Մարսելի աստղադիտարան

Մարսելի աստղադիտարան; Observatoire de Marseille
Տեսակ	աստղագիտական աստղադիտարան
Աստղադիտարանի կոդ	014
Երկիր	Ֆրանսիա
Վայր	Մարսել
ԲԾՄ	40 մետր
Հիմնադրվել է՝	1863
Կայք	andromede.id.st և osupytheas.fr

Մարսելի աստղադիտարան (ֆր.՝ Observatoire de Marseille, կոդը` «014»), մասնագիտացված աստղադիտարան, որը տեղակայված է Ֆրանսիայի հարավում` Մարսելում։ Աստղադիտարանը միավորում է մի քանի բաժիններ՝ Մարսելի աստղաֆիզիկայի լաբորատորիան, Վերին Պրովանսի աստղադիտարանը, աստղային և համաշխարհային ինտերֆերենցիայի լաբորատորիան, Գասենդիի բաժինը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աստղադիտարանում կատարված առաջին դիտարկումները սկսվել են 1702 թվականին, առաջին աստղադիտակի համար միջոցները հատկացվել են թագավորի կողմից։ Աստղադիտարանի առաջին տնօրենն էր ճիզվիտ Անտուան Լավալը։ 1718-1729 թվականներին աստղադիտարանը փակվել էր Լավալի Թուլոն մեկնման հետ կապված։ Էսպրիտա Պազենայի ժամանման հետ աստղադիտարանում սկսվում է զարգացման նոր փուլ, նույն տարում այն դառնում է նավատորմի թագավորական աստղադիտարան։ Պազենայի կառավարման ընթացքում աշխատանքի են ընդունվել երկու նոր աստղագետներ և աստղադիտարանում տեղադրվել է նոր 6 ֆուտանոց աստղադիտակ։ Պազենան կորցրեց իր պաշտոնը 1763 թվականին։

Աստղադիտարանի ամբողջ աշխատանքի ընթացքում այնտեղ ակտիվորեն կատարվում էին աստերոիդների որոնումներ և գիտական աշխատանք։ Հուշագրավ հայտնագործություններից մեկն է Ստեֆանի կվինտետի հայտնաբերումը 1877 թվականին։ Այս աստղադիտարանում է աշխատել Ալֆոնս Բորելլին։

Աստղադիտարանի ղեկավարները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անտուան Լավալ 1702 - 1728
Էսպրիտ Պազենա 1729 - 1763
Սեն-Ժակ դե Սիլվաբել 1763 - 1801
Ժակ-Ժոզեֆ Թուլիս 1801 - 1810
Ժան-Ժակ Բլանպեյն 1810 - 1821
Ժան-Ֆելիկս Ադոլֆ Գամբարտ 1821 - 1836
Բենժամին Վալզ 1836 - 1860
Էդուարդ Ստեֆան 1866 - 1907
Հենրի Բորգետ 1907 - 1921
Հենրի Բիյսոն 1921 - 1923
Ժան Բոսլեր 1923 - 1948
Շարլ Ֆերենբակ 1948 - 1972

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աստղադիտարաններ

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]