Վահան Գրիգորյան

Վահան Գրիգորյան
Ծնվել է	հուլիսի 16, 1905
Ծննդավայր	Մեջիթլու
Վախճանվել է	հուլիսի 22, 1989 (84 տարեկան)
Վախճանի վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Նուբարաշենի գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	բանաստեղծ և թարգմանիչ
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և ԽՍՀՄ
Կրթություն	Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ (1933)
Անդամակցություն	ՀԳՄ
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ
Զավակներ	Վարդան Գրիգորյան և Վահագն Գրիգորյան
	Վահան Գրիգորյան Վիքիքաղվածքում
	Վահան Գրիգորյան Վիքիդարանում

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Գրիգորյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Վահան Արմենակի Գրիգորյան (հուլիսի 16, 1905(1905-07-16)^[1]^[2], Մեջիթլու^[1]^[2] - հուլիսի 22, 1989(1989-07-22)^[2], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[2]), հայ խորհրդային բանաստեղծ, արձակագիր, թարգմանիչ։ Հայաստանի գրողների միության անդամ (1934): ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1975)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վահան Գրիգորյանը ծնվել է 1905 թվականին Մուշի գավառի Մեջիթլու գյուղում։ 1915 թվականի ցեղասպանությունից փրկվածների հետ գաղթել է Արևելյան Հայաստան, պատանությունն անցկացրել տարբեր որբանոցներում։ 1920 թվականի աշնանը գերվել է Ալեքսանդրապոլ ներխուժած թուրքերի կողմից, 1921 թվականի մայիսին հրաշքով փրկվել՝ լողալով անցնելով Ախուրյան գետը։ 1924 թվականին աշխատանքի է անցել Երևանի Տպագրական տրեստի 2-րդ տպարանում որպես գրաշար։ Խորհրդային Միության Կոմունիստական Կուսակցության անդամ 1929 թվականից։ 1930 թվականին ավարտել է բանֆակը, 1933 թվականին Մոսկվայի կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտի գրական-սցենարական բաժինը։ 1933-1938 թվականներին աշխատել է «Գրական թերթում», նախ որպես բաժնի վարիչ, ապա՝ պատասխանատու քարտուղար։ 1938-1948 թվականներին եղել է «Սովետական գրականություն և արվեստ» ամսագրի խմբագրի տեղակալ։ 1950-1957 թվականներին Հայաստանի գրողների միության կոնսուլտացիոն բյուրոյի նախագահ։ 1957-1966 թվականներին վարել է «Հայաստան» հրատարակչության գեղարվեստական գրականության խմբագրության վարիչի պաշտոնը։

1930 թվականին հրատարակել է բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն՝ «Անիվի երգը» խորագրով։ Հայրենիքի վերածննդին են նվիրված Գրիգորյանի «Արևն ազդանշան» (1939), «Հայրենի նվագներ» (1947), «Իմ երկիր» (1948), «Երախտիք» (1956), «Կրակի ու կարոտի միջով» (1969) և այլ ժողովածուներ։ 1967 թվականին լույս է ընծայել «Փրկություն» վիպակը, 1975 թվականին՝ «Համաստեղություն» վեպը, 1987 թվականին՝ «Ամպրոպից հետո» վեպը^[3]։ ԽՄԿԿ անդամ 1929 թվականից։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անիվի երգը (բանաստեղծություններ), Երևան, «Պետական հրատարակչություն», 1930, 38 էջ։
Արևն ազդանշան (բանաստեղծություններ, պոեմներ), Երևան, «Պետական հրատարակչություն», 1939, 230 էջ։
Հայրենական (բանաստեղծություններ), Երևան, «Հայպետհրատ», 1942, 50 էջ։
Հայրենի նվագներ (բանաստեղծություններ, պոեմներ, բալլադներ), Երևան, «Հայպետհրատ», 1947, 108 էջ։
Իմ երկիր (բանաստեղծություններ, պոեմներ), Երևան,»Սովետական գրող», 1948, 112 էջ։
Պոեմ հողի մասին (պոեմ), Երևան, «Հայպետհրատ», 1951, 92 էջ։
Բանաստեղծություններ, «Հայպետհրատ», 1955, 88 էջ։
Երախտիք (բանաստեղծություններ, պոեմներ), Երևան, «Հայպետհրատ», 1956, 228 էջ։
Պատմվածքներ (պատմվածքներ), Երևան, «Հայպետհրատ», 1961, 204 էջ։
Փրկություն (վեպ), Երևան, «Հայաստան» 1967, 320 էջ։
Կրակի ու կարոտի միջով (բանաստեղծություններ, պոեմներ), Երևան, «Հայաստան», 1969, 276 էջ։
Համաստեղություն (վեպ), Երևան, «Հայաստան» 1975, 376 էջ։
Ճամփաների երգը (բանաստեղծություններ, պոեմներ), Երևան, «Սովետական գրող», 1982, 196 էջ։
Ամպրոպից հետո (վեպ), Երևան, «Սովետական գրող», 1987, 520 էջ։

Թարգմանություններ (ռուսերենից)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միխալկով Ս., Պարծենկոտ նապաստակը, Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 48 էջ։
Նեկրասով Ն., Բանաստեղծություններ (գրքի մեջ մտնող բանաստեղծությունների մի մասը թարգմանել է Վ. Գրիգորյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 44 էջ։
Փոքրիկ բարեկամներ (ուզբեկ մանկագիրների գործերը, որոնց մի մասը թարգմանել է Վ. Գրիգորյանը), Երևան, Հայպետհրատ., 1953, 125 էջ։
Ուկրաինական քնար (բանաստեղծությունների ժողովածու, որի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Վ. Գրիգորյանը), Երևան, 1954, 406 էջ։
Ռայնիս Յան, Ընտիր երկեր (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Վ. Գրիգորյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 671 էջ։
Բելոռուսական գրական անթոլոգիա (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Վ. Գրիգորյան), Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 535 էջ։
Շամիլով Արաբ, Բախտի ճանապարհ (վեպ), հ. 1, Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 338 էջ։
Փշավելա Վաժա, Բախտիոնի (պոեմ), Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 57 էջ։
Շամիլով Արաբ, Բախտի ճանապարհ (վեպ), հ. 2, Երևան, Հայպետհրատ, 1964, 334 էջ։
Նեկրասով, Ն., Բանաստեղծություններ (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Վ. Գրիգորյանը), Երևան, «Հայաստան», 1971, 246 էջ։
Շամիլով Արաբ, Քուրդ հովիվը (վիպակ), Երևան, «Հայաստան», 1971, 202 էջ։
Շամիլով Արաբ, Դըմ- դըմ բերդը (վիպակ), Երևան, «Սովետական գրող», 1978, 218 էջ։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Կովկասի պաշտպանության համար» մեդալ
«Անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ
Հայրենական մեծ պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշան

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վահան Գրիգորյան» հոդվածին։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վահան Գրիգորյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 227)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_1b6028f0d8296c44-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.

[3] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.

[1]

[2]

[3]