Հրաչ Բարթիկյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հրաչ Բարթիկյան
Ծնվել էհուլիսի 7, 1927(1927-07-07)[1][2]
Աթենք, Հունաստան[2]
Մահացել էօգոստոսի 16, 2011(2011-08-16) (84 տարեկան)
Երևան, Հայաստան
Բնակության վայր(եր)Հայաստան
Քաղաքացիություն Հունաստանի թագավորություն,  ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Ազգությունհայ
Մասնագիտությունպատմաբան, աղբյուրագետ, հայագետ և բյուզանդագետ
Հաստատություն(ներ)ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ[2]
Գործունեության ոլորտՄիջնադարյան Հայաստան[2]
ԱնդամակցությունՀՀ ԳԱԱ և Աթենքի ակադեմիա[3]
Ալմա մատերԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ (1953)[2] և ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ
Կոչումակադեմիկոս
Գիտական աստիճանպատմական գիտությունների դոկտոր[2][3] (1972)
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն, հայերեն[1] և հունարեն
Ազդվել էՀովսեփ Օրբելի
Պարգևներ
ՀայրՄիքայել Բարթիկյան[2]

Հրաչ Միքայելի Բարթիկյան (հուլիսի 7, 1927(1927-07-07)[1][2], Աթենք, Հունաստան[2] - օգոստոսի 16, 2011(2011-08-16), Երևան, Հայաստան), հայ պատմաբան, բյուզանդագետ, հայ–բյուզանդական հարաբերությունների պատմության ուսումնասիրող։ Պատմական գիտությունների դոկտոր (1972), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս[4]։ Աթենքի ակադեմիայի և Հռոմի «Տիբերինա» արվեստի, գրականության և գիտության ակադեմիայի ակադեմիկոս։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրաչ Բարթիկյանը ծնվել է Աթենքում։ Ավարտել է Աթենքի գիմնազիան։ 1946 թվականին հայրենադարձել է։ Ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետը, ապա՝ ՀԽՍՀ ԳԱ պատմության ինստիտուտի ասպիրանտուրան՝ Հովսեփ Օրբելու ղեկավարությամբ։

1957-1961 թվականներին եղել է ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի կրտսեր, 1961-1980 թվականներին՝ ավագ գիտաշխատող։ Եղել է Աթենքի ակադեմիայի (1980), Հռոմի «Տիբերինա» ակադեմիայի (1987), Հունական քաղաքակրթության հաստատության (1993) թղթակից անդամ, Հունաստանի բյուզանդական հետազոտությունների ընկերության պատվավոր անդամ (1981)[5]։

Շուրջ 150 գիտական հոդվածներից զատ, լույս է ընծայել 17 գիրք։ «Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին, Բյուզանդական աղբյուրներ» մատենաշարով հրատարակել է բյուզանդական մի շարք հեղինակների աշխատությունների հայերեն թարգմանությունները՝ ուսումնասիրությամբ ու ծանոթագրություններով (Պրոկոպիոս Կեսարացի, Կոնստադին Ծիրանածին, Հովհաննես Սկիլիցես, Թեոփանես Խոստովանող, Թեոփանեսի Շարունակող, Պարթենիոս Աթենացի)։ Գիտությունների ակադեմիայի «Գրական հուշարձաններ» մատենաշարով հայերեն հրատարակել է «Դիգենիս Ակրիտաս» էպոսը, Մատթեոս Ուռհայեցու «Ժամանակագրության» աշխարհաբար թարգմանությունը, Պրոկոպիոս Կեսարացու «Գաղտնի պատմությունը», «Հունական արխիվային փաստաթղթեր հայ-հունական հարաբերությունների մասին Առաջին Հանրապետության շրջանում (1918-1920)» աշխատությունը[6]։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Պատվո մեդալի» դափնեկիր, 1986
  • «Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշան, 1980
  • Սալոնիկի համալսարանի «Արիստոտել» մեդալ, 1981
  • ՀՀ նախագահի մրցանակ, 2002, 2005

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Հայ-բյուզանդական հետազոտություններ, հ. 1-2, Երևան, 2002 ;
  • Источники для изучения истории павликианского движения, Е., 1961[7] :

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  3. ↑ 3,0 3,1 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
  4. ↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.
  5. ↑ Հրաչ Բարթիկյանի մասին pravenc.ru կայքում
  6. ↑ «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.
  7. ↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ շտեմարան- Հրաչ Բարթիկյան». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հրաչ Բարթիկյան» հոդվածին։
 ⛭ 
  Ստեղծագործությունների տեքստ
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 316)։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հրաչ_Բարթիկյան&oldid=9262373» էջից