Հանս Վանգենհայմ
| Հանս Վանգենհայմ գերմ.՝ Hans von Wangenheim | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 4, 1859[1] |
| Ծննդավայր | Georgenthal, Gotha, Թուրինգիա, Գերմանիա[1] |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 25, 1915[1] (56 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Կոստանդնուպոլիս |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Duchy of Saxe-Coburg and Gotha |
| Կրթություն | Ernestinum Gotha? |
| Մասնագիտություն | դիվանագետ |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | դեսպան |
 Hans von Wangenheim Վիքիպահեստում | |
Հանս Ֆրայհեր ֆոն Վանգենհայմ (գերմ.` Hans Freiherr von Wangenheim, հուլիսի 4, 1859[1], Georgenthal, Gotha, Թուրինգիա, Գերմանիա[1] - հոկտեմբերի 25, 1915[1], Կոստանդնուպոլիս)[2], գերմանացի դիվանագետ։ 1912-1915 թվականներին եղել է Գերմանիայի դեսպանը Թուրքիայում։
Վանգենհայմի` որպես Գերմանիայի դեսպանի գլխավոր խնդիրն էր՝ վերջնականապես գերմանական ազդեցությանը ենթարկել Թուրքիային և ներքաշել նրան Ռուսաստանի դեմ պատերազմի մեջ Գերմանիայի կողմում։ Վանգենհայմի դիվանագիտական գործունեությունը բնութագրվել է որպես թուրքամետ և հակահայկական։ Վանգենհայմը դեմ էր Արևմտյան Հայաստանի բարենորոգումներին։ Թուրքիայի՝ առաջին համաշխարհային պատերազմի մեջ մտնելուց հետո ամեն կերպ արդարացրել է արևմտյան Հայաստանի հայ բնակչության տեղահանության, այսպես կոչված, կազմակերպման միջոցառումները, դրանք ներկայացնելով իբրև թուրքական իշխանությունների ռազմական և ռազմավարական անհրաժեշտ նկատառումներ։ Սակայն իր մի քանի զեկույցներում նշել է, որ Թուրքիայի կողմից հայերի նկատմամբ գործադրվող միջոցները նպատակ ունեն բնաջնջելու հայ ազգը, բայց գերմանական ներկայացուցիչները չպետք է խոչընդոտեն հայերի տեղահանությանը։ Այս ոգով հրահանգները Վանգենհայմն ուղարկել է էրզրումի, Ադանայի, Մոսուլի, Բաղդադի, Հալեպի գերմանական հյուպատոսներին[3]։ Հայերի տեղահանությունը և ոչնչացումը, որոնք ահռելի չափերի են հասել, Վանգենհայմը ներկայացրել է որպես «նախազգուշական միջոցառումներ» ծավալվող հայկական շարժման նկատմամբ։
Վանգենհայմը եղել է նաև Գերմանիայի դեսպանը Մեքսիկայում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Deutsche Nationalbibliothek Record #1017052832 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Gerhard Wiegand (Hrsg.): Halbmond im letzten Viertel. Briefe und Reiseberichte aus der alten Türkei von Theodor und Marie Wiegand 1895 bis 1918. München 1970, S.289
- ↑ Վանգենհայմի փաստաթղթային ժառանգությունը տե՛ս Lepsius, Germany and Armenia. լրացված առցանց հրատարակությունում։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|