Ուղղալար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ուղղալար (պարանով ուղղալար), մի սարք, որ բաղկացած է բարակ թելից և նրա վերջում գտնվող բեռից՝ ճիշտ ցուցում տալով ուղղահայաց կտրվածքի մակերեսին ( պատկեր, պատուհանի և պատի միջև ընկած տարածք և այլն)։ Ծանրության ազդեցության տակ լինելով՝ պահպանում է ուղղությունը ( ուղղահայաց գիծ)։

Բեռի վերջավորություն անպայման պետք է լինի ամուր թելի շարուկանությունը։ Այդ նպատակով՝ կշիռը կցվում է որպես կոն՝ մատակարարելով մխոցին։ Մխոցի հիմքը դրվելու համար հարկավոր է ևս մեկ փոքր մխոց այնպես, որ նրանց կենտրոնները համապատասխանի միմյանց. կենտրոնական բաց տեղամասի վերջում գտնվում է թելի հանգույցը։

Բեռը՝ կախված ուղղալարից

Օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուղղալարն օգտագործվում է գծերը ուղղահայց դիրքում տեղադրելու, անհարթ դիրքի հարթեցման, ինքնաթիռների շինարարության, ջրի մակարդակը կարգավորելու համար։ Ուղղալարի համատարած կիրառվում է շինարարությունների և հողային աշխատանքների մեջ։ Մակնշման և շինարարական աշխատանքների կառուցման համար ուղղալարի հետ միասին օգտագործվում է անկյունաչափ, լար և լազերային լույս։

Թելով ուղղալարի առանձնահատկությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թելով ուղղալարի թերությունն այն է, որ այն չի կարող օգտագործվել ուժեղ քամիների ժամանակ։ Սա մասամբ փոխատուցվում է զանգվածի աճով և թելի բարակացմամբ։ Հանգստացնելու համար արագացող տատանումները՝ երբեմն տեղադրվում են տարայով ջուր՝ կանգնեցրած ուղղալարի տակ։

Ուղղալարի այլ տարբերակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Կոշտ - վերջում տեղադրված լոգարիթմական սանդղակ՝ կանգնեցված ուղղահայաց դիրքով։
  • Օպտիկական - տեսողական խողովակ, լուսային տեսարան, որը տեղադրում են ուղղահայաց դիրքով։

Այլ իմաստներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որմնադրության մեջ ուղղալարը հանդիսանում է երկրորդ հմտության գործիք, կարծրության և ուղղության կատարյալ խորհրդանիշ։ Օպերատիվ իմաստով այն քարագործի համար գործիք է, մի բարձր կետ, որտեղից որոշվում է բեռի ուղղահայացությունը։