Վարդատերեփուկ

Վարդատերեփուկ
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Բույսեր Բաժին Ծաղկավորներ Դաս Երկշաքիլավորներ Կարգ Աստղածաղկավորներ Ընտանիք Աստղածաղկազգիներ Ցեղ Վարդատերեփուկ
Լատիներեն անվանում
Amberboa Vaill. (1754), nom. cons.
Հոմանիշներ
Amberboa (Pers.) Less., nom. illeg. Amberboi Vaill., orth. var., nom. rej. Centaurea subgen. Amberboa Pers.
Տիպիկ ներկայացուցիչներ
Amberboa moschata (L.) DC., typ. cons.
Cortinarius violaceus (L.) Gray, 1821
Դասակարգումը Վիքիցեղերում Պատկերներ Վիքիպահեստում

Վարդատերեփուկ (լատին․՝ Amberboa), աստղածաղկազգիների (Asteraceae) (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա խոտաբույսերի ցեղ։

Բուսաբանական նկարագիր

Տերևները երկարավուն են, մսալի, քնարանման, փետրաձև կտրտված։ Ծաղիկները երկար կոթուններով են, վարդագույն կամ երկնագույն։ Եզրային ծաղիկները ձագարաձև են, խոշոր, կենտրոնականները՝ խողովակավոր, մանր։ Ծաղկում է մայիս-հունիսին։ Պտուղը սերմիկ է։ Տերևները և ցողունը ծածկված են կարճ գանգուր մազիկներով կամ ամբողջովին մերկ են։

Տնտեսական արժեք և օգտագործում

Գեղազարդիչ է։ Մուշկային և Սոսնովսկու վարդատերեփուկներն աճում են հիմնականում օշինդրային կիսաանապատներում, կավային և կրակավային լանջերին, ստորին և միջին լեռն, գոտիներում. գրանցված են ՀՀ Կարմիր գրքում։

Տաքսոնոմիա

Վարդատերեփուկների դասը ընդգրկում է 8 տեսակ։ ՀՀ-ում տարածված է 5 տեսակ ՝ վարդատերեփուկ մուշկային (A. moschata), վարդատերեփուկ Սոսնովսկու (A. sosnovskyi), վարդատերեփուկ սովորական (A. amberboi) և այլն։

• Amberboa amberboi (L.) Tzvelev — Վարդատերեփուկ սովորական
• Amberboa bucharica Iljin
• Amberboa glauca (Puschk. ex Willd.) Muss.Puschk. ex Grossh. — Վարդատերեփուկ ասիական
• Amberboa moschata (L.) DC.
• Amberboa nana (Boiss.) Iljin — Վարդատերեփուկ ցածրակասակ
• Amberboa odorata (Cass.) DC.
• Amberboa sosnovskyi Iljin
• Amberboa turanica Iljin

Տարածում

Հանդիպում է Արարատյան գոգավորությունում։ Աճում է չոր, քարքարոտ, գիպսային և կավային հողատարածքներում։

Գրականություն

• Цвелёв Н. Н. Род 1612. Амбербоа — Amberboa (Pers.) Less. // Флора СССР. В 30 т. / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Ред. тома Е. Г. Бобров и С. К. Черепанов. — М.—Л.։ Изд-во АН СССР, 1963. — Т. XXVIII. — С. 323—332. — 653 с. — 2200 экз.
• Черепанов С. К. Амбербоа — Amberboa (Pers.) Less. // Флора европейской части СССР / Отв. ред. и ред. тома Н. Н. Цвелёв. — Л.։ Наука, 1994. — Т. VII. — С. 289—290. — 317 с. — 920 экз.

Արտաքին հղումներ

• [1] Արխիվացված 2009-05-08 Wayback MachineAmberboa moschata in the Germplasm Resources Information Network (GRIN), US Department of Agriculture Agricultural Research Service.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վարդատերեփուկ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վարդատերեփուկ» հոդվածին։