Հարություն Աճեմյան

Հարություն Աճեմյան
Ծնվել է	դեկտեմբերի 18, 1904
Ծննդավայր	Բուրսա, Հյուդավենդիգար, Օսմանյան կայսրություն
Վախճանվել է	նոյեմբերի 28, 1963 (58 տարեկան)
Մահվան վայր	Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Իտալիա և Իտալիայի թագավորություն
Կրթություն	Մուրադ-Ռափայելյան վարժարան (1923) և Վենետիկի գեղարվեստի ակադեմիա (1926)
Մասնագիտություն	նկարիչ, մանրանկարիչ և նկարչության ուսուցիչ
Ժանր	դիմապատկեր
Աշակերտներ	Erik Schmidt?
Հայր	Ստեփան Գալֆայան
	Հարություն Աճեմյան Վիքիդարանում

Հարություն (Արիել) Ստեփանի Աճեմյան (դեկտեմբերի 18, 1904(1904-12-18)^[1]^[2], Բուրսա, Հյուդավենդիգար, Օսմանյան կայսրություն^[1]^[2] - նոյեմբերի 28, 1963(1963-11-28)^[1]^[2], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[1]^[2]), հայ նկարիչ։

Ճարտարապետ, քանդակագործ Ստեփան Գալֆայանի որդին է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է դեկտեմբերի 18-ին, Բրուսայում (Թուրքիա)։ Չորս տարեկանին կորցրել է հայրը եւ նախնական կրթութիւնն ստացել է ծննդավայրում։ 1919-1923 թվականներին սովորել է Մուրադ-Ռափայելյան վարժարանում։

1923-1926 թվականներին սովորել է Վենետիկի Գեղարվեստի ակադեմիայում և ավարտել 1926 թվականին՝ ոսկե մեդալով։ Մինչև 1931 թվականը ստեղծագործել և դասավանդել է Իտալիայում (Վենետիկ, Միլան), 1931-1938 թվականներին՝ Փարիզում, ցուցադրվել Անկախների սալոնում (1934) և այլ ցուցահանդեսներում։

Ապրել է Վենետիկում, Միլանում, 1931-1938 թվականներին՝ Փարիզում (ցուցադրվել է Անկախների սալոնում), 1938 թվականից՝ ԱՄՆ-ում։ Ակադեմիական ռեալիզմի ներկայացուցիչ է^[3]^[4]։

Ստեղծագործական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աճեմյանն ակադեմիական ռեալիզմի ներկայացուցիչ է, կոմպոզիցիայի հմուտ վարպետ։ Պատկերել է ազգային թեմաներ, հայ ժողովրդի պատմության մոտիկ և հեռավոր անցյալը՝ հաճախ դիմելով իտալական վերածննդին հատուկ դեկորատիվ շնչով երփնագրված այլաբանությունների կամ թեմատիկ ընդհանրացումների («Շարական», «Ջարդը», «հայկական պանթեոն», «Ազգային դաստիարակություն», «Հայաստանի փառքը»)^[5]։

Աճեմյանն ստեղծել է ազգային թեմաներով պատկերներ, բնանկարներ, դիմանկարներ, հոգևոր ու աշխարհիկ թեմաներով որմնանկարներ՝ Ֆրանսիայի, ԱԱՆ-ի հայկական և օտար եկեղեցիների ու վարժարանների համար։ Պատկերազարդել է գրքեր։

«Շարական»
«Ջարդը»
«Հայկական պանթեոն»
«Ազգային դաստիարակություն»
«Հայաստանի փառքը»

Ունի դիմանկարներ՝ «Կանացի դիմանկարը» և «Հայ մամիկը»^[6] (երկուսն էլ՝ 1938) պահվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում։ Պատկերազարդել է գրքեր։ Մահացել է նոյեմբերի 28-ին, Նյու Յորքում։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Agemian, Ariel (1958). My Mass Explained and Illustrated. New York: Confraternity of the Precious Blood. ASIN B001BSH4RM.
"Ariel Agemian Exhibits". Arts Magazine. Vol. 13. 1938. pp. 15–16.
Արիել-Յարութիւն Աճեմեան, «Հայրենիք» օրաթերթ, 6 դեկտեմբերի 1973։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.
↑ agemianpaintings.homestead.com (PDF) http://agemianpaintings.homestead.com/Articles/Agemian_Paintings_not_typical_local_display.pdf. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
↑ «From Dark to Light the Life and Art of Ariel Agemian» (PDF).
↑ «Հայ մամիկը», ՀԱՊ

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հարություն Աճեմյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 269)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_1b6028f0d8296c44-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.

[3] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.

[4] agemianpaintings.homestead.com (PDF) http://agemianpaintings.homestead.com/Articles/Agemian_Paintings_not_typical_local_display.pdf. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)

[5] «From Dark to Light the Life and Art of Ariel Agemian» (PDF).

[6] «Հայ մամիկը», ՀԱՊ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]