշրջում կատարվեց:
Փետրվարի 9 Արմեն Գարո 1872 թ. – ծնվել է Արմեն Գարոն, հայ քաղաքական և ռազմական գործիչ, Հայաստանի առաջին հանրապետության դեսպանը ԱՄՆ-ում, Նեմեսիս գործողության կազմակերպիչներից մեկը։ 1885 թ. – ծնվել է Ալբան Բերգը, ավստրիացի երգահան, երաժշտական էքսպրեսիոնիզմի և «Վիեննական Երկրորդ Դպրոցի» կարկառուն ներկայացուցիչ (մահ. 1935) 1886 թ. – ծնվել է Ալեքսանդր Մյասնիկյանը, հայ քաղաքական, հասարակական գործիչ, ԽՍՀՄ Կոմունիստական Կուսակցության անդամ (մահ. 1925 թ.)։ 1895 թ. – ԱՄՆ-ի Մասաչուսեթս նահանգի Հոլիոկ քաղաքում անցկացվեց վոլեյբոլի առաջին խաղը։ 1920 թ. – Փարիզում համաձայնագիր ստորագրվեց Շպիցբերգենի կղզեխմբի օգտագործման վերաբերյալ, ներկայումս ստորագրող խմբի անդամ են մոտ 50 երկիր։ 1924 թ. – կազմավորվեց Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետությունը, որ մտավ Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի կազմի մեջ։ 1960 թ. – ամերիկյան դերասանուհի Ջոան Վուդվարդի պատվին Հոլիվուդյան փառքի ծառուղում բացվեց առաջին աստղը։ 1998 թ. – Հայաստանի նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի կողմից թույլատրվեց Հայ Հեղափոխական Դաշնակցության գործունեությունը։ 2010 թ. – Եվրախորհրդարանի կողմից հաստատվեց Եվրոպական Միության եվրահանձնաժողովի նոր կազմը։	Փետրվարի 10 գամփռի նկարով 1999 թ. ՀՀ փոստային նամականիշ 1755 թ. – մահացել է Շառլ Լուի Մոնտեսքյոն, ֆրանսիացի նշանավոր գրող, իրավագետ և փիլիսոփա (ծն. 1689 թ.)։ 1890 թ. – ծնվել է Բորիս Պաստեռնակը, ռուս հռչակավոր, գրող, գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (մահ. 1960 թ.)։ 1935 թ. – ծնվել է Զորի Բալայանը, հայ ճանաչված գրող, հասարակական և քաղաքական գործիչ, սպորտի մասնագետ, սպորտային բժիշկ, լրագրող և ճանապարհորդ։ 1945 թ. – խորհրդային «С-13» սուզանավը խորտակեց գերմանական «Գեներալ Շտոյբեն» մարդատար նավին, մահացավ մոտ 300 մարդ։ 1961 թ. – ծնվել է Արթուր Էլբակյանը, հայ թատերական գործիչ, դերասան, ռեժիսոր, հաղորդավար, պրոդյուսեր։ 1986 թ. – մահացել է Մկրտիչ Ասլանյանը, հայ արձակագիր, լրագրող, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ (ծն. 1906 թ.)։ 1997 թ. – շախմատային հզոր Դիփ Բլու համակարգիչը առաջին անգամ պարտության մատնեց Գարրի Կասպարովին։ 2005 թ. – մահացել է Արթուր Միլլերը, ամերիկացի գրող, դրամատուրգ և արձակագիր, ամուսնացած է եղել Մերիլին Մոնրոյի հետ (ծն. 1915 թ.)։ 2009 թ. – տիեզերքում առաջին անգամ իրար բախվեցին Երկրի 2 արհեստական արբանյակ։ 2011 թ. – Միջազգային կինոլոգիական միությունը Հայկական գամփռ շնատեսակին շնորհեց Հայաստանի ազգային ցեղատեսակի կարգավիճակ։
