Ջորջե Էնեսկու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջորջե Էնեսկու
Բնօրինակ անունռումիներեն՝ George Enescu
Ծնվել էօգոստոսի 19, 1881(1881-08-19)[1][2][3][…]
Ջորջե Էնեսկու, George Enescu, Botoșani County, Ռումինիայի թագավորություն
Երկիր Ռումինիա և  Ֆրանսիա[4]
Մահացել էմայիսի 4, 1955(1955-05-04)[1][2][3][…] (73 տարեկան)
Փարիզի 8-րդ շրջան, Ֆրանսիա[5]
ԳերեզմանՊեր Լաշեզ[6] և Grave of Enesco
Ժանրերօպերա, սիմֆոնիա, կամերային երաժշտություն և piano repertoire?
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր, ջութակահար, դաշնակահար, դիրիժոր, երաժշտության ուսուցիչ, համալսարանի դասախոս և երաժշտագետ
Գործիքներջութակ և դաշնամուր
ԱշխատավայրՓարիզի կոնսերվատորիա, Փարիզի Նորմալ երաժշտական դպրոց, Չիկիի երաժշտական ակադեմիա, George Enescu Philharmonic Orchestra?, New York Philharmonic Orchestra? և BBC Symphony Orchestra?
ԿրթությունՓարիզի կոնսերվատորիա և Վիեննայի երաժշտության և կատարողական արվեստի համալսարան
ԱմուսինMarie Cantacuzène?
Պարգևներ
Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ
 George Enescu Վիքիպահեստում

Ջորջե Էնեսկու (ռումիներեն՝ George Enescu; օգոստոսի 19, 1881(1881-08-19)[1][2][3][…], Ջորջե Էնեսկու, George Enescu, Botoșani County, Ռումինիայի թագավորություն - մայիսի 4, 1955(1955-05-04)[1][2][3][…], Փարիզի 8-րդ շրջան, Ֆրանսիա[5]), ռումինացի կոմպոզիտոր, ջութակահար, դիրիժոր և մանկավարժ, ազգային դասական, 20-րդ դարի մեծագույն երաժիշտներից մեկը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սկսել է ստեղծագործել հինգ տարեկանից։ Յոթ տարեկանում ուղարկել են Վիեննայի կոնսերվատորիա սովորելու, որն ավարտել է արծաթե մեդալով։ Վիեննայում ելույթ է ունեցել համերգներով։ 1895 թ. գնացել է Փարիզ, որտեղ սովորել է Ժյուլ Մասնեի և Գաբրիել Ֆորեի մոտ Գի Ռոպարցի հետ նույն կուրսում։ 1923 թ. առաջին անգամ ելույթ է ունեցել Նյու Յորքում, որպես դիրիժոր։ 1920-1930 թթ. ապրել է Բուխարեստում և Փարիզում, իսկ 1946 թ.-ից հետո Փարիզում, համերգներով ելույթ է ունեցել Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում, որպես ջութակահար և դիրիժոր, նաև Մոսկվայում 1946 թ. (նա եղել է այնտեղ 1909 և 1919 թթ.) նվագել է Բ. Բարտոկի, Է. Իզաիի, Կ. Հասկիլի, Պ. Կազալսի, Դ. Օյստրախի, Գ. Նովաիշի և ուրիշ մեծ կատարողների հետ։ Ջ. Էնեսկուի աշակերտներից են աշխարհահռչակ երաժիշտներ Իեգուդի Մենուխինը, Արթյուր Գրումյոն, Ժինեթ Նեվյոն, Քրիստիան Ֆերրան և ուրիշներ։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էնեսկուին են պատկանում երեք սիմֆոնիա, դաշնամուրային երեք և լարային երկու կվարտետ, ջութակի երեք և թավջութակի երկու սոնատ, վոկալի ստեղծագործություններ ֆրանսիական Սիմվոլիզմի բանաստեղծությունների վրա և այլն։ Էնեսկուի երաժշտությունը ստեղծվել է Եվրոպական Ռոմանտիզմի (Շուման, Վագներ, Բրամս) ազդեցության ներքո։

Հետագայում Էնեսկուի երաժշտությունը զարգացել է Ստրավինսկու, Պրոկոֆևի որոնումներին զուգահեռ, իսկ օպերային ժանրում՝ («Էդիպ» օպերա 1910-1931 թթ.) ընդունել է Ռիխարդ Շտրաուսի, նորվիեննական դպրոցի, նոր դասականության, նեոբարոկկոյի ազդեցությունը։ Այդ բոլոր փուլերում Էնեսկուի համար կարևոր և բնորոշ է եղել ռումինական ֆոլկլորի օգտագործումը (հայտնի են նրա երկու «Ռումինական Ռապսոդիաները» 1901 և 1902 թթ.)։ Վարպետի ավարտված ստեղծագործությունները շատ չեն (33 ստեղծագործություն), իսկ ահագին ստեղծագործություններ (այդ թվում երկու սիմֆոնիա) մնացել են անավարտ։

Ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էնեսկուի մահից հետո Լիվենի գյուղը վերանվանվել է երաժշտի անունով։ Նրա անունով ստեղծվել է միջազգային ընկերություն, որի հովանու տակ հրատարակվում են կոմպոզիտորի ստեղծագործությունները, լույս են տեսնում նրա ստեղծագործությունների ուսումնասիրության երկերը։ Ռումինական Ֆիլհարմոնիան կրում է Էնեսկուի անունը։ Բուխարեստում երկու տարին մեկ անգամ կազմակերպվում է Ջորջե Էնեսկուի անվան միջազգային մրցույթ-փառատոն։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Voicana M. George Enescu. București։ Editura Academiei Republicii Socialiste România, 1971
  • Malcolm N. George Enescu։ his life and music. London։ Toccata Press, 1990
  • Samson J. Placing genius։ the case of George Enescu. Trondheim։ Norwegian University of Science and Technology, 2006
  • Ямпольский И. М. Дж. Энеску. М., 1956
  • Котляров Б. Я. Джордже Энеску. М., 1965

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 55