Որորակտուց ջրածիծառ

Որորակտուց ջրածիծառ
Որորակտուց ջրածիծառ
Դասակարգում
Ենթատիպ	Ողնաշարավորներ (Vertebrata)
Դաս	Թռչուններ (Aves)
Վերնակարգ	Neoaves
Կարգ	Քարադրանմաններ (Charadriiformes)
Ենթակարգ	Lari
Ընտանիք	Որորներ (Laridae)
Ցեղ	Ջրածիծառ (Gelochelidon)
Տեսակ	Որորակտուց ջրածիծառ (G. nilotica)
Միջազգային անվանում
Gelochelidon nilotica Gmelin, 1789
Տարածվածություն և պահպանություն
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝ Քիչ մտահոգող տեսակ Տաքսոնի տարածվածությունը

Որորակտուց ջրածիծառ (լատին․՝ Sterna nilotica), ջրածիծառների ընտանիքի թռչուն, որը գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։

Ընդհանուր բնութագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնադրող-չվող և քիչ տարածված տեսակ է։ Մարմնի երկարությունը 35-38 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 100-111 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 200 գ։ Կտուցը կարճ է, հաստ և սև, ոտքերը՝ սև, թեթևակի մկրատաձև կտրվածքով պոչը՝ կարճ։ Բնադրման շրջանում հասունի գագաթը սև է, մարմնի վերին մասը՝ բաց մոխրագույն, իսկ ներքևից՝ սպիտակ։ Հետբնադրմաև շրջանում գլուխը սպիտակ է, աչքը՝ մուգ բծով։ Երիտասարդի գագաթը, ծոծրակը և մարմինը վերևից թույլ դարչնավուն նախշերով են, աչքը՝ փոքր մուգ բծով։ Չափազանց աղմկոտ է։ Կերը կտցում է գետնից՝ թռիչքի պահին։ Բնակվում է ձկնաբուծական լճակներում, լճերում։ Սնվում է անողնաշարավորներով, մանր ողնաշարավորներով։

Բնադրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գարնանային վերադարձը և հարսանեկան զույգերի ձևավորումը ապրիլի վերջին-մայիսի սկզբին է։ Բույնը ոչ խորը փոսիկ է։ Բնադրում է գետնին։ Դնում է 49 մմ տրամագծով, բաց դեղնադարչնագույն և սև պտերով 1-4 ձու։ Աշնանային չուն մինչև նոյեմբերի վերջ է։

Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարածված է Հարավային և Միջին Եվրոպայում, Ասիայում, Հյուսիսային Աֆրիկայում, Ավստրալիայում և Ամերիկայում։

Հավանաբար, բնադրում է Արարատի մարզի Արմաշի ձկնաբուծական տնտեսության տարածքում, ինչպես նաև Գեղարքունիքի մարզի նախկին Գիլլի լճի շրջակայքում^[1]։

Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խիստ սահմանափակ արեալով Հայաստանում հազվագյուտ տեսակ է։ Քիչ մտահոգող կարգավիճակով տեսակը ընդգծված է ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակում և գնահատվում է որպես խոցելի տեսակ։

Հայաստանում բնադրումները հայտնի չեն։ Տեսակը հանդիպում է զույգերով կամ 4-6 առանձնյակներից կազմված խմբերով։

Սպառնացող վտանգներից է փոքր թվաքանակը, տնտեսական գործունեության արդյունքում բնորոշ բնադրավայրերի ոչնչացումը և անասունների արածեցումը ենթադրվող բնադրավայրերի մոտ։

Պահպանության միջոցառումներ չեն իրականացվում^[1]։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Museum specimen

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Որորակտուց ջրածիծառ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Որորակտուց ջրածիծառ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

[:0-1] 1,0 ^1,1 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.

[1]