Փետրվարի 11 Ռենե Դեկարտի դիմանկար 1650 թ. – մահացել է Ռենե Դեկարտը, ֆրանսիացի հռչակավոր գիտնական, մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս, փիլիսոփա (ծն. 1596 թ.): 1829 թ. – մահացել է Ալեքսանդր Գրիբոյեդովը, ռուս ճանաչված դրամատուրգ, բանաստեղծ, դիվանագետ (ծն. 1795 թ.): 1884 թ. – ծնվել է Աշխարհբեկ Քալանթարը, հայ մեծավաստակ գիտնական, հայագետ և հնագետ (մահ. 1942 թ.): 1929 թ. – ծնվել է Ալբերտ Ազարյանը, հայ աշխարհահռչակ մարմնամարզիկ, Օլիմպիական խաղերի եռակի, աշխարհի, Եվրոպայի և Ասիական խաղերի բազմակի չեմպիոն: 1929 թ. – Վատիկանը անկախացավ Իտալիայից՝ փաստացի դառնալով առանձին պետություն: 1948 թ. – մահացել է Սերգեյ Էյզենշտեյնը, թատրոնի և կինոյի խորհրդային ռեժիսոր, սցենարիստ, մոնտաժող, նաև դերասան (ծն. 1898 թ.): 1954 թ. – ծնվել է Արմեն Էլբակյանը, հայ դերասան, թատերական ռեժիսոր, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ: 1979 թ. – Իրանում փաստացի ավարտվեց իսլամական հեղափոխությունը: 2011 թ. – Եգիպտոսում հեղափոխության արդյունքում երկրի նախագահ Հոսնի Մուբարաքը հրաժարական տվեց:	Փետրվարի 12 Հրանտ Մաթևոսյան 1429 թ. – Հարյուրամյա պատերազմի ժամանակ տեղի ունեցավ Ռուվրեի ճակատամարտը, որտեղ անգլիացիները հաղթանակ տարան ֆրանսիացիների նկատմամբ: 1809 թ. – ծնվել է Չարլզ Դարվինը, անգլիացի աշխարհահռչակ գիտնական, բնագետ և ճանապարհորդ (մահ. 1882 թ.): 1899 թ. – Գերմանական կայսրությունը Իսպանիայից գնեց Կարոլինյան և Մարիանյան կղզիները: 1909 թ. – ծնվել է Արամ Ղանալանյանը, հայագետ, բանագետ, ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս և գիտության վաստակավոր գործիչ (մահ. 1983 թ.): 1912 թ. – Չինաստանում ավարտվեց Սինհայան հեղափոխությունը, որի արդյունքում կործանվեց Ցին դինաստիան: 1935 թ. – ծնվել է Հրանտ Մաթևոսյանը, հայ ճանաչված գրող, արձակագիր, կինոսցենարիստ (մահ. 2002 թ.): 1950 թ. – ստեղծվեց Եվրոպական հեռարձակողների միությունը: 1961 թ. – ԽՍՀՄ-ից տիեզերք ուղարկվեց «Վեներա-1» ավտոմատ միջմոլորակային կայանը. այն Վեներա մոլորակի ուսումնասիրության համար ստեղծված առաջին կայանն էր: 2009 թ. – ամերիկյան Colgan Air ընկերության ինքնաթիռը վթարի ենթարկվեց Նյու Յորք նահանգի Բուֆֆալո քաղաքում. զոհվեց 50 մարդ:
Փետրվարի 13 Լյումիեր եղբայրներ 1689 թ. — Անգլիայում ավարտվեց այսպես կոչված Փառավոր հեղափոխությունը։ 1769 թ. — ծնվել է Իվան Կռիլովը, ռուս նշանավոր գրող, հայտնի է իր առակներով, (մահ. 1844 թ.)։ 1770 թ. — ծնվել է Ներսես Ե Աշտարակեցին, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս, ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ (մահ. 1857 թ.)։ 1873 թ. — ծնվել է Ֆեոդոր Շալյապինը, ռուս նշանավոր օպերային երգիչ, համաշխարհային վոկալ-բեմական արվեստի խոշորագույն ներկայացուցիչներից (մահ. 1938 թ.)։ 1883 թ. — մահացել է Ռիխարդ Վագները, գերմանացի մեծ երգահան, դիրիժոր, երաժշտական տեսաբան (ծն. 1813 թ.)