Կրիոսկոպիա

Կրիոսկոպիա, ֆիզքիմիական հետազոտության մեթոդ, հիմնված է մաքուր լուծիչի և լուծույթի սառեցման ջերմաստիճանների տարբերության ($\Delta T$) չափման վրա։ Ըստ Ռաուլի օրենքի, ոչ էլեկտրոլիտների նոսր լուծույթների համար $\Delta T$_սառ$=K$_կ$C$, որտեղ $C$-ն լուծված նյութի մոլալ կոնցենտրացիան է (1000 գ լուծիչում լուծված նյութի մոլերի թիվը)։ Տվյալ լուծիչի համար $K$_կ հաստատուն մեծություն է և կոչվում է կրիոսկոպիկ հաստատուն կամ լուծիչի սառեցման կետի մոլալ ցածրացում, կախված է միայն լուծիչի բնույթից։ Ջրի համար $K$_կ=1,86, բենզոլի համար՝ 5,07։ $\Delta T$_սառ-ի չափման միջոցով կարելի է հաշվել լուծված նյութի մոլեկուլային զանգվածը ըստ $M_{x}={\frac {K}{\Delta T}}{\frac {1000}{G}}g_{x}$ հավասարման, որտեղ $G$-ն լուծիչի և $g_{x}$-ը լուծված նյութի զանգվածներն են գրամներով։ Կրիոսկոպիան հնարավորություն է տալիս հաշվել նաև տվյալ լուծիչում լուծված ինքնաասոցվողկամ դիսոցվող նյութի ասոցման կամ դիսոցման աստիճանը և նրա ակտիվությունը։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 689)։