Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլի
իտալ.՝ Bartolomeo Francesco Rastrelli
Դիմանկար
Ծնվել է1700[1][2][3][…]
ԾննդավայրՓարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4]
Մահացել էապրիլի 29 (մայիսի 10), 1771[5][6]
Մահվան վայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
ԵրկերՌունդալի պալատ, Saint Andrew's Church?, Anichkov Palace?, Վորոնցովի պալատ, Ձմեռային պալատ, Smolny Cathedral?, Եկատերինյան պալատ, Stroganov Palace?, Սանկտ Պետերբուրգ, Մոսկվա և Ցարսկոյե Սելո
Մասնագիտությունճարտարապետ
ԱշխատավայրՍանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա
Ծնողներհայր՝ Բարտոլոմեո Կարլո Ռաստրելլօ
 Francesco Bartolomeo Rastrelli Վիքիպահեստում

Վարֆոլոմեյ Վարֆոլոմեևիչ Ռաստրելլի (1700[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4] - ապրիլի 29 (մայիսի 10), 1771[5][6], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն), ռուս ճարտարապետ, 18-րդ դարի կեսի ռուս, բարոկկոյի առաջատար ներկայացուցիչը։ Ազգությամբ իտալացի, քանդակագործ Բ․ Կ․ Ռասարելլիի որդին։

1716 թվականին փոխադրվել են Պետերբուրգ։ 1725-1730 թվականի միջև սովորել է արտասահմանում։ 1730-1763 թվականներին՝ պալատական ճարտարապետ։ Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլու վաղ շրջանի գործերը՝ այսպես կոչված Երրորդ Ձմեռային պալատը Պետերբուրգում (1732-1733), պալատներ Ռունդալեում (1736-1740) և Միտավայում (այժմ՝ Ելգավա, 1738-1740) առնչվում են 18-րդ դարի ռուսական ճարտարապետական ձևերի հետ։ Ստեղծագործական ծաղկուն շրջանում՝ 1740-1750-ական թվականներին, Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլին եվրոպական բարոկկոյի ավանդույթները վերաիմաստավորել է ռուսական ազգային գեղարվեստական մշակույթի ազդեցությամբ։ Ստեղծագործական նոր ընկալումները արտահայտվել են արդեն 1740-ական թվականների առաջին խոշոր շինություններում՝ փայտե Ամառային պալատը Պետերբուրգում (1741-1744, չի պահպանվել) և Անդրեևյան եկեղեցին Կիևում (նախագիծը՝ 1747, կառուցվել է 1748-1767, ճարտարապետ Ի․ Ֆ․ Միչուրին)։ 1747-1752 թվականներին Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլին իրականացրել է Պետերգոֆի (այժմ՝ Պետրոդվորեց) Մեծ պալատի շինարարությունը։ Պահպանելով Պետրոս I-ի օրոք ստեղծված պալատի հիմնական հորինվածքը՝ Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլին ընդարձակել է նրա միջին մասը, կողային ճակատներին կցակառուցել պալատական եկեղեցի և մի մասնաշենք, նորովի ձևավորել բոլոր ինտերիերները։ Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլիու կերտած հանդիսավոր ինտերիերներին բնորոշ են վառ բազմազանությունը և հարդարանքի ճոխությունը՝ բազմաթիվ հայելիներ, ոսկեջրած փայտե փորագրազարդումներ, գեղաձև մանրատախտակ և հատակներ, նկարազարդ առաստաղներ ևն։ Մ․ Ի․ Վորոնցովի (1749-1757) և Ս․ Գ․ Ստրոգանովի (1752-1754) պալատների (երկուսն էլ՝ Պետերբուրգում) կառուցման ժամանակաշրջանում ավարտվել է Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլիու հասուն ճարտարապետական ոճի կազմավորումը։ Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլին վերակառուցել է նաև Մեծ (Եկատերինյան) պալատը (1752-1757) Ցարսկոյե Սելոյում (այժմ՝ ք․ Պուշկին)։ Վարֆոլոմեյ Ռաստրելլիու նշանավոր գործերից են նաև Սմոլնիի մենաստանն (1748-1754) ու Ձմեռային պալատը (1754-1762) Պետերբուրգում, որոնք կերտվել են որպես ամբողջական, պարփակ քաղաքային անսամբլներ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Arkitekter verksamma i Sverige — 2014.
  2. 2,0 2,1 Union List of Artist Names
  3. 3,0 3,1 Nationalencyklopedin (շվեդերեն) — 1999.
  4. 4,0 4,1 4,2 Sarabianov A. D. Encyclopædia BritannicaEncyclopædia Britannica Inc., 1768.
  5. 5,0 5,1 5,2 http://www.saint-petersburg.com/famous-people/francesco-rastrelli/
  6. 6,0 6,1 6,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։