։ 1895 թ. — Լյումիեր եղբայրները իրենց հայտնագործած նկարահանման և պրոյեկտման կինոապարատի համար արտոնագիր ստացան։ 1918 թ. — ԽՍՀՄ-ում մտցվեց Գրիգորյան օրացույցը, որոշված էր 1918 թվականի հունվարի չորեքշաբթի օրվան հաջորդող հինգշաբթի օրը հաշվել ոչ թե փետրվարի 1-ը, այլ փետրվարի 13-ը։ 1934 թ. — խորհրդային «Չելյուսկին» նավը խորտակվեց Հյուսիսային Սառուցյալ օվկիանոսում։ 1946 թ. — ծնվել է Վազգեն Մանուկյանը, հայ քաղաքական գործիչ, մաթեմատիկոս, գիտությունների թեկնածու, դոցենտ, ՀՀ առաջին վարչապետ, ներկայումս Հանրային խորհրդի նախագահ։	Փետրվարի 14 Youtube-ի պատկերանիշ Կաթոլիկ աշխարհում նշում են Սուրբ Վալենտինի օրը։ 1859 թ. – Օրեգոնը դարձավ ԱՄՆ-ի 33-րդ նահանգը։ 1912 թ. – Արիզոնան դարձավ ԱՄՆ-ի 48-րդ նահանգը։ 1925 թ. – ծնվել է Սերգեյ Աբրահամյանը, հայ նշանավոր լեզվաբան, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ակադեմիկոս (մահ. 2005 թ.)։ 1929 թ. – ԱՄՆ-ի Չիկագո քաղաքում խոշոր բախում տեղի ունեցավ Ալ Կապոնեի և գերմանա-իռլանդական գանգստերների միջև։ 1949 թ. – Իսրայելի ազգային ժողովում՝ Քնեսեթում տեղի ունեցավ առաջին նիստը։ 1958 թ. – ծնվել է Սմբատ Լպուտյանը, հայ ճանաչված շախմատիստ, գրոսմայստեր, շախմատի 37-րդ համաշխարհային օլիմպիադայի հաղթող։ 1959 թ. – ծնվել է Ռենե Ֆլեմինգը, ամերիկյան օպերային երգչուհի, քնարերգական (լիրիկական) սոպրանո, հանդես է եկել աշխարհի հայտնի օպերային թատրոններում։ 1974 թ. – ծնվել է Գարիկ Մարտիրոսյանը, հայ ճանաչված հումորիստ, հաղորդավար և շոումեն։ 2003 թ. – սատկեց աշխարհում առաջին կլոնավորված կաթնասունը՝ Դոլլի ոչխարը։ 2005 թ. – ստեղծվեց Յութուբ ինտերնետային վիդեո-նախագծային կայքը։
Փետրվարի 15 Ֆրանսիայի դրոշը 1748 թ. – ծնվել է Ջերեմի Բենթամը, անգլիացի նշանավոր սոցիոլոգ, իրավաբան (մահ. 1832 թ.): 1781 թ. – մահացել է Գոտհոլդ Լեսսինգը, գերմանացի պոետ, թատերգակ, արվեստի տեսաբան և գրաքննադատ-լուսավորիչ, Գերմանական դասական գրականության հիմնադիրներից (ծն. 1729) 1794 թ. – Ֆրանսիան ընդունեց իր պետական դրոշը: 1909 թ. – ծնվել է Արֆո Պետրոսյանը, հայ կին գրականագետ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր (մահ. 1985 թ.): 1934 թ. – ծնվել է Նիկլաուս Վիրտը, շվեյցարացի գիտնական, ինֆորմատիկայի նշանավոր մասնագետ, Pascal, Modula և Oberon ծրագրավորման լեզուների հեղինակներից, Թյուրինգի մրցանակակիր: 1961 թ. – ԱՄՆ-ից Բելգիա թռչող Sabena ընկերության ինքնաթիռը վթարի ենթարկվեց, մահացավ 72 մարդ, որոնց մեջ էին նաև ԱՄՆ-ի ձևավոր չմշկասահքի հավաքականի անդամները: 1965 թ. – մահացել է Նաթ Քինգ Քոլը, ամերիկացի ջազ երգիչ և դաշնակահար, նաև դերասան (ծն. 1919 թ.): 2011 թ. – Լիբիայում քաղաքացիական պատերազմ սկսվեց:	Փետրվարի 16 1918 թ. – Լիտվան հռչակեց իր անկախությունը Գերմանիայից ու Ռուսաստանից։ 1919 թ. – Նյու Յորքում ցուցադրվեց Հայոց Ցեղասպանության մասին առաջին ֆիլմը` «Հոգիների աճուրդ»։ 1934 թ. – Ավստրիայում ավարտվեց 4 օր տևած