Ունդեկան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ունդեկան
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգումունդեկան
Քիմիական բանաձևC₁₁H₂₄
Ռացիոնալ բանաձևն-ունդեկան
Ֆիզիկական հատկություններ
Արտաքին տեսքանգույն հեղուկ
Մոլային զանգված2,6E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ
Խտություն0,7402 գ/սմ³[2] գ/սմ³
Մակերեսային լարվածություն25,56 millinewton per metre[3], 24,21 millinewton per metre[3], 21,96 millinewton per metre[3], 19,7 millinewton per metre[3] և 17,45 millinewton per metre[3] Ն/մ
Դինամիկ մածուցիկություն1,707 միլիպասկալ վայրկյան[4], 1,098 միլիպասկալ վայրկյան[4], 0,763 միլիպասկալ վայրկյան[4], 0,562 միլիպասկալ վայրկյան[4] և 0,433 միլիպասկալ վայրկյան[4] Պա/վ
Ջերմային հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան−25,54 ± 0,05 °C[2] և −26 °C[5] °C
Եռման ջերմաստիճան195,9 ± 0,3 °C[2] °C
Այրման ջերմաստիճան69 °C
Գոյացան էնթալպիա−326 կՋ/մոլ կՋ/մոլ
Գոլորշու ճնշում0,05 kilopascal[6]
Քիմիական հատկություններ
Բեկման ցուցիչ1,4164[2]
Դասակարգում
CAS համար1120-21-4
PubChem14257
EINECS համար214-300-6
SMILESCCCCCCCCCCC
ЕС214-300-6
RTECSYQ1525000
ChEBI13619
Թունավորություն
Թունավորություն
R-արժեքներR36/37/38, R65
S-արժեքներS26, S36
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Ունդեկան, ալկանների դասին պատկանող օրգանական միացություն C11H24 բանաձևով։ Այն ունի 159 իզոմեր։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին անգամ այն ստացել է Կրաֆտը վերականգնելով ունդեկանաթթուն և ունդեկանաթթվի մոնոքլորածանցյալը11H23Cl) յոդաջրածնական թթվով և ֆոսֆորով 210—240 °C ջերմաստիճանում։

Ֆիզիկական հատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ունդեկանը[7] անգույն հեղուկ է, եռման ջերմաստիճանը` 196 °C (ն.պ.): Սառեցնելով մինչը −26 °C այն վերածվում է մոմանման սպիտակ նյութի։ Խտությունը` 0,74 գ/սմ³ (0,7559 գ/սմ³` 0 °C և 0,6816 գ/սմ³` 99 °C)

Քիմիական հատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քիմիական հատկություններով այն նման է այլ բարձր դասի ալկաններին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Undecane
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 CRC Handbook of Chemistry and Physics / W. M. Haynes — 97 — Boca Raton: 2016. — P. 3—544. — ISBN 978-1-4987-5428-6
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 CRC Handbook of Chemistry and Physics / W. M. Haynes — 97 — Boca Raton: 2016. — P. 6—194. — ISBN 978-1-4987-5428-6
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 CRC Handbook of Chemistry and Physics / W. M. Haynes — 97 — Boca Raton: 2016. — P. 6—247. — ISBN 978-1-4987-5428-6
  5. 5,0 5,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
  6. CRC Handbook of Chemistry and Physics / W. M. Haynes — 97 — Boca Raton: 2016. — P. 16—31. — ISBN 978-1-4987-5428-6
  7. «undecane - Compound Summary». PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 2004 թ․ սեպտեմբերի 16. Identification and Related Records. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 5-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]