Վեսելին Տոպալով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
 Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։
Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։
Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։
Վեսելին Տոպալով
Веселин Александров Топалов
Պետություն(ներ)Բուլղարիա Բուլղարիա
Ծննդյան ամսաթիվմարտի 15, 1975(1975-03-15)[1] (49 տարեկան)
ԾննդավայրՌուսե
ԿոչումԳրոսմայստեր (1992)
Միջազգային վարպետ (1989)
Առավելագույն վարկանիշ2813 (հունիս 2006)
Ներկայիս վարկանիշ2727
ՖԻԴԵ համար2900084
365chessVeselin_Topalov
Chesstempo համար213370
ICCF համար213370
Մասնակցել էՇախմատային օլիմպիադա 1994[2], Շախմատային օլիմպիադա 1996[2], Շախմատային օլիմպիադա 1998[2], Շախմատային օլիմպիադա 2000[2], Շախմատային օլիմպիադա 2008[2], Շախմատային օլիմպիադա 2010[2], Շախմատային օլիմպիադա 2012[2], Շախմատային օլիմպիադա 2014[2] և Շախմատային օլիմպիադա 2016
Պարգևներ և մրցանակներ
 Veselin Topalov Վիքիպահեստում

Վեսելին Ալեքսանդրով Տոպալով (մարտի 15, 1975(1975-03-15)[1], Ռուսե, Բուլղարիա), բուլղարացի շախմատիստ, գրոսմայստեր (1992), ՖԻԴԵ-ի վարկածով աշխարհի չեմպիոն (2005)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեսելին Տոպալովը շախմատ խաղալ սովորել է 8 տարեկանում և շատ արագ բարելավել է իր խաղի որակը։ 1989 թ.` Պուերտո Ռիկոյում, նա նվաճում է մինչև 14 տարեկան պատանիների չեմպիոնի կոչումը։ 1990 թ.` Սինգապուրում, մինչև 16 տարեկան պատանիների աշխարհի առաջնությունում, Տոպալովը գրավում է երկրորդ տեղը։ 1992 թ. Տոպալովը դառնում է գրոսմայստեր։

1990-ական թվականների կեսերից Տոպալովը մտնում է աշխարհի ամենաուժեղ գրոսմայստերների շարքը։ Պարտիաների ժամանակ Տոպալովը միշտ տրամադրված է պայքարելու, նրա խաղը անզիջում է, նա երբեք չի համաձայնվում կարճ ոչ-ոքիների՝ մաշտապես խաղալով միայն հաղթանակի համար, նույնիսկ սևերով։

Վեսելին Տոպալովը հաջող է հանդես եկել հետևյալ մրցաշարերում՝ Մադրիդ (1996)՝ 1-2-րդ տեղեր, Ամստերդամ՝ 1-2-րդ տեղեր, Լիոն՝ 1-2-րդ տեղեր, Նովգորոդ՝ 1-ին տեղ, Վիեննա՝ 1-3-րդ տեղեր, Դոս Էրմանաս՝ 1-3-րդ տեղեր։

2002 թ. Դորտմունդում բուլղարացի գրոսմայստերն իրավունք ստացավ խաղալու հավակնորդների եզրափակիչ մրցախաղում։ Այդ մրցախաղի հաղթողը պետք է հանդիպեր Վլադիմիր Կրամնիկի հետ պրոֆեսիոնալ շախմատիստների ասոցիացիայի գծով աշխարհի չեմպիոնի կոչման համար։ Եզրափակչում Տոպալովը պարտվեց Պետեր Լեկոյին 1,5։2,5 (+1-2=1) հաշվով։

2005 թ. Վեյկ ան Զեյում Տոպալովը գրավեց երրորդ տեղը՝ զիջելով Պետեր Լեկոյին և Վիշվանաթան Անանդին։ Սակայն նույն մրցաշարում 20-րդ քալում` սևերով, պարտության մատնեց Վլադիմիր Կրամնիկին։

2005 թ. Լինարեսի մրցաշարի վերջին տուրում հաղթեց Կասպարովին և գրավեց երկրորդ տեղը՝ վաստակելով նույնքան միավոր (8 12-ից), որքան մրցաշարի հաղթող Գարի Գասպարովը և նրան զիջեց միայն լրացուցիչ ցուցանիշներով։

2005 թ. մայիսին՝ Սոֆիայում, Տոպալովը հաղթում է շատ ուժեղ մրցաշարում (XX կարգի), հասնելով մեկ միավորի առավելության Անանդի նկատմամբ։

2005 թ. հուլիսի դրությամբ Վեսելին Տոպալովը ուներ երկրորդ, Անանդին հավասար, 2788 գործակից։ Դա ամենաբարձր գործակիցն էր Բուլղարիայի շախմատիստների մեջ։

