Սարսափ Առաքել
 |
Այս հոդվածը կամ բաժինը կարող է չհամապատասխանել հանրագիտական ոճի վերաբերյալ Վիքիպեդիայի չափանիշներին: Ներկայացված մտահոգությունների համար այցելեք քննարկման էջը: Տե՛ս Վիքիպեդիայի ոճական ուղեցույցը հոդվածը բարելավելու ցուցումների համար: |
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մելոյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
| Առաքել Մելոյան (Սարսափ) | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1872 |
| Ծննդավայր | Բուլանխ |
| Մահվան վայր | Արևելյան Հայաստան |
| Ազգություն | Հայ |
| Մասնագիտություն | ֆիդայի |
Սարսափ Առաքել (Առաքել (Առքո) Գևորգի Մելոյան ) (1872 թվական,Մշո գավառ, գյուղ Բուլանխ - ?, Արևելյան Հայաստան) XIX - XX դարերի հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, ֆիդայի։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դեռ վաղ հասակում միանում է Խլաթցի Ճարտարի ֆիդայական խմբին, որն այդ ժամանակ մեծ անուն էր հանել իր արդարամիտ և քաջ բնավորության շնորհիվ։ 1890 թվականին Ճարտարի խումբը հանգրվանում է Խաթավինա լեռան ստորոտում։ Այս ժամանակներում Ճարտարի խումբը շատ էր մեծացել և լուրջ անախորժություներ էր պատճառում քրդերի անկազմակերպ խուժանին և թուրքական զորքին, ինչի համար քրդերը թուրք իշխանություններից խնդրում են կանոնավոր զորք ուղարկել և վերջ դնել Ճարտարի խմբին։
Թուրք-քրդական զորքը, գիշերը հանկարծակիի բերելով, շրջապատում է հայդուկներին։ Այս կռվին մասնակցում էին Առաքելը, Մուշեղը, Առյուծ Ավագը և Բալաբեխ Կարապետը։ Առաքելը այս արյունալի կռվում ցուցաբերում է մեծ քաջություն և ռազմավարական հմտություններ, որի արդյունքում խումբը խուսափում է շրջափակման մեջ հայտնվելուց։
Մութն ընկնելու պես հայդուկները իջնում էն սարից և շարժվում դեպի Մանազկերտ։ Մանազկերտում հայդուկների խումբը ամրանում է մի ավերակ ջրաղացում։ Թուրք և քուրդ ելուզակները թեպետ քանակով շատ անգամ գերազանցում էին Ճարտարի խմբին, սակայն խայտառակ պարտություն կրեցին (այս կռիվը պատմության մեջ մտնում է «Ջրաղացի կռիվ» անունով)։ Հայդուկները 5-6 կորուստ են տալիս, իսկ թշնամին հարյուրից ավել զինվոր է կորցնում մարտի դաշտում։ Մութն ընկնելուն պես դուրս են գալիս ջրաղացից և հաղթական մարտից հետո բարձրանում Նեմրութ լեռը, որտեղ մարտերը շարունակվում են ևս 2 օր և ավարտվում հայդուկային խմբի հերթական հաղթանակով։ Պարտությունից հետո թուրքական զորքերը հեռանում են Ախլաթ։
Ճարտարի և Թորգոմի խմբերը 1908 թվականին միանում են մշեցի Սմբատ զորավարին։ Բոլոր կռիվներում առաջինների մեջ էր Սարսափ Առաքելը։ Այդ նրանք էին, որ սկսած 1889 թվականից մինչև 1918 թվականը անզիջում կենաց և մահու կռիվ էին մղում, որի արդյունքում Կարսից հասան Գյումրի, Ղարաքիլիսա, Ապարան, Սևան, Էջմիածին, Երևան և մտան Սարդարապատ։ Սարսափ Առաքելը այդ հաղթական կռվից հետո դեռ շատ մարտերի է մասնակցում։ Առքոն նաև մասնակցել է Աղբյուր Սերոբին սպանող Խալիլ բեյի և նրա զորքին պատժելու և վրեժխնդիր լինելու գործին, ինչպես նաև դավաճան Ավեին և նրա գերդաստանը երկրի երեսից վերացնելու գործին։ Առաքելը սպանվում է նենգ դավաճանի կողմից։
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| |||||||||||||