քաղաքացիական պատերազմը։ 1953 թ. – ծնվել է Թաներ Աքչամը, թուրք պատմագիր, սոցիոլոգ, առաջին թուրք գիտնականներից մեկն է, որ ճանաչում և բացահայտորեն քննարկում է Հայոց Ցեղասպանությունը։ 1965 թ. – ծնվել է Ռոբերտ Էմմիյանը, հայազգի հայտնի հեռացատկորդ, Եվրոպայի, ԽՍՀՄ-ի ու հանրապետության բազմակի չեմպիոն, Եվրոպայի ռեկորդակիր։ 1968 թ. – ԱՄՆ-ի Ալաբամա նահանգի Հեյլեվիլ քաղաքում սկսեց գործել «911» փրկարար ծառայության առաջին ստորաբաժանումը։ 1999 թ. – Ուզբեկստանի մայրաքաղաք Տաշքենդում տեղի ունեցան ահաբեկչական պայթյուններ, որոնց հետևանքով զոհվեց 16 մարդ, վնասվածքներ ստացան մոտ 100-ը։ 2005 թ. – սկսեց գործել Կիոտոյի արձանագրությունը։ 2006 թ. – Եվրոպառլամենտը բանաձև ընդունեց, որտեղ դատապարտում էր Ջուղայի խաչքարերի ոչնչացումը։
Փետրվարի 17 Մեսրոպ Մաշտոց 440 թ. – մահացել է Մեսրոպ Մաշտոցը, Հայոց գրերի ստեղծող և հայ ինքնուրույն ու թարգմանական գրականության սկզբնավորող, հայագիր դպրոցի հիմնադիր և հայերի առաջին ուսուցիչ, լուսավորիչ, քրիստոնեության քարոզիչ (ծն. 361 կամ 362 թ.)։ 1600 թ. – իտալացի հոգևորական, աստղագետ, փիլիսոփա և գիտնական Ջորդանո Բրունոյին այրեցին խարույկի վրա (ծն. 1548 թ.)։ 1673 թ. – մահացել է Մոլիերը, ֆրանսիացի նշանավոր դրամատուրգ, դերասան (ծն. 1622 թ.)։ 1887 թ. – ծնվել է Գրիգոր Ղափանցյանը, հայ նշանավոր լեզվաբան, լեզվագետ (մահ. 1956 թ.)։ 1904 թ. – Միլանի «Լա Սկալա» թատրոնում կայացավ Ջակոմո Պուչինիի նշանավոր «Մադամ Բատերֆլայ» օպերան։ 1924 թ. – ծնվել է Գևորգ Վարդանյանը, Խորհրդային Միության հայտնի հայ հետախույզ, պետանվտանգության կոմիտեի գնդապետ, Խորհրդային Միության հերոս (մահ. 2012 թ.)։ 1968 թ. – ԱՄՆ-ի Մասաչուսեթս նահանգի Սփրիգֆիլդ քաղաքում բացվեց Բասկետբոլի փառքի սրահը։ 1979 թ. – սկսվեց վիետնամա-չինական պատերազմը։ 2008 թ. – Կոսովոն հայտարարեց իրեն անկախ Սերբիայից։	Փետրվարի 18 1915-1917 թթ. հայկական կամավորական ջոկատների ղեկավարները. Քեռի, Խանասորի Վարդան և Համազասպ (կանգնած) 1564 թ. – մահացել է Միքելանջելոն, Վերածննդի ժամանակաշրջանի իտալացի մեծագույն նկարիչներից, նաև քանդակագործ (ծն. 1475 թ.)։ 1921 թ. – Երևանի բանտում սպանվեց Համազասպ Սրվանձտյանը, հայ ֆիդայի, ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ (ծն. 1873 թ.)։ 1930 թ. – հայտնաբերվեց Պլուտոն մոլորակը, որը հետագայում դասվեց գաճաճ մոլորակների շարքին։ 1933 թ. – ծնվել է Յոկո Օնոն, ճապոնացի նկարչուհի, գրող, կինոռեժիսոր և խաղաղության ակտիվիստ, հանրահայտ «Բիթլզ» խմբի մենակատար Ջոն Լենոնի այրին։ 1954 թ. – ծնվել է Ջոն Տրավոլտան, ամերիկացի ճանաչված դերասան, նաև երգիչ և պարող։ 1967 թ. – մահացել է Ռոբերտ Օպենհեյմերը, հրեական ծագմամբ ամերիկացի նշանավոր ֆիզիկոս (ծն. 1904 թ.)։ 1979 թ. – Սահարա անապատում ձյուն տեղաց։ 2003 թ. – Հարավային Կորեայի Դեգու քաղաքի մետրոպոլիտենում տեղի ունեցավ հրդեհ, որի հետևանքով մահացավ 198 մարդ։ 2004 թ. – Իրանի Նիշապուր քաղաքում տեղի ունեցավ երկաթուղային վթար, որի հետևանքով մահացավ մոտ 300 մարդ։ 2013 թ. – Հայաստանում անցկացվեցին նախագահական ընտրություններ։
