Ուջան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գյուղ
Ուջան
Դղյակ 9-13-րդ դդ. հս մասում «Ադամի բաղեր» հանդամասում
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզԱրագածոտնի մարզ
ՀամայնքապետՆաիրի Կիրակոսյան
Այլ անվանումներՎժան, Ուժժան, Ուժան
ԲԾՄ1150 մ
Պաշտոնական լեզուհայերեն
Բնակչություն2505 մարդ (2011)[1]
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի Հայ Առաքելական եկեղեցի
Ժամային գոտիUTC+4
Փոստային ինդեքս0222
Փոստային դասիչ02109023
Ուջան (Հայաստան)##
Ուջան (Հայաստան)
Ուջան (Արագածոտնի մարզ)##
Ուջան (Արագածոտնի մարզ)

Ուջան, գյուղ Հայաստանի Արագածոտնի մարզի Աշտարակ համայնքում[2], Երևան-Գյումրի ավտոմայրուղու աջ կողմում, Արագած լեռան հարավային լանջերին՝ կրկեսաձև գոգավորությունում՝ Վժան լեռնաճյուղի փեշերին։ Հեռավորությունը մարզկենտրոնից՝ 13 կմ հյուսիս-արևմուտք, բարձրությունը ծովի մակերևույթից՝ 1150 մ։ Տարածքը՝ 19,47 կմ2։ Բնակչությունը՝ 3389 (2017 թ․)։

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քարայր-կացարան

Ուջանը նաև ճանաչված է եղել որպես Վժան, Ուժժան, Ուժան[3]։

Քարտեզ

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուջանի բնակչության նախնիները գաղթել են Մոտկանից, Արճեշից և Վանից։ Ուջանի ազգաբնակչության փոփոխությունը[4].

Տարի Բնակչություն
1831 62 մարդ [5]
1887 444 մարդ [5]
1914 300 մարդ [5]
1926 569 մարդ [5]
1939 978 մարդ [5]
1959 1514 մարդ [5]
1970 1845 մարդ [5]
1979 1858 մարդ [5]
1989 2344 մարդ [5]
2001 2758 մարդ [5]
2011 2505 մարդ [1]


Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համայնքի տնտեսության մասնագիտացման ուղղությունը գյուղատնտեսությունն է։ Տարածքի գյուղատնտեսական հողահանդակների հիմնական մասն օգտագործվում է որպես պտղատու այգիներ, վարելահողեր, արոտավայրեր, խոտհարքեր։ Բնակչությունը զբաղվում է այգեգործությամբ, դաշտավարությամբ՝ բանջարաբոստանային, հացահատիկային, կերային մշակաբույսերի մշակմամբ, խաղողագործությամբ, նախկինում ծխախոտագործությամբ։ Պահուստային հողերը կազմում են համայնքի մոտ 70%-ը, որոնք բաշխված են հետևյալ կերպ՝

Զբաղվում է խոշոր և մանր անասնապահությամբ, թռչնաբուծությամբ։

Տարեկան մոտավորապես արտադրում են 800 տ․ ծիրան, 670 տ․ դեղձ, 910 տ․ բանջարեղեն, 525 տ․ հացահատիկ։

Հայ-ֆրանսիական բարեգործական հասարակական կազմակերպությունը իրականացրել է գյուղի միջնակարգ դպրոցի կահավորման ծրագիր[6]։ 2002 թվականին Հանրապետության գյուղատնտեսության և ջրային տնտեսության զարգացման ծրագրերի շրջանակներում, «ԱԵԿ-ի Շինարարություն» ՓԲԸ-ն կառուցել է ջրագիծ և ջրավազան[7]։ Գյուղից Երևան երթևեկում է ավտոբուս, որի տոմսն արժի 350 դրամ.[8]

Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուջանում է գտնվում քարանձավ, կիկլոպյան ամրոց և Անդրանիկ Զորավարի առաջին արձանը Հայաստանում, որը տեղադրվել է 1967 թվականին[9]։

III միջազգային վավերագրական կինոփառատոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2017 թ. հոկտեմբերի 1-5-ը տեղի ունեցավ «Ծիրանի ծառ» փաստագրական ֆիլմերի երրորդ միջազգային փառատոնը։ Պաշտոնական բացումը տեղի ունեցավ Երևանում հոկտեմբերի 1-ին, իսկ ֆիլմերի ցուցադրությունը անցկացվեց Ուջանում։ Ֆիլմերի մրցանակային դիտումը տեղի է ունեցել Ուջանի դպրոցում, իսկ երեկոյան բացօթյա ցուցադրություն կազմակերպվել է զբոսայգում։ Բացի այդ, տեղի ունեցան սեմինարներ։ Հայտնի վավերագրական կինոնկարների վարպետներ իրենց փորձով կիսվեցին երիտասարդների հետ։ Փառատոնին մասնակցել է մեծն Արտավազդ Փելեշյանը։ Փառատոնի հյուրերը և ժյուրին հյուրընկալվում էին ուջանցիների տներում[10]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
  2. Աշտարակ համայնքի մասին տեղեկություն մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 15․05․2023 թվականին)։
  3. Ս.Հ. Հարությունյան (2003). Հայաստանի Հանրապետության Վարչատարածքային բաժանումը (01.01.2003). Երևան: «Տիգրան Մեծ» հրատարակչություն. ISBN 9994100009.
  4. «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան (հայ.)Երևան: 2008. — 184 p.
  6. http://www.gov.am/old/ruversion/information_centre_8/official_news.php?date=1108670400(չաշխատող հղում)
  7. «HAEKi Shinararutyun CJSC». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 3-ին.
  8. Armenia Travel Guide — МЕЖДУГОРОДНЫЙ ТРАНСПОРТ
  9. Բրեյդի Քիեսլինգ, Ռաֆֆի Քոճյան (2005). Վերահայտնաբերել Հայաստանը ուղեցույց (անգլերեն՝ Rediscovering Armenia Guide) (2-րդ ed.). Հայաստան: Մատիտ. էջ 46. ISBN 9994101218.
  10. abrikosovoe-derevo-rascvetet-v-udzhane