Համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամ (2007-2010)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամ (2007-2010), ֆինանսա-տնտեսական ճգնաժամ, որն առաջացել է 2007 թվականին և արտահայտնվել է երկրների մեծամասնության տնտեսական ցուցանիշների անկման ֆորմայով, որին հաջորդել է 2007 թվականի գլոբալ ռեցեսիան։

Ճգնաժամի առաջին նշանները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամեն ինչ սկսվեց այն բանից, երբ Լյուիս Ռանյերին սկսեց տարածել հիփոթեքային պարտատոմսերի գաղափարը, կամ, ինչպես ընդունված է անվանել արժեթղթավորումը։

2000 թվականից հիփոթեքային վարկ ստանալու պահանջները նվազել են. Այնպես որ, 2005-2006 տարիների ընթացքում ցանկացած մարդ կարող էր ստանալ հիփոթեքային վարկ, նույնիսկ եթե չի ունեցել որեւէ եկամտի աղբյուրներ. 2007 թվականին ուժի մեջ պետք է մտներ հիփոթեքային վարկերի լողացող տոկոսադրույքը, որից հետո միլիոնավոր ամերիկացիներ կորցրեցին իրենց տները, քանի որ չէին կարող այլեւս վճարել հիփոթեքային վարկի պարտավորությունները։

Ճգնաժամը առանձին երկրներում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայաստան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամը ծանր հարված է հասցրել Հայաստանին, և Արժույթի միջազգային հիմնադրամը (ԱՄՀ) 2009-ին Հայաստանի համար կանխատեսել էր ՀՆԱ-ի նվազում 15 տոկոսով, որի պատճառներից էին նաև այն, որ կրճատվել են արտերկրից դրամական փոխանցումները, ներդրումները, հարկային եկամուտները։ Հայաստանի Ազգային վիճակագրական ծառայության հրապարակած տվյալների համաձայն, ընթացիկ տարվա հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին Հայաստանի տնտեսության աճը կազմել է 2,4 տոկոս։ Մակրոտնտեսական կարևորագույն ցուցանիշի վրա մեծ ազդեցություն է ունեցել գյուղատնտեսական արտադրանքի զգալի անկումը։ ՀՆԱ-ի վրա այդ անկումն ազդել է -2,9 տոկոսային նիշով։ ՀՆԱ-ի աճին նպաստել է ծառայությունների տրամադրման ոլորտը՝ առևտուր, ֆինանսական և կենցաղային ծառայություններ։ Դրանց ներդրումը ՀՆԱ-ում կազմել է 2,5 տոկոս։ Արդյունաբերությունն ու էներգետիկան ապահովել են ՀՆԱ-ի 1,4 տոկոս, իսկ շինարարությունը՝ 0,5 տոկոս։ Գյուղատնտեսության անկումը Հայաստանում հունվար-հոկտեմբերի դրությամբ կազմում է 16,7 տոկոս, իսկ արդյունաբերությունն աճել է 10 տոկոսով։ ՀՆԱ-ի կառուցվածքում գերիշխում է ծառայությունների տրամադրման ոլորտը՝ 42,4 տոկոս։ Այն զգալիորեն գերազանցում է արդյունաբերությունն ու էներգետիկան՝ 15,0 տոկոս և գյուղատնտեսությունը՝ 17,1 տոկոս։ Թեև շինարարությունը զգալիորեն կրճատվել է, սակայն արդյունաբերությանն ու էներգետիկային գերազանցել է 0,8 տոկոսային նիշով՝ կազմելով 15,8 տոկոս։ Համաշխարհային բանկի (ՀԲ) գործադիր տնօրենների խորհուրդը Հայաստանի Հանրապետության համար հաստատել է «Էլեկտրոնային հասարակություն և նորարարություն հանուն մրցունակության» վարկային ծրագիրը՝ 24 միլիոն դոլարի չափով։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամ (2007-2010)» հոդվածին։