Մաղավուզ
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Մաղավուզ | ||
| ռուս.՝ Магавуз ռուս.՝ Чардаглы | ||
| Երկիր |  Արցախ | |
| Շրջան | Մարտակերտի | |
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն | |
| Բնակչություն | 468[1] մարդ (2005) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Տեղաբնականուն | մաղավուզցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Մաղավուզ, գյուղ Արցախի Մարտակերտի շրջանում`Թարթառ գետի աջ ափին՝ 700 մետր բարձրության վրա։ Գտնվում է հանրապետության հյուսիս-արևելյան հատվածում, Մարտակերտ շրջկենտրոնից 14 կմ հեռավորության վրա, իսկ մայրաքաղաք Ստեփանակերտից` 83 կմ հեռավորության վրա։
2002 թվականից Մաղավուզ համայնքի կազմի մեջ է Քմքաձոր (մինչև 1992 թվականը՝ Մինգրելսկ) բնակավայրը։ Քմքաձոր գյուղի բնակչության թվաքանակը կազմում է 116 մարդ, կա 28 տնտեսություն։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համայնքը լեռնային է, ունի 3346,30 հա տարածք, որից 2023,04 հա գյուղատնտեսական նշանակության, 419,04 հա անտառային հողեր։ Մաղավուզ համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում է 540 մարդ, կա 140 տնտեսություն։ Համայնքի տարածքում առկա են թվով 5 աղբյուրներ` «Քլոմփի», «Վերին շենի», «Ռուսին», «Թունգ» և «Նուվավուր»։
Առկա են երկաթի և քարածուխի հանքային պաշարներ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մաղավուզը Արցախյան պատերազմում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1988 թվականի վերջին Մաղավուզում կազմավորվել են ինքնապաշտպանական խմբեր, 1989 թվականին՝ կամավորական ջոկատ (հրամանատար՝ Գ. Բադալյան)։ 1990 թվականի ամռանը ջոկատը (հրամանատար՝ Վ. Գալստյան) գործել է Մարտակերտի շտաբի ղեկավարությամբ և մասնակցել է Մարտակերտի (Ումուդլու, Ջանյաթաղ, Թալիշ), Շահումյանի (Բուզլուխ, Էրքեջ) շրջանների ազատագրական մարտերին։ 1991 թվականի աշնանից (շուրջ 7 ամիս) պաշտպանել է նորաստեղծ Քաջավան գյուղը։ Ջոկատը 1992 թվականին Քաջավանից տեղափոխվել է Մատաղիս և մինչև հուլիսի 3-ը «Անկախության բանակի» (հրամանատար՝ Լեոնիդ Ազգալդյան) կազմում պաշտպանել Հակոբ Կամարի-Մաղավուզ ուղղությամբ դիրքերը, հուլիսի 4-ին տեղափոխվել Դրմբոն։ Մասնակցել է Մատաղիսի, Մեծշենի, Հակոբ Կամարիի, Սարսանգի հիդրոհանգույցի և այլ բնակավայրերի ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։ Մաղավուզից զոհվել է 14 ազատամարտիկ[3]։
Պատմամշակութային հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կան պատմամշակութային հուշարձաններ` գյուղատեղի (միջնադար), մատուռ (1260 թ.), խաչքար (XIII դ.), ապարանք (XVIIIդ. I կես), Սբ. Գևորգ եղեցեղի (XIXդ.), շրջակայքում՝ Թուխկասարի (8-րդ դ.), Անապատ (12-րդ դար), Երեք մանկունք (17-րդ դար) վանքերը, Կաղանկատույք (6-րդ դար), Ջրաբերդ (7-րդ դար) հաշվառված է 7 հուշարձան։ Մոտակայքում գտնվում է Դաստակերտ, Խալվաթաշեն, Շինատեղ գյուղատեղիները։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2015 թվականին Մաղավուզ համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում է 540 մարդ, կա 140 տնտեսություն։
Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը[4].
| Տարի | 2008 | 2009 | 2010 |
|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 495 | 502 | 428 |
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ`անասնապահությամբ և հողագործությամբ, կան նաև Մարտակերտի շրջանի հանքավայրերում աշխատողներ։
Հասարարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2015 թվականին ուներ միջնակարգ դպրոց (զոհված ազատամարտիկ Մ. Դանիելյանի անվան), որտեղ սովորում են 84 աշակերտներ, ակումբ (զոհված ազատամարտիկ Վ. Ավանեսյանի անվան), 2 բուժկետ, գյուղապետարան[5]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Population of Nagorno-Karabakh Republic (2005)» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ մարտի 2-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
- ↑ Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
- ↑ Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ.1988-1994, Ե., ՀՀՀ, 2004, էջ 455-456։
- ↑ «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն. Բնակչություն ըստ համայնքների». Վերցված է 2021 Մայիսի 1-ին.
- ↑ Ղահրամանյան, Հակոբ (2015). Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի. Երևան. էջ 177.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
| |||||||||||||