2005 թ. սեպտեմբերի 28-ից հոկտեմբերի 16-ը արգենտինական Սան Լուիս քաղաքում անցկացվում էր մրցամարտ-մրցաշար ՖԻԴԵ-ի վարկածով աշխարհի չեմպիոնի կոչման համար։ Տոպալովը վաստակեց 10 միավոր 14 հնարավորից և գրավեց առաջին տեղը՝ դառնալով աշխարհի չեմպիոն։ Սակայն հայտնվեցին ենթադրություններ, որ իբրև թե Տոպալովը խաղի ժամանակ օգտվում էր ամենաուժեղ համակարգչային ծրագրի՝ Rybka-ի հուշումներից։ Ավելի ուշ աղմուկը մարեց։

2006 թ. սեպտեմբեր-հոկտեմբերին մրցամարտ անցկացվեց ՖԻԴԵ-ի վարկածով աշխարհի չեմպիոն Վեսելին Տոպալովի և ՊՇԱ վարկածով աշխարհի չեմպիոն Վլադիմիր Կրամնիկի միջև։ 12-րդ պարտիայից հետո հաշիվը հավասար էր՝ 6։6։ Լրացուցիչ արագ պարտիաների ընթացքում հաղթանակ տարավ Կրամնիկը 2½։1½ հաշվով։ Այդ պարտությունից հետո Տոպալովը թեթև անկում ապրեց, սակայն 2008 թ. վերջին նա կրկին գլխավորեց ՖԻԴԵ-ի վարկանիշային աղյուսակը։

2009 թ. փետրվարին շախմատի աշխարհի չեմպիոնի հավակնորդների մրցամարտում նա հաղթեց Գատա Կամսկուն և նորից ստացավ իրավունք պայքարելու շախմատային թագի համար։ Տոպալովի մրցամարտը Անանդի հետ իր հայրենիքում՝Բուլղարիայում (Սոֆիա), ավարտվեց Տոպալովի պարտությամբ՝ 5½-6½։ Որոշիչ էր վերջին՝ 12-րդ պարտիան, որտեղ Տոպալովը 5½-5½ հավասար հաշվի ժամանակ սպիտակներով պարտվեց Անանդին։

Մարզական հաջողություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1993 թ. 1-ին տեղ (կիսել է), Մադրիդ
  • 1994 թ. հաղթանակ Իլեսկասի դեմ մրցամարտում
  • 1995 թ. 1-ին տեղ, Պոլյանիցա Զդրույ
  • 1995 թ. Հաղթանակ Կարպովի դեմ մրցամարտում
  • 1995 թ. 1-ին տեղ, Էլենիտ
  • 1996 թ. 1-ին տեղ (կիեսել է Գարի Կասպարովի հետ), Ամստերդամ
  • 1996 թ. 1-ին տեղ, Նովգորոդ
  • 1996 թ.1-ին տեղ, Վիեննա
  • 1996 թ. 1-ին տեղ (կիսել է), Դոս Էրմանաս
  • 1997 թ. 1-ին տեղ, Ամստերդամ
  • 2000 թ. Քառորդ եզրափակիչ ՖԻԴԵ-ի աշխարհի առաջնությունում, Դելի
  • 2001 թ.1-ին տեղ, Մոնակո
  • 2001 թ.1-ին տեղ, Դորտմունդ
  • 2002 թ. Մրցամարտ Պետեր Լեկոյի հետ, Դորտմունդ 1½ ։ 2½
  • 2004 թ. կիսաեզրափակիչի մասնակից ՖԻԴԵ-ի վարկածով աշխարհի առաջնությունում, Տրիպոլի
  • 2005 թ. 2-րդ տեղ Գարի Կասպարովը հաղթում է լրացուցիչ ցուցանիշներով, Լինարես
  • 2005 թ. 1-ին տեղ Շախմատային մրցաշար M-Tel Masters 6½ միավոր (+4-1=5), Սոֆիա
  • 2005 թ. 1-ին տեղ աշխարհի առաջնություն ֆիդե-ի վարկածով։ Տոպալովը հավաքում է 10 միավոր (+6-0=8)։ Սան Լուիս, Արգենտինա
  • 2006 թ. 1-ին տեղ (M-Tel Masters) 6½ միավոր, Սոֆիա
  • 2007 թ. 1-ին տեղ M-Tel Masters շախմատային մրցաշար 5½ միավոր (+3-2=5), Սոֆիայ
  • 2008 թ. 1-ին տեղ, Բիլբաո
  • 2008 թ. 1-ին տեղ, Նանկինե
  • 2009 թ. Հավակնոդների մրցամարտ Գատա Կամսկու հետ 4½ ։ 2½, Սոֆիա
  • 2012 թ. 1-ին տեղ ՖԻԴԵ-ի «Գրան պրի», Լոնդոն
  • 2013 թ. 1-ին տեղ ՖԻԴԵ-ի «Գրան պրի», Ցուգ

