Շահբուզի շրջան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Շահբուզի շրջան
ադրբ.՝ Şahbuz rayonu
ԵրկիրԱդրբեջան Ադրբեջան
ԿարգավիճակՇրջան
Մտնում էՆախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության կազմի մեջ
Ներառում է24 բնակավայր
ՎարչկենտրոնՇահբուզ
Խոշորագույն քաղաքՇահբուզ
Ամենաբարձր կետՍալվարդ (3161 մ)
ԲԾՄ1263 մետր
Հիմնական լեզուԱդրբեջաներեն
Բնակչություն (01․01․2017)24,900
Ազգային կազմԱդրբեջանցիներ
Տարածք83,658
Հիմնադրված էՕգոստոսի 8, 1930 թվական թ.
ISO 3166-2 կոդAZ-SAH
Փոստային ինդեքսներ7100
Ավտոմոբիլային կոդ71

Շահապոնքի շրջան (ադրբ.՝ Şahbuz rayonu), շրջանի կարգավիճակով վարչատարածքային միավոր Ադրբեջանի Հանրապետության կազմում գտնվող Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետությունում։ Վարչական կենտրոնը Շահբուզ քաղաքն է[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժամանակակից պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շահբուզի շրջանը ձևավորվել է 1930 թվականի օգոստոսի 8-ին։ 1963 թվականի հունվարի 4-ին շրջանը լուծարվում է և ներառվում Նախիջևանի շրջանի (ներկայիս Բաբեկի շրջանի) կազմում։ 1965 թվականի հունվարի 6-ին կրկին վերականգնվում է շրջանի կարգավիճակը[1]։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վարչատարածքային նկարագիր և տեղադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շահբուզի շրջանը հյուսիս-արևելքում սահմանակից է Հայաստանի Հանրապետության Վայոց ձորի և Սյունիքի մարզերին[1]։

Շահբուզի շրջանի ընդհանուր տարածքը կազմում է 83,658 կմ2։ Վարչական կենտրոնը Շահբուզ քաղաքն է։ Բացի վարչական կենտրոնից շրջանն ունի նաև 1 ավան և 22 գյուղ[1]։

Լեռնագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շրջանի տարածքը զբաղեցնում են Զանգեզուրի և Վայքի լեռները։ Շրջանի ամենաբարձր կետը Սալվարդ լեռն է, որն ունի 3161 մ բարձրություն[1][2]։

Ջրագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շահբուզի շրջանի տարածքով հոսում են Նախիջևան, վերջինի վտակներ հանդիսացող Շահպոնք, Սալվարդ և այլ գետեր։ Շրջանի տարածքում են գտնվում Հեյդար Ալիևի ջրամբարը, Բաթաբաթի լիճը և այլն[1]։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարվա եղանակով պայմանավորված՝ Շահբուզի շրջանի կլիման փոփոխական է։ Ամռանը կլիման չոր է, իսկ ձմռանը՝ ցուրտ[1]։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2017 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ շրջանի բնակչությունը 24,900 է[1]։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տնտեսության հիմնական ճյուղը գյուղատնտեսությունն է։ Զարգացած են հատկապես մեղվապահությունն ու անասնապահությունը[1]։

Կրթություն և գիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շահբուզի շրջանում գործում է 23 հանրակրթական դպրոց, 6 արտադպրոցական և 1 նախադպրոցական դաստիարակության հաստատություն, 2 մանկական երաժշտական դպրոց, ինչպես նաև 29 գրադարան[1]։

Մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շրջանում գործում է մեկ թանգարան, «Արազ» կինոթատրոնը[1]։

Առողջապահություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շրջանն ունի առողջապահական մի շարք հաստատություններ, այդ թվում՝ շրջանի կենտրոնական հիվանդանոց, 2 տարածքային հիվանդանոց, 10 բժշկական ամբուլատորիա, 11 ֆելդշերա-մանկաբարձական կենտրոններ, 1 ֆելդշերական հենակետ, հիգիենիկ և համաճարակաբանական կենտրոն[1]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 «Շահբուզի շրջանի մասին տեղեկություններ nakhchivan.az կայքում» Արխիվացված 2015-04-09 Wayback Machine (արխիվացված(ռուս.)
  2. Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, Թ.Խ. Հակոբյան, Ստ.Տ. Մելիք-Բախշյան, Հ.Խ. Բարսեղյան։ Երեւանի Համալսարանի Հրատարակչություն, Երեւան, 1988, էջ 473։