Փետրվարի 19 Հայ գրող Հովհաննես Թումանյան 197 թ. – տեղի ունեցավ Լուգդունի ճակատամարտը Հին Հռոմի կայսրեր Կլոդիուս Ալբինուսի և Սեպտիմիուս Սևերուսի միջև։ 1869 թ. – ծնվել է Հովհաննես Թումանյանը, հայ բանաստեղծ, արձակագիր։ 1878 թ. – կնքվեց Սան Ստեֆանոյի պայմանագիրը, որի 16-րդ հոդվածով Օսմանյան կայսրությունը պարտավորվում էր բարեփոխումներ անցկացնել հայաբնակ մարզերում։ 1905 թ. – սկսվեց Մուկդենյան ճակատամարտը, ռուս-ճապոնական պատերազմի նշանավոր մարտերից մեկը։ 1915 թ. – Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ սկսվեց Դարդանելյան գործողությունը։ 1928 թ. – մահացել է Թովմաս Նազարբեկյանը, հայ նշանավոր ռազմական գործիչ, գեներալ (ծն. 1855 թ.)։ 1951 թ. – մահացել է Անդրե Ժիդը, ֆրանսիացի գրող, դրամատուրգ, բանաստեղծ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (ծն. 1869 թ.)։ 1953 թ. – ծնվել է Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրչները, Արգենտինայի առաջին կին նախագահը։ 1986 թ. – տիեզերք դուրս եկավ «Միր» խորհրդային ուղեծրային կայանը։ 2004 թ. – Բուդապեշտում ադրբեջանցի սպա Ռամիլ Սաֆարովը կացնով սպանեց հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին:	Փետրվարի 20 ԼՂԻՄ քարտեզ 1816 թ. – Հռոմի Teatro Argentina թատրոնում կայացավ Ջոակինո Ռոսսինիի «Սևիլյան սափրիչ» նշանավոր օպերայի առաջնախաղը: 1872 թ. – Նյու Յորքում բացվեց «Մետրոպոլիտեն» թանգարանը, որն ԱՄՆ-ի ամենահարուստ գեղարվեստական հավաքածու ունեցող թանգարանն է: 1907 թ. – ծնվել է Հովհաննես Մամիկոնյանը, հայ գրականագետ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (մահ. 1970 թ.): 1940 թ. – ցուցադրվեց «Թոմն ու Ջերին» մուլտֆիլմի առաջին սերիան: 1980 թ. – ծնվել է Արթուր Աբրահամը, հայազգի աշխարհահռչակ պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտիկ, հանդես է գալիս Գերմանիայում: 1988 թ. – Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի իշխանությունները պաշտոնապես հայտարարեցին Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի կազմից դուրս գալու և Հայկական ԽՍՀ-ին միանալու իրենց վճռի մասին և փոխհամաձայնության խնդրագրեր ուղարկեցին Երևան և Բաքու, դրանով փաստորեն սկսվեց Ղարաբաղյան շարժումը: 1988 թ. – ծնվել է Ռիհաննան, ծագումով բարբադոսցի ամերիկյան նշանավոր երգչուհի: 2007 թ. – մահացել է Զահրատը, արևմտահայ բանաստեղծ (ծն. 1924 թ.):