Վարկանիշի փոփոխության գծապատկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլոյի վարկանիշի փոփոխություններ[3][4]
Տարի Հնվ Փտր Մրտ Ապր Մայ Հուն Հուլ Օգս Սեպ Հոկ Նոյ Դեկտ Տարվա
լավագույն		 Տարվա
վատագույն
1988 2300 2325 2325 2300
1989 2395 2460 2460 2395
1990 2495 2475 2495 2475
1991 2455 2485 2485 2455
1992 2460 2520 2520 2460
1993 2635 2670 2670 2635
1994 2640 2645 2645 2640
1995 2630 2670 2670 2630
1996 2700 2750 2750 2700
1997 2725 2745 2745 2725
1998 2740 2700 2740 2700
1999 2700 2690 2700 2690
2000 2702 2707 2707 2707 2702
2001 2718 2707 2711 2733 2733 2707
2002 2739 2745 2745 2743 2745 2739
2003 2743 2735 2735 2735 2743 2735
2004 2735 2737 2737 2757 2757 2735
2005 2757 2778 2788 2782 2788 2757
2006 2801 2804 2813 2813 2813 2801
2007 2783 2772 2769 2769 2783 2769
2008 2780 2767 2777 2791 2791 2767
2009 2796 2812 2813 2813 2810 2813 2796
2010 2805 2805 2812 2803 2803 2786 2812 2786
2011 2775 2775 2775 2768 2768 2768 2775 2768
2012 2770 2752 2752 2752 2752 2752 2751 2769 2771 2771 2751
2013 2771 2771 2771 2771 2793 2784 2767 2769 2769 2771 2774 2785 2793 2767
2014 2785 2785 2785 2772 2772 2772 2772 2772 2784 2800 2800 2800 2800 2772
2015 2800 2800 2798 2798 2798 2798 2816 2816 2816 2813 2803 2803 2816 2798
2016 2780 2780 2780 2754 2754 2761 2761 2761 2768 2760 2760 2760 2780 2754
2017 2739 2739 2741 2741 2741 2749 2749 2749 2749 2749 2749 2749 2749 2739
2018 2749 2749 2749 2749 2747 2747 2747 2747 2740 2740 2740 2740 2749 2740
2019 2740 2740 2740 2740 2740 2740 2740 2736 2736 2736 2736 2737 2740 2736
2020 2738 2738 2735 2735 2735 2735 2735 2735 2735 2735 2735 2735 2738 2735
2021 2735 2735 2735 2730 2735 2730
2022 2728 2728 2728
2023 2727 2727 2727


Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 OlimpBase
  3. ↑ Էլոյի վարկանիշը ՖԻԴԵ ցանկերից։ Աղբյուրներ՝ fide.com, benoni.de, olimpbase.org
  4. ↑ Տեխնիկական խնդիրների պատճառով աղյուսակը ժամանակավորապես չի աշխատում։

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վեսելին Տոպալով» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Նախքան ՖԻԴԵ-ն
ՖԻԴԵ
Բաժանման ժամանակ
ՖԻԴԵ
Շախմատի աշխարհի չեմպիոններ
Մինչ բաժանումը (1886-1993)
Шахматы
Шахматы

Վիլհելմ Ստեյնից  • Էմանուել Լասկեր  • Խոսե Ռաուլ Կապաբլանկա  • Ալեքսանդր Ալյոխին  • Մաքս Էյվե  • Միխայիլ Բոտվիննիկ  • Վասիլի Սմիսլով  • Միխայիլ Տալ  • Տիգրան Պետրոսյան  • Բորիս Սպասկի  • Ռոբերտ Ֆիշեր  • Անատոլի Կարպով  • Գարրի Կասպարով

Բաժանման ժամանակ (1993—2006)
ՖԻԴԵ-ի վարկածով
ՊՇԱ վարկածով / «դասական շախմատ»

Անատոլի Կարպով  • Ալեքսանդր Խալիֆման  • Վիշվանաթան Անանդ
Ռուսլան Պոնոմարյով  • Ռուստամ Կասիմջանով  • Վեսելին Տոպալով

Գարրի Կասպարով  • Վլադիմիր Կրամնիկ

Միավորումից հետո (2006 թվականից)
Վլադիմիր Կրամնիկ •Վիշվանաթան Անանդ •Մագնուս Կառլսեն •Դին Լիրեն
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վեսելին_Տոպալով&oldid=9346239» էջից