Սամվել Գրիգորյան (գիտնական)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սամվել Գրիգորյան (այլ կիրառումներ)
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Գրիգորյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Սամվել Գրիգորյան
Ծնվել էմարտի 18, 1930(1930-03-18)[1][2]
Գիշի, Մարտունու շրջան, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[2]
Մահացել էապրիլի 11, 2015(2015-04-11) (85 տարեկան)
Նոգինսկ, Ռուսաստան
ԳերեզմանՏրոեկուրովյան գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Ազգությունհայ
Մասնագիտությունմեքենագետ
Հաստատություն(ներ)Մոսկվայի պետական համալսարան, Institute of mechanics (MSU)?, Պեկինի համալսարան և Մոսկվայի Ֆիզիկատեխնիկական Ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտcontinuum mechanics?
ԱնդամակցությունՌուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա[2], ՀՀ ԳԱԱ, Չինաստանի գիտությունների ակադեմիա և Soviet Olympic Committee?
Ալմա մատերՄՊՀ մեխանիկա-մաթեմատիկական ֆակուլտետ (1953)[1]
Կոչումպրոֆեսոր[1][2] և թղթակից անդամ[2]
Գիտական աստիճանֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր[1][2] (1965)
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն
Գիտական ղեկավարԼեոնիդ Սեդով
Հայտնի աշակերտներԻգոր Կոտլոբովսկի
Պարգևներ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ[1]

Սամվել Սամվելի Գրիգորյան (մարտի 18, 1930(1930-03-18)[1][2], Գիշի, Մարտունու շրջան, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[2] - ապրիլի 11, 2015(2015-04-11), Նոգինսկ, Ռուսաստան), հայ խորհրդային մեխանիկ, լեռնային ապարների և գրունտների դինամիկայի ժամանակակից տեսության հիմնադիրը։ Ֆիզմաթ գիտությունների դոկտոր (1965), պրոֆեսոր (1968)։ Տիեզերագնացության միջազգային ակադեմիայի ակադեմիկոս (1976)։ Տեսական և կիրառական մեխանիկայի ԽՍՀՄ ազգային կոմիտեի անդամ (1972

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավարտել է Մոսկվայի պետական համալսարանը (19531958 թվականից աշխատել է նույն համալսարանի մեխանիկայի ինստիտուտում (1962 թվականից՝ տնօրենի տեղակալ, 1963 թվականից ղեկավարել է նաև գրունտների և ապարների լաբորատորիան)։ Աշխատանքները վերաբերում են հիդրոաերոդինամիկայի, գրունտներում և ապարներում պայթյունների ուսումնասիրման, գազանավթարդյունահանման, կենսամեխանիկայի, ձնեհոսքերի և սելավների քանակական նկարագրության հարցերին։

Պատրաստել է ավելի քան 40 թեկնածուների և 10-ից ավելի գիտական դոկտորների, մոտ 300 գիտական աշխատանքների հեղինակ է, ունեցել է 70-ից ավելի հայտնագործություն և արտոնագիր[3]։ ԽՄԿԿ անդամ 1973 թվականից։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Չին-ռուսական բարեկամություն» մեդալ, 1960
  • ՄՊՀ Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան մրցանակ, 1967
  • Ս. Ա. Չապլիգենի անվան մրցանակ, 1970
  • ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի մրցանակ, 1985
  • ԽՍՀՄ ԳԱ Մ. Ա. Լավրենտևի անվան ոսկե մեդալ և մրցանակ, 1986
  • Ուկրաինայի Պետական մրցանակ, 1991
  • Ռուսաստանի բնական ԳԱ «Գիտության և արվեստի ասպետ» և մեդալ, 2000
  • ՀՀ ԳԱԱ արտասահմանյան անդամ, 2000
  • ՌՀՄ «Արծաթե խաչ» շքանշան նվաճումների համար, 2002
  • Ս. Ն. Ֆեոդորովի անվան մրցանակ, 2004
  • «Մեծն Եկատերինա» եվրոպական շքանշան

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.)Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990.
  3. «Գրիգորյան Սամվել Սամվելի (1929-)։ Ս. Ս. ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻ ԿՅԱՆՔԻ ԵՎ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՌՈՏ ԱԿՆԱՐԿ». greenstone.flib.sci.am. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 18-ին.
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սամվել Գրիգորյան (գիտնական)» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 227