Կուրիլյան կղզիներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կուրիլյան կղզիներ
Курильские острова / 千島列島 Chishima rettō

'
Կոորդինատներ 46°18′ հս․. լ. 151°18′ ավ. ե.HGЯO
Երկիր Ռուսաստան Ռուսաստան
Ճապոնիա Ճապոնիա[1]
Տեղագրություն Օխոտի ծով, Խաղաղ օվկիանոս
Կղզիների քանակը 56
Ամենամեծ կղզին Իտուրուպ
Ընդհանուր մակերեսը 10 500 կմ2
Ամենաբարձր կետը 2339 մ
Բնակչություն (2010) 19 245 մարդ
Բնակչության խտությունը 1,833 մարդ/կմ2

Կուրիլյան կղզիների արբանյակային լուսանկար
Կուրիլյան կղզիներ (Խաղաղ օվկիանոս)##
Կուրիլյան կղզիներ (Խաղաղ օվկիանոս)
Կուրիլյան կղզիներ (Ռուսաստան)##
Կուրիլյան կղզիներ (Ռուսաստան)
Վիքիպահեստում

Կուրիլյան կղզիներ, կղզեխումբ Օխոտի ծովի և Խաղաղ օվկիանոսի սահմանագծում։ Գտնվում է Հոկայդո կղզու և Կամչատկա թերակղզու միջև։ Կազմված է 30 մեծ և բազմաթիվ փոքր կղզիներից։ Տարածությունը 15, 6 հազար կմ2 է։ Բաժանվում է Կուրիլյան Մեծ (1200 կմ) և Կուրիլյան Փոքր (120 կմ) շղթաների։ Կրուզենշտեռնի և Բուսոլ նեղուցներր կղզիների Մեծ շղթան բաժանում են 3 խմբի՝ հյուսիսային, միջին, հարավային։ Յուրաքանչյուր կղզի հրաբուխ է կամ հրաբուխների շղթա։ Օգտակար հանածոներից կան ծծումբ, ոսկի, սնդիկ, պղինձ, անագ։ Ռելիեֆը լեռնային է՝ 500-1000 մ, առավելագույնը՝ 2339 մ բարձրությամբ։ Ափերը զառիթափ են կամ դարավանդավոր։ Կլիման չափավոր ցուրտ է, մուսսոնային։ Փետրվարի միջին ջերմաստիճանը -6 °C -ից -7 °C է, նվազագույնը՝ մինչև -25 °C, օգոստոսինը 10-17 °C է, տարեկան տեղումները՝ 600-1000 մմ խոշոր կղզիները կտրտված են բազմաթիվ գետերով ու գետակներով։ Շատ կան լճեր։ Հողերը գերազանցապես ճմային են, մարգագետնային, անտառներում՝ թույլ պոդզուային։ Բուսածածկույթը բաղկացած է ծառատեսակներից, թփուտներից և խոտաբույսերից։ Կենդանիներից կան աղվես, արջ, կնգում, շերտավոր սկյուռ։ Շատ են թռչունները, ձկներն ու ծովային գազանները։ Բնակչությունն զբաղվում է ձկնորությամբ և անտառատնտեսությամբ։ Կա ձկնարդյունաբերություն։ Քաղաքներն են՝ Կուրիլսկը, Սևերո-Կուրիլսկը։

Շիկոտան կղզու կլիման[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Կուրիլյան կղզիներում
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ տարին
բացարձակ առավելագույնը (°C) −42,2 −38,2 −32,4 −21,0 −7,5 −2,3 1,3 −1,2 −8,5 −20,3 −32,8 −38,8 −42,2
միջին առավելագույնը (°C) −2,6 −3,1 2,6 11,3 18,6 22,0 24,3 21,9 15,7 8,7 0,9 −,30 7,8
միջին ջերմաստիճանը (°C) −4,6 −5,2 −3,3 2,6 6,1 9,1 12,9 15,6 13,8 9,7 −4,4 −1,0 5,1
միջին նվազագույնը (°C) −6,4 −7,0 −4,4 2,2 7,7 12,1 14,4 12,5 7,4 2,7 −3,3 −7,6 3,0
բացարձակ նվազագույնը (°C) 8,6 8,3 19,7 28,9 33,2 34,7 38,2 37,3 32,3 24,0 16,2 9,6 38,2
տեղումների քանակը (մմ) 78,9 80,1 83,2 60,8 66,2 72,7 69,9 75,1 85,8 77,4 62,8 81,3 894,2

Կղզիների ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ամբողջական ցուցակ — Ռուսաստանի կղզիների ցանկ#Կուրիլյան կղզիներ

Կղզիների ցանկը, որը գտնվում է հյուսիսից հարավային ուղղությամբ, ավելի քան 1 կմ² տարածքով։

Ատլասովա կղզի
Օնեկոտան
Սկալա Դոլգայա (Լովուշկի)
Անվանում Տարածք,
կմ²

Մաքսիմալ բարձրություն մ
Լայնություն Երկարություն Տարեկան միջին ջերմաստիճան Ակտիվ ջերմաստիճաններ
Խոշոր կղզիների շարք
Հյուսիսային խումբ
Ատլասովի կղզի 150 2339 50°52' 155°34'
Շումշու 388 189 50°45' 156°21'
Պարամուշիր 2053 1816 50°23' 155°41' 1,5
Անցիֆերովայի կղզի 7 747 50°12' 154°59'
մականրուշի 49 1169 49°46' 154°26'
Օնեկոտան 425 1324 49°27' 154°46'
Խարիմկոտան 68 1157 49°07' 154°32'
Չիրինկոտան 6 724 48°59' 153°29'
Էկարմա 30 1170 48°57' 153°57'
Շիաշկոտան 122 934 48°49' 154°06'
Միջին խումբ
Ռայկոկե 4,6 551 48°17' 153°15'
Մատուա 52 1446 48°05' 153°13' 406[2]
Ռասշուա 67 948 47°45' 153°01'
Ուշիշիր կղզիներ 5 388
Ռիպոնկիչա 1,3 121 47°32' 152°50'
Յանկիչա 3,7 388 47°31' 152°49'
Կետոյ 73 1166 47°20' 152°31'
Սիմուշիր 353 1539 46°58' 152°00' 518[3]
Բորոուտոնի կղզի 7 800 46°43' 150°44'
Սև եղբայրներ կղզի 37 749
Չիրպոյ 21 691 46°30' 150°55'
Չիրպոեվ եղբայրներ 16 749 46°28' 150°50'
Հարավային խումբ
Ուրուպ կղզի 1450 1426 45°54' 149°59' 2,2 700—540[4]
Իտուրուպ 3318,8 1634 45°00' 147°53' 4,3 1 350
Կունաշիր 1495,24 1819 44°05' 145°59' 4,7 1 700
Կուրիլյան կղզյակներ
Շիկոտան 264,13 412 43°48' 146°45' 5,0 1650
Պոլոնսկու կղզի 11,57 16 43°38' 146°19'
Օսկոլկի կղզիներ 0,2 38 43°35' 146°25'
Կանաչ կղզի 58,72 24 43°30' 146°08'
Տանֆիլևի կղզի 12,92 15 43°26' 145°55'
Յուրի կղզի 10,32 44 43°25' 146°04'
Դյոմինա կղզիներ 0,7 34 43°25' 146°10'
Անուչինա կղզի 2,35 33 43°22' 146°00'

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Վիճելի տարածք է Ճապոնիայի և Ռուսաստանի միջև։
  2. http://cyberleninka.ru/article/n/nahodka-kedrovogo-stlanika-na-ostrove-matua-kurilskie-ostrova
  3. «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.
  4. «Экология. Биологическая составляющая охраны природы и рационального природопользования на Дальнем Востоке: ВВЕДЕНИЕ "». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 30