Փետրվարի 21 Միսաք Մանուշյան ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից աշխարհի շատ երկրներում նշվում է Մայրենի լեզվի միջազգային օրը։ 1828 թ. – Ռուսաստանի և Պարսկաստանի միջև կնքվեց Թուրքմենչայի պայմանագիրը, որով ավարտվեց 1826-1828 թթ. ռուս–պարսկական պատերազմը։ 1848 թ. – Կառլ Մարքսը և Ֆրիդրիխ Էնգելսը Լոնդոնում հրատարակում են Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստը։ 1852 թ. – մահացել է Նիկոլայ Գոգոլը, ռուս նշանավոր գրող, արձակագիր, դրամատուրգ, բանաստեղծ, գրաքննադատ, ռուս գրականության դասականներից մեկը (ծն. 1809 թ.)։ 1893 թ. – ծնվել է Անդրես Սեգովիան, իսպանացի կիթառահար, համարվում է ժամանակակից ակադեմիական կիթառային երաժշտության հիմնադիրը (մահ. 1987 թ.)։ 1902 թ. – մահացել է Ալեքսանդր Երիցյանը, հայ պատմաբան (ծն. 1841 թ.)։ 1944 թ. – ֆրանսահայ բանաստեղծ, ֆրանսիական դիմադրության շարժման մարտիկ Միսաք Մանուշյանը իր խմբի 21 անդամների հետ միասին մահապատժի ենթարկվեց Փարիզում. հետագայում նրան շնորհվեց Ֆրանսիայի ազգային հերոսի կոչում։ 1971 թ. – ստորագրվեց վիենտյանյան պայմանագիրը, համաձայն որի ավարտվում էր Լաոսի քաղաքական պատերազմը։	Փետրվարի 22 Աղդամ-Ասկերան ճանապարհ. Ասկերանի ուղղությունը ցույց տվող վահանակ 1819 թ. – ԱՄՆ-ն Իսպանիայից 5 միլիոն ամերիկյան դոլարով գնեց Ֆլորիդան: 1938 թ. – ծնվել է Արտավազդ Փելեշյանը, հայ նշանավոր ռեժիսոր-վավերագրող: 1940 թ. – ծնվել է Արշակ Սադոյանը, հայ քաղաքական գործիչ, ՀՀ Ազգային ժողովի 1-3 գումարումների պատգամավոր: 1941 թ. – մահացել է Ֆրեդերիկ Բանտինգը, կանադացի ֆիզիոլոգ, ինսուլինի հայտնաբերման համար ստացել է նոբելյան մրցանակ (ծն. 1891 թ.): 1952 թ. – ծնվել է Ջեյմս Բաղյանը, ամերիկահայ տիեզերագնաց-օդաչու, բժշկագիտության դոկտոր, հայազգի առաջին տիեզերագնացը: 1974 թ. – ծնվել է Ջեյմս Բլանտը, անգլիացի երգիչ և երաժիշտ, նախկին զինվորական: 1988 թ. – Արցախյան ազատամարտի ժամանակ սկսվեց Ասկերան-Ստեփանակերտ ռազմավարական ուղղությամբ աղդամցի ադրբեջանցիների բազմահազարանոց ամբոխի զինված հարձակումը, որն ավարտվեց Բաքվի և Խորհրդային Ադրբեջանի այլ բնակավայրերի հայ բնակչության ջարդի ու բռնի տեղահանության գործողություններով: 2011 թ. – թողարկվեց Վինդոուզ 7 օպերացիոն համակարգի վերջին տարբերակը:
Փետրվարի 23 «Իվոձիմայի վրա դրոշ բարձրացնելը» լուսանկարի արձան 1685 թ. – ծնվել է Գեորգ Ֆրիդրիխ Հենդելը, գերմանացի մեծ երգահան, երկար տարիներ ապրել և ստեղծագործել է Անգլիայում (մահ. 1759 թ.): 1878 թ. – ծնվել է Կազիմիր Մալևիչը, ռուս նկարիչ, կոնստրուկտիվիտ, սուպրեմատիզմի հիմնադիր (մահ. 1935 թ.): 1893 թ. – Ռուդոլֆ Դիզելը իր ստեղծած շարժիչի համար արտոնագիր ստացավ: 1944 թ. – ծնվել է Օլեգ Յանկովսկին, ռուս ճանաչված դերասան (մահ. 2009 թ.): 1945 թ. – Ջո Ռոզենտալը նկարեց հայտնի «Իվոձիմայի վրա դրոշ բարձրացնելը» լուսանկարը, այն ԱՄՆ-ում դարձավ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի թեմայով ամենաարժեքավոր և ճանաչվող լուսանկարներից ու բոլոր ժամանակների ամենաշատ վերահրատարակվող լուսանկարներից մեկը: 