Վիտտորե Կարպաչչո
Վիտտորե Կարպաչչո իտալ.՝ Vittore Carpaccio | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1465[1] |
| Ծննդավայր | ենթդ․ Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[2][3] |
| Վախճանվել է | 1526[4][5][6][…] կամ ոչ վաղ քան 1525 և ոչ ուշ քան 1526 |
| Մահվան վայր | Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[7] |
| Քաղաքացիություն |  Վենետիկի հանրապետություն |
| Մասնագիտություն | նկարիչ և գծանկարիչ |
| Ժանր | դիմապատկեր |
| Թեմաներ | գեղանկարչություն |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | The Dream of St. Ursula?, Two Venetian Ladies?, Miracle of the Holy Cross at the Rialto Bridge? և Portrait of a Knight? |
| Զավակներ | Բենեդետտո Կարպաչչո[8] |
 Vittore Carpaccio Վիքիպահեստում | |
Վիտտորե Կարպաչչո (Carpaccio, 1465[1], ենթդ․ Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[2][3] - 1526[4][5][6][…] կամ ոչ վաղ քան 1525 և ոչ ուշ քան 1526, Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[7]), իտալացի նկարիչ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վաղ Վերածննդի կերպարվեստի վենետիկյան դպրոցի ներկայացուցիչ։ Սովորել է Ջենտիլե Բելլինիի մոտ։ Սուրբ Ուրսուլայի (1490-1495, Ակադեմիայի պատկերասրահ, Վենետիկ), Սուրբ Գևորգի և Հիերոնիմոսի (1502-1507, Սկուոլա դի Սան-Ջորջո դելյի Սկյավոնի, Վենետիկ) կյանքի թեմաներով կատարված նկարաշարերում Կարպաչչոն առասպելական, սրբացված իրադարձությունները մեկնաբանել է որպես ժամանակակից իրական կյանքի պատկերներ՝ ներմուծելով քաղաքային բնապատկեր և ինտերիեր։ Կարպաչչոն հող է նախապատրաստել XVI դարի վենետիկյան վարպետների գեղանկարչական հայտնագործումների համար։
Վերածննդի հումանիստական միտումների ազդեցությունը նվազ նկատելի է Կարպաչչոյի ստեղծագործություններում, միտումներ, որոնք հենց իր իսկ կյանքի ժամանակամիջոցում արմատապես վերափոխեցին իտալական կերպարվեստը, և այդ տեսակետից նա ավելի շատ պահպանողական է։ Թերևս այդ է պատճառը, որ նրա գործերը կերպարվեստի վենետիկյան դպրոցի իրեն ժամանակակից ներկայացուցիչներ Ջովանի Բելլինիի և Ջորջոնեի ստեղծագործությունների համեմատությամբ քիչ են կարևորվել։ Կարպաչչոյի աշխատանքներում նկատվում է Անտոնելլո Դա Մեսսինայի և վաղ նիդերլանդական գեղանկարչության ազդեցությունը։
Կարպաչչոյի ծննդյան տարեթիվը դեռևս ճշգրտված չէ; Հայտնի է միայն, որ նա իր գլխավոր գործերն ստեղծել է 1490 - 1519 թվականների միջակայքում, աշակերտել է Լացարո Բաստիանիին, ով, ինչպես Անտոնիո Վիվարինին ու Ջովանի Բելլինին, ընդարձակ արվեստանոց ուներ Վենետիկում[9]։ Իսկական ազգանունը Սկարպացցա է, իսկ Կարպաչչո մականունը վերցրել է Վենետիկի հումանիստական շրջանակներ մուտք գործելու ժամանակ։ Վիտտորիոյի անվան առաջին հիշատակությունը հանդիպում է 1492 թվականի մի փաստաթղթում, որ նրա հորեղբոր՝ Ֆրա Իլլարիոյի կտակն է[9]։
Կարպաչչոյի լավագույն ստեղծագործությունները նրան տեղ են ապահովել իտալական Վերածննդի կերպարվեստի վենետիկյան դպրոցի վաղ շրջանի վարպետների շարքում։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Patricia Fortini Brown, Venetian narrative Painting in the Age of Carpaccio (New Haven and London: Yale University Press, 1988/1994)
- Daniele Trucco, "Vittore Carpaccio e l’esasperazione dell’orrido nell’iconografia del Rinascimento", in «Letteratura & Arte», n. 12, 2014, pp. 9–23.
