Հենրիկ Մալյան
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մալյան (այլ կիրառումներ)
Հենրիկ Մալյան | |
---|---|
Ծնվել է | սեպտեմբերի 30, 1925[1] |
Ծննդավայր | Թելավ, Թիֆլիսի նահանգ[1] |
Մահացել է | մարտի 14, 1988 (62 տարեկան) |
Մահվան վայր | Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Կրթություն | Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ (1951)[1] և Ռուսաստանի թատերական արվեստի համալսարան (1953)[1] |
Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ |
Ազգություն | հայ |
Մասնագիտացում | կինոռեժիսոր, սցենարիստ, թատերական ռեժիսոր և թատերական ուսուցիչ |
Պարգևներ | |
IMDb | ID ID 0540899 |
Հենրիկ Սուրենի Մալյան (սեպտեմբերի 30, 1925[1], Թելավ, Թիֆլիսի նահանգ[1] - մարտի 14, 1988, Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ նշանավոր կինոռեժիսոր, թատերական ռեժիսոր, սցենարիստ, թատերական ուսուցիչ, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1977), ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1982)։ Պետական մրցանակի դափնեկիր։
ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Դավիթ Մալյանի (1904-1976) եղբոր որդին, բեմադրիչ, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Նարինե Մալյանի հայրը։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հենրիկ Մալյանը ծնվել է 1925 թվականին Թելավիում։ 1942-1945 թվականներին աշխատել է Թբիլիսիի ավիագործարանում որպես գծագրիչ, փականագործ։ 1945-1951 թվականներին սովորել է Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտի ռեժիսորական բաժնում՝ Լևոն Քալանթարի արվեստանոցում[2]։ 1953 թվականին ավարտել է Ա. Լունաչարսկու անվան պետական թատերական արվեստի ինստիտուտի (ГИТИС) ռեժիսուրական ընդլայնված դասընթացները։ 1951-1954 թվականներին աշխատել է որպես ռեժիսոր Հայաստանի տարբեր թատրոններում (Արտաշատ, Կիրովական, Ղափան) և հեռուստատեսությունում։ 1954 թվականից՝ ռեժիսորի օգնական, այնուհետև ռեժիսոր Հայֆիլմ-ում։ 1961-1962 թվականներին «Մոսֆիլմ» կինոստուդիայում ստաժավորում է անցել ռեժիսորներ Կալատոզովի և Բոնդարչուկի մոտ[2]։ 1980 թվականին Հայֆիլմին առընթեր հիմնադրեց «Մալյան թատրոն-ստուդիա»։ Առաջին բեմադրությունը Վ․ Սարոյանի պատմվածքի հիման վրա «Իմ հայրենիքի խրատական հեքիաթները» ներկայացումն էր։
1982 թվականից դասավանդում էր Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտում, պրոֆեսոր[3]։ 1971–1988 թվականներին դասավանդել է Երևանի Խաչատուր Աբովյանի անվան մանկավարժական ինստիտուտում, 1975–1988 թվականներին եղել է ռեժիսուրայի և դերասանի վարպետության ամբիոնի վարիչ[4]։
1980 թվականին Երևանում հիմնել է կինոդերասանի թատրոնը, որը 1988 թվականից անվանակոչվել է նրա անունով։ Եղել է դերասան, ռեժիսոր, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Դավիթ Մալյանի (1904-1976) եղբոր որդին, բեմադրիչ, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ Նարինե Մալյանի հայրը[5]։
Մահացել է 1988 թվականի մարտի 14-ին Երևանում։ Թաղված է Թոխմախի գերեզմանոցում։
Պարգևներ և կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1977)
- ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1982)
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակ (1975)
- «Պատվո նշան» շքանշան
- Երկրորդ մրցանակ Համամիութենական կինոփառատոնում «Եռանկյունի» ֆիլմի համար (1968, Լենինգրադ)
