Յակով Զարոբյան

	Յակով Զարոբյան
	Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի առաջին քարտուղար
	Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի առաջին քարտուղար
Կուսակցություն՝	ԽՄԿԿ
Կրթություն՝	Խարկովի պոլիտեխնիկական ինստիտուտ (1938) և Higher party school? (1938)
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ
Ծննդյան օր	սեպտեմբերի 25, 1908
Ծննդավայր	Արդվին, Քութայիսի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն
Վախճանի օր	ապրիլի 11, 1980 (71 տարեկան)
Վախճանի վայր	Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Թաղված	Թոխմախի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Պարգևներ	և

Յակով Նիկիտայի Զարոբյան (նաև՝ Հակոբ, ծնվել է Արդվինում, սեպտեմբերի 25, 1908(1908-09-25)^[1], Արդվին, Քութայիսի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն^[1] - ապրիլի 11, 1980(1980-04-11), Մոսկվա, ԽՍՀՄ), Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի առաջին քարտուղար (1960-1966)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընտանիքի հետ միասին, նա Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ տեղափոխվել է Ռուսաստան։ 1925-1941 թվականներին Խարկովում աշխատել է որպես գործարանային բանվոր։ 1932 թվականին ընդունվել է Կոմունիստական կուսակցության շարքերը և սկսել աշխատել «Խարկովի պրոլետար» թերթում, 1932 թվականին՝ ՀամԿ(բ) կ անդամ, 1939 թվականին դարձել է Խարկով ֆաբրիկայի Կուսակցության կոմիտեի քարտուղար, 1949 թվականին՝ այդ բաժանմունքի Կոմունիստական կուսակցության Կենտրոնական Կոմիտեի ղեկավար։

1950 թվականին դարձել է Հայկական Կոմունիստական կուսակցության Երևանի կոմիտեի Քարտուղար, 1952 թվականի ապրիլ ամսին՝ Հայաստանի Անվտանգության փոխնախարար։ 1953-1958 թվականներին աշխատել է ՀԿԿ կենտկոմի երկրորդ քարտուղար, 1958-1960 թվականներին՝ ՀԽԱՀ նախարարների խորհրդի նախագահի առաջին տեղակալ։ 1960-1966 թվականներին եղել է Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի առաջին քարտուղար։ 1966-1980 թվականներին եղել է ԽԱՀՄ էլեկտրատեխնիկական արդյունաբերության նախարարի տեղակալ, 1954-1966 թվականներին՝ ԽՍՀՄ ԳԽ պատգամավոր, 1951-1967 թվականներին՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր։

Զարոբյանի անմիջական նախաձեռնությամբ Երևանում, Ծիծեռնակաբերդի բարձունքի վրա, սկսվեցին 1915 թվականի Մեծ Եղեռնի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշարձան–կոթողի կառուցման աշխատանքները։

Պատերազմի սկզբից և մինչև 1941 թվականի հոկտեմբերի 24-ին գերմանացիների Խարկով մտնելը կուսակցության շրջկոմը և Յակով Զարոբյանը՝ որպես շրջկոմի քարտուղար, ակտիվորեն զբաղվել են ընդհատակի կազմակերպմամբ, պարտիզանական շարժում ծավալելու համար կադրեր պատրաստելով, աշխարհազորի կորպուսի ձևավորմամբ, քաղաքի մատույցներում պաշտպանական կառույցների շինարարության կազմակերպմամբ, արդյունաբերական ձեռնարկությունների և բնակիչների տարհանմամբ։

Զարոբյանը վերջիններից մեկն էր, որ շրջկոմի աշխատակիցների խմբի հետ դուրս եկավ Խարկովից Ստարի Սալտովի ուղղությամբ։ Նրանք հրաշքով փրկվեցին գերի ընկնելուց։ Այդ մասին «Յակով Զարոբյանը և նրա դարաշրջանը» գրքում գրում է նրա որդին՝ Նիկիտա Զարոբյանը։

1966 թվականին նրան հաջորդել է Անտոն Քոչինյանը։

Հիշատակի հավերժացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զարոբյան փողոց (Երևան)
2010 թ. մարտի 25-ին, հաշվի առնելով «Արփա-Սևան» թունելի կառուցման գործում խորհրդային շրջանի պետական-քաղաքական անվանի գործիչ Յակով Զարոբյանի ունեցած նշանակալի ավանդը, ՀՀ Կառավարության որոշմամբ «Արփա-Սևան» թունելն անվանակոչվել է «Յակով Զարոբյանի անվան Արփա-Սևան» ջրատար թունել^[2]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ԹՈՒՆԵԼՆ ԱՆՎԱՆԱԿՈՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

10-րդ դասարանի Հայաստանի Պատմության դասագիրք, 1993 թ.։
[1] Արխիվացված 2012-07-13 archive.today
Զարոբյան.առաջնորդի կերպար(չաշխատող հղում)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 672)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[2] ԹՈՒՆԵԼՆ ԱՆՎԱՆԱԿՈՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

[1]

[2]