1947 թ. – ստեղծվեց ԻՍՕ ստանդարտացման միջազգային կազմակերպությունը: 1987 թ. – մահացել է Վազգեն Օվյանը, հայ բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ, հրապարակախոս (ծն. 1932 թ.):	Փետրվարի 24 Մինաս Ավետիսյանի կիսանդրին Երևանում 1607 - Իտալիայի Մանտուա քաղաքի դուքս Վինչենցո Գոնզագայի արքունիքում կայացավ Կլաուդիո Մոնտեվերդիի Օրփեոս օպերայի առաջին ներկայացումը։ 1931 - մահացել է Երվանդ Լալայանը, հայ ազգագրագետ, բանահավաք, հնագետ (ծն. 1864)։ 1942 - հրեա փախստականների բուլղարական «Ստրումո» նավը խորտակվեց Սև ծովում, մահացան անձնակազմի 767 անդամներ։ 1942 - առաջին անգամ եթեր հեռարձակվեց «Ամերիկայի ձայն» ռադիոկայանը։ 1955 - Բաղդադում Իրաքի և Թուրքիայի միջև կնքված համաձայնագրի հիման վրա հետագայում ստեղծվեց CENTO կազմակերպությունը։ 1955 - ծնվել է Սթիվ Ջոբսը, ամերիկացի նշանավոր ճարտարագետ, գործարար, Apple կորպորացիայի հիմնադիր (մահ. 2011)։ 1975 - մահացել է Մինաս Ավետիսյանը, հայ նշանավոր գեղանկարիչ (ծն. 1928)։ 1978 - մահացել է Հավասին (իսկական անունը՝ Արմենակ Մարկոսյան), հայ ճանաչված գուսան, հեղինակ է մոտ 3600 աշուղական բանաստեղծության (ծն. 1896 թ.)։ 1980 - տեղի ունեցավ XIII Ձմեռային օլիմպիական խաղերի փակման հանդիսավոր արարողությունը (Լեյք Փլեսիդ, ԱՄՆ)։ 2022 - Ռուսաստանը ներխուժեց Ուկրաինա։
Փետրվարի 25 Զորավար Անդրանիկը Փարիզում, 1921 թ. 1865 - ծնվել է Անդրանիկ Օզանյանը, հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, զորահրամանատար, պետական գործիչ, հայդուկապետ (մահ. 1927թ.): 1871 - ծնվել է Լեսյա Ուկրաինկան, ուկրաինացի բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի, մշակութային գործիչ, զբաղվել է նաև ժողովրդագրական ստեղծագործության հավաքչությամբ՝ 220 ժողովրդական երգ ձայնագրվել է նրա կատարումից (մահ. 1913 թ.)։ 1904 - Ակրիի Հանրապետությունը մտավ Բրազիլիայի կազմի մեջ։ 1921 - 11-րդ Կարմիր բանակը մտավ Վրաստան և այնտեղ հաստատվեց խորհրդային իշխանություն։ 1952 - Նորվեգիայի մայրաքաղաք Օսլոյում տեղի ունեցավ VI Ձմեռային Օլիմպիական խաղերի փակման հանդիսավոր արարողությունը։ 1953 - ծնվել է Լևոն Մկրտչյանը, հայ կինոռեժիսոր, սցենարիստ և օպերատոր։ 1992 - ստեղծվեց Ռուսաստանի տիեզերական դաշնային գործակալությունը։ 1999 - մահացել է Գլենն Սիբորգը, ամերիկացի նշանավոր քիմիկոս և ֆիզիկոս, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (ծն. 1912 թ.)։ 2004 - կայացավ ռեժիսոր Մել Գիբսոնի «Քրիստոսի չարչարանքները» ֆիլմի պրեմիերան։ 2009 - Ստամբուլից Ամստերդամ թռչող թուրքական «Turkish Airlines» ընկերության Boeing 737 ինքնաթիռը վթարի ենթարկվեց. անձնակազմի 134 անդամներից 125-ը ողջ մնացին։	Փետրվարի 26 Վիկտոր Հյուգո 1802 - ծնվել է Գաբրիել Պատկանյանը, հայ բանաստեղծ, արձակագիր, պատմաբան, մանկավարժ, գրական-հասարակական գործիչ (մահ. 1889 թ.)։ 1802 - ծնվել է Վիկտոր Հյուգոն, ֆրանսիացի հռչակավոր գրող, բանաստեղծ, դրամատուրգ, քաղաքական գործիչ (մահ. 1885 թ.) 1815 - Էլբա աքսորված Նապոլեոն Բոնապարտը փախչում է այնտեղից։ 1848 - Ֆրանսիայում վերացվում են ազնվական տիտղոսները։ 1896 - Անտուան Անրի Բեքերելը հայտնաբերում է, որ ուրանիի նմուշը հետք է թողնում լուսազգայուն թղթի վրա, նրա անունով է ռադիոակտիվ աղբյուրի ակտիվության չափման միավորը ՍԻ համակարգում։ 1917 - Նյու Յորքի «Victor» ընկերությունում ձայնագրվում է առաջին ջազային սկավառակը։ 1986 - Միխայիլ Գորբաչովը հայտարարում է ԽՍՀՄ-ում «Արագացման» («Ускорение») գործընթացը։ 1992 - Արցախյան ազատամարտի ժամանակ ազատագրվեց Ստեփանակերտի օդանավակայանը և ճնշվեցին Խոջալուի կրակակետերը։ Պահոց | Խմբագրել
Փետրվարի 27 Սումգայիթի ջարդերից հետո կենտրոնական մամուլին` մասնավորապես «Պրավդա» թերթին քննադատող ցուցանակ, Երևան, 1988 թ. 1833 թ. - Նիկոլայ I-ը հաստատեց Հայկական մարզի զինանշանը։ 1845 թ. - ծնվել է Գրիգոր Արծրունին, հայ հրապարակախոս (մահ. 1892 թ.)։ 1858 թ. - մահացել է Նիկողայոս Պալյանը, հայ ճարտարապետ, հասարակական գործիչ։ (ծնվ. 1826 թ.)։ 1900 թ. - ստեղծվեց գերմանական «Բավարիա Մյունխեն» ֆուտբոլային ակումբը, աշխարհի ամենաճանաչված ակումբերից մեկը։ 1910 թ. - ծնվել է Հենրիկ Գասպարյանը, շախմատային կոմպոզիցիայի գծով միջազգային գրոստմայստեր (մահ. 1995 թ.)։ 1917 թ. - կայացավ Բուրժուադեմոկրատական II հեղափոխությունը և ցարիզմը տապալվեց Ռուսաստանում։ 1932 թ. - անգլիացի ֆիզիկոս Ջեյմս Չեդվիկը հայտնագործեց նեյտրոնը։ 1932 թ. - ծնվել է Էլիզաբեթ Թեյլորը, անգլիացի նշանավոր դերասանուհի (մահ. 2011 թ.)։ 1988 թ. - Արցախյան շարժումը կանգնեցնելու նպատակով Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի Սումգայիթ քաղաքում սկսվեցին հայազգի բնակչության 3-օրյա ջարդեր։	Փետրվարի 28 Հայկական ատոմային էլեկտրակայան Հայաստանում նշվում է Ադրբեջանական ԽՍՀ-ում կազմակերպված ջարդերի զոհերի հիշատակի և բռնագաղթված հայ բնակչության իրավունքների պաշտպանության օրը 1852 թ. - Կոստանդնուպոլսում սկսվեց հրատարակել «Նոյան Աղավնի» պարբերականը (մինչև 1853)։ 1905 թ. - ցարի բարձրագույն անվանական հրովարտակով Կովկասում վերականգնվեց փոխարքայությունը և փոխարքա նշանակվեց Ի. Ի. Վորոնցով-Դաշկովը։ 1911 թ. - ծնվել է Օտակար Վավրան, չեխ հայտնի կինոռեժիսոր և սցենարիստ (մահ. 2011 թ.)։ 1922 թ. - Եգիպտոսը անկախացավ Մեծ Բրիտանիայից։ 1928 թ. - Երևանի պետական համալսարանում բացվեց Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարանը։ 1935 թ. - ամերիկացի քիմիկոս Ուոլլես Կարեզերսը սինթեզեց նեյլոնը։ 1973 թ. - մահացել է Աշոտ Գրաշին, հայ բանաստեղծ, թարգմանիչ (ծն. 1910 թ.)։ 1976 թ. - շարք մտավ Հայաստանի ատոմային էլեկտրակայանի առաջին էներգաբլոկը։ 1991 թ. - ավարտվեց Պարսից ծոցի պատերազմը։