- «Մեծ Պրոմեթևս» գլխավոր մրցանակ, առաջին աստիճանի դիպլոմ Անդրկովկասի և Ուկրաինայի կինոփառատոնում Եռանկյունի ֆիլմի համար (1968)
- Սան Ռեմոյի հեղինակային ֆիլմերի միջազգային կինոփառատոնում մրցանակ «Մենք ենք, մեր սարերը» ֆիլմի համար (1976, Իտալիա)
- Գլխավոր մրցանակ Համամիութենական կինոփառատոնում Նահապետ ֆիլմի համար (1978, Երևան)
- Մրցանակ լավագույն ռեժիսուրայի համար՝ «Կտոր մը Երկինք» ֆիլմի համար (1981, Վիլնյուս)[6]
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մաթևոսյան Ռ., Հենրիկ Մալյան, Երևան, 1980։
Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռեժիսոր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի | Անվանում |
---|---|
1950 | Եկամտաբեր պաշտոն |
1952 | Վենետիկյան երկվորյակներ |
1953 | Պաղտասար ախպար |
1953 | Արջը |
1960 | Նվագախմբի տղաները (Հենրիկ Մարգարյանի հետ) |
1963 | Ճանապարհ դեպի կրկես (Լևոն Իսահակյանի հետ) |
1964 | Կեղծ լրտեսը (կարճամետրաժ) |
1967 | Եռանկյունի |
1969 | Մենք ենք, մեր սարերը |
1972 | Հայրիկ |
1977 | Նահապետ |
1980 | Կտոր մը երկինք |
1982 | Մի կաթիլ մեղրը |
Սցենարիստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի | Անվանում |
---|---|
1977 | Նահապետ |
1979 | Անմահություն (վավերագրական) |
1980 | Կտոր մը երկինք (Վահան Թոթովենցի և Ստեփան Ալաջաջյանի հետ) |
1980 | Մեր բակի աստղերը (կարճամետրաժ) |
1982 | Մի կաթիլ մեղրը |
1982 | Գիքոր |
1987 | Առատություն (վավերագրական) |
1982 | Կարոտ (Ռուբեն Հովսեփյանի հետ) |
Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հենրիկ Մալեան. «Երկխոսություն երրորդի համար. հուշերի գիրք», խմբագիր՝ Հրաչուհի Տատուրյան, (առաջին հրատ. Երևան, «Նաիրի», 1997 թվական, երկրորդը - 2010 թվական)
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2,0 2,1 «Հենրիկ Մալյանի մասին Էյ Վի Փրոդաքշն կայքում». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
- ↑ МАЛЯН Генрих Суренович
- ↑ «Հենրիկ Մալյանի մասին encyclopedia.am կայքում». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 5-ին.
- ↑ Հենրիկ Մալյանի մասին kino-teatr.ru կայքում
- ↑ «Генрих Малян // Имена // Энциклопедия отечественного кино». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 5-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 163)։ |
- Սեպտեմբերի 30 ծնունդներ
- 1925 ծնունդներ
- Թելավ քաղաքում ծնվածներ
- Մարտի 14 մահեր
- 1988 մահեր
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- Երևանի պետական գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի շրջանավարտներ
- Ռուսաստանի թատերական արվեստի ինստիտուտի շրջանավարտներ
- Պատվո շքանշանի ասպետներ (ԽՍՀՄ)
- ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստներ
- ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Կինոռեժիսորներ այբբենական կարգով
- 20-րդ դարի թատերական մանկավարժներ
- 20-րդ դարի թատերական ռեժիսորներ
- 20-րդ դարի կինոռեժիսորներ
- 20-րդ դարի սցենարիստներ
- Թատերական ռեժիսորներ այբբենական կարգով
- Թոխմախի գերեզմանատանը թաղվածներ
- Խորհրդահայեր
- Խորհրդային թատերական մանկավարժներ
- Խորհրդային կինոռեժիսորներ
- Խորհրդային սցենարիստներ
- Հայ թատերական ռեժիսորներ
- Հայ կինոռեժիսորներ
- Հայ սցենարիստներ
- Մանկավարժներ այբբենական կարգով
- Սցենարիստներ այբբենական կարգով