- Pompeo Molmenti, Gustav Ludwig, The Life and Works of Vittorio Carpaccio (London: John Murray, Albemarle Street, W., 1907)
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
Քրիստոսի գերեզմանի պատրաստումը (1505), Staatliche Museen, Բեռլին -
Սուրբ Կույսն ընթերցելիս (1505 - 1510 թվականների միջակայքում), Արվեստի ազգային պատկերասրահ, Վաշինգտոն -
Սբ. Գևորգը մկրտում է սելենիտներին (1507), Scuola di San Giorgio degli Schiavoni, Վենետիկ -
Պատանի ասպետը (1510), Thyssen-Bornemisza հավաքածու, Մադրիդ -
Վենետիկի դոջ Լեոնարդո Լորեդանի դիմանկարը (1510), Գեղարվեստի Կառարա ակադեմիա, Բերգամո -
Վենետիկցի ազնվականի դիմանկար (մոտ. 1510) Norton Simon Museum, Փասադենա -
Սիբիլլա (մոտ. 1510), Ուֆֆիցի, Ֆլորենցիա -
Ձիավոր Սան Վիտալեն (1514) -
![Սբ. Ստեփանոսի քարոզը]] (1514), Լուվր, Փարիզ](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/La_Pr%C3%A9dication_de_saint_Etienne_%C3%A0_J%C3%A9rusalem_de_Carpaccio.jpg/170px-La_Pr%C3%A9dication_de_saint_Etienne_%C3%A0_J%C3%A9rusalem_de_Carpaccio.jpg)
Սբ. Ստեփանոսի քարոզը]] (1514), Լուվր, Փարիզ -
Սբ. Պողոս' (1520), San Domenico, Chioggia -
Սանտ՛ Օրսոլա պոլիպտիխը Ակադեմիայի պատկերասրահ, Վենետիկ -
Սուրբ Կույսի ծնունդը, Գեղարվեստի Կառարա ակադեմիա, Բերգամո -
Ավետում, Ca' d'Oro, Վենետիկ -
Վենետիկցի երկու տիկին, Museo Correr, Վենետիկ -
Որսորդություն ծանծաղուտում, Getty Center, Լոս Անջելես -
Որսորդություն ծանծաղուտում և Վենետիկցի երկու տիկին (վերակազմություն) -
Սբ. Հովհաննես Մկրտիչ, Philbrook Museum of Art, Տուլսա -
Սբ. Ուրսուլայի երազը -
Վենետիկի առյուծը -
Փախուստ Եգիպտոս -
Կնոջ դիմանկար -
Կնոջ դիմանկար -
Հիսուսի ընծայումը տաճարին
![Սբ. Ստեփանոսի քարոզը]] (1514), Լուվր, Փարիզ](/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:La_Pr%C3%A9dication_de_saint_Etienne_%C3%A0_J%C3%A9rusalem_de_Carpaccio.jpg)
;_Letter_Rack_(verso)_-_Google_Art_Project.jpg)
.jpg)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 OPAC SBN (իտալ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Pesenti F. R. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 1977. — Vol. 20.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Athenaeum
- ↑ 5,0 5,1 5,2 AGORHA (ֆր.) — 2009.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 NUKAT — 2002.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 https://www.britannica.com/biography/Vittore-Carpaccio
- ↑ Union List of Artist Names — 2017.
- ↑ 9,0 9,1 One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). «Carpaccio, Vittorio». Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 5 (11th ed.). Cambridge University Press. էջ 382.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- vittorecarpaccio.org (Վիտտորե Կարպաչչոյի 150 աշխատանք)
- Կարպաչչոյի 225 նկար(չաշխատող հղում)
- Արվեստի Web պատկերասրահ
- Carpaccio500. Koper Regional Museum.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիտտորե Կարպաչչո» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 341)։ 
|