Սրականջ գիշերաչղջիկ
| Սրականջ գիշերաչղջիկ | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||||
| Myotis blythii Tomes, 1857 |
||||||||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||||||||
| Արեալ | ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
|
|
Սրականջ գիշերաչղջիկ (լատին․՝ Myotis blythi), չղջիկների ենթակարգի հարթաքիթ չղջիկների ընտանիքի կաթնասուն կենդանի։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արեալն ընդգրկում է Հարավային Եվրոպան, Արևմտյան Ուկրաինան, Մոլդովան, Ղրիմը, Կովկասը, Հյուսիսային Աֆրիկան, Առաջավոր, Փոքր և Կենտրոնական Ասիան, Իրանը, Աֆղանստանը։
Հայաստանում հանդիպում է կիսաանապատներից մերձալպյան գոտի (2350 մ բարձրություններում)։ Արցախում հայտնի է համարյա բոլոր լանդշաֆտային գոտիներում։ Համեմատաբար մեծ գաղութներ առաջացնում է Ազոխի (Հադրութի շրջան) և Ավանա Կարանի (Շուշիի շրջան) քարանձավներում։
Կենսակերպը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակվում է ժայռաճեղքերում, քարանձավներում, շենքերի (նաև պանելային) տանիքներում, նկուղներում, կամուրջների տակ՝ առանձնյակներով կամ գաղութներով։ Վարում է մթնշաղագիշերային կենսակերպ։ Ունի գիշերային ակտիվության տարբեր տիպեր։
Արտաքին տեսքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մորթու մեջքային մասը կողմը մկնամոխրագույն է, մինչև մուգ գորշաշագանակագույն՝ հարդագույն խառնուրդի բծերով։ Ստորինկողմը կեղտոտ կամ մոխրափայլ է։ Մուգ է նաև թևաթաղանթը։ Ականջները գագաթում սրածայր են։ Մարմնի երկարությունը 58,8-73,9 մմ է, պոչինը՝ 45-58,7 մմ, նախաբազկինը՝ 52,5-61,1 մմ, կենդանի զանգվածը՝ 17,2-33,1 գ։ Գանգի կոնդիլոբազալ երկարությունը՝ 19,5-22 մմ։
Սնունդը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թռչում է մեծ բարձրությունների վրա՝ երեկոյից լուսաբաց։ Սնվում է մեծ չափերի բզեզներով (մարմարյա, ռնգեղջյուր), թիթեռներով, ցատկող ուղղաթևներով և այլն։ Մայիսի վերջին ծնում է 1 ձագ։
Սննդային մրցակիցներից է բեխշտեյնի գիշերաչղջիկը, եռագույն գիշերաչղջիկը և հարթաքիթ չղջիկների այլ ներկայացուցիչներ։
Թշնամիները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թշնամիներից են կատուները, կզաքիսները, աքիսները, առնետները և գիշերային գիշատիչ թռչունները։
Հիվանդությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վարակվում է էկտո-, էնդոմակաբույծներով։
Նշանակությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կարևոր նշանակություն ունի կենսացենոզների դինամիկ հավասարակշռության պահպանման գործում և որպես վնասատու միջատների դեմ պայքարի կենսաբանական միջոց[1][2][3][4][5]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Ղարաբաղի կենդանիների Կարմիր գիրք, Ե., Էդիթ Պրինտ, 2012, էջ 210։
- ↑ Յավրույան Է. Գ., Հայրապետյան Վ. Տ., Ղարաբաղի վայրի կաթնասունները, մաս I, Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս», 2003։
- ↑ Հայաստանի բնաշխարհ. հանրագիտարան, Ե., 2006, էջ 518։
- ↑ Հայրապետյան Վ. Տ. Ղարաբաղի ձեռքաթևավորները, թեկն. ատենախոս., Ե., 2004։
- ↑ Koopman K. Chiroptera: Sistematics: Hanbd. Der Zoologie, VIII, Mammalia, Part 60, W. de Gruyter, Berlin, N. York, 1994.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սրականջ գիշերաչղջիկ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սրականջ գիշերաչղջիկ» հոդվածին։ |
|
