Կուլիկամ
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Կուլիկամ | |||
| վրաց.՝ გულიკამი | |||
 | |||
| Երկիր |  Վրաստան | ||
| Մարզ | Սամցխե-Ջավախք | ||
| Շրջան | Ախալքալաքի | ||
| ԲԾՄ | 1730 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | վրացերեն | ||
| Բնակչություն | 1234 մարդ (2014) | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր 99,8 % | ||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| |||
Կուլիկամ (վրաց.՝ გულიკამი), հայաբնակ գյուղ Ջավախքում, Վրաստանի Սամցխե-Ջավախք մարզի Ախալքալաքի շրջանում։ Գտնվում է Ախալքալաքից 2 կմ հեռավորության վրա՝ դեպի հյուսիս-արևելք, ծովի մակարդակից 1730 մետր բարձրության վրա` ջրառատ Աբլար վտակի աջ ու ձախ ափերին։
Պատմական ակնարկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համաձայն 1595 թ. կազմված թուրքական հարկացուցակի՝ գյուղն ունեցել է ընդամենը մեկ տուն, սակայն հարկվել է 14.000 աչկե։ Գյուղը տնտեսական առավել բարվոք վիճակում էր մինչև 1860-ական թվականների վերջերը, որից հետո ենթարկվելով կալվածատերերի կեղեքումներին, հասել է աղքատության եզրին. «․․․Այս փոքրիկ գիւղը պատկանում է չորս հայ և թուրք կալուածատէրերի, որոնք ամեն ջանք են թափում խլել խեղճ աշխատասէր գիւղացուց նրա վերջին օրական ապրուստը»։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ներկայիս բնակիչների նախնիները փոխադրվել են Էրզրումի նահանգի Սնկառիճ գյուղից` 1830 թվականին։ Շնորհիվ բնակավայրի միջով հոսող ջրառատ Աբլար վտակի վրա կառուցված բազմաթիվ ջրաղացների՝ կուլիկամցիների համար ջրաղացպանությունը համարվել է գլխավոր զբաղմունքներից մեկը. «Բնակիչները պարապում են երկրագործութեամբ, անասնապահութեամբ, բայց գլխաւորապէս ջրաղացպանութեամբ։ Այս գիւղը նշանավոր է իր սառը և քաղցր աղբիւրներով ու կարմրախայտ համեղ ձկներով...»:
Կուլիկամը շրջանի խոշոր