Ռեզիստոր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռեզիստոր
Նշանակումը էլեկտրական շղթայում, վերևում՝ փոփոխական, ներքևում՝ հաստատուն դիմադրություններով ռեզիստորներ

Ռեզիստոր (անգլ.՝ resistor, լատին․՝ resistere դիմադրել), էլեկտրական շղթայի կառուցվածքային տարր (ավարտուն շինվածքի տեսքով), որի հիմնական ֆունկցիոնալ դերը հոսանքը և լարումը կարգավորելն է՝ շղթայում հոսանքին որոշակի (նոմինալ) դիմադրություն ցույց տալու ճանապարհով։ Ռադիոէլեկտրոնային սարքավորումներում ռեզիստորները հաճախ կազմում են բոլոր դետալների կեսից ավելին (մինչև 80%)։ Որոշ ռեզիստորներ կիրառում են ջերմաստիճանը չափելու համար (այդպիսի ռեզիստորներում խիստ արտահայտված է ջերմաստիճանից դիմադրության կախվածությունը) կամ որպես դիմադրություններ (որպես էտալոնային դիմադրություն՝ չափ)։ Արդյունաբերության թողարկած ռեզիստորները տարբերվում են դիմադրության արժեքով, դիմադրության նոմինալ արժեքների թույլատրելի շեղումով (0,25-25%) և ցրվող հզորությամբ (0,01-150 վտ)։

Ռեզիստորի դիմադրությունը նշված է լինում նրա իրանի վրա կամ թվային արտահայտությամբ կամ կոդավորված ձևով։ Կախված նյութից, որից պատրաստված է ռեզիստորի հոսանքահաղորդ մասը, տարբերում են մետաղական, ածխային, խեցեղեն և այլ ռեզիստորներ։ Փոշուց, խոնավությունից և արտաքին մեխանիկական վնասվածքներից պաշտպանելու համար դրանք ծածկում են ապակե էմալով կամ որևէ այլ կարծր նյութով։ Գոյություն ունեն ինչպես հաստատուն, այնպես էլ փոփոխական դիմադրություններով ռեզիստորներ։

Ռեոստատների գործողությունը հիմնված է հաղորդչի դիմադրության՝ հաղորդչի երկարությունից ունեցած կախվածության վրա։ Ռեոստատների կառուցվածքը հնարավորություն է տալիս փոխել այն տեղամասի երկարությունը, որով հոսանք է անցնում։ Այդ երկարության մեծացման դեպքում ռեոստատի դիմադրությունն աճում է, փոքրացման դեպքում՝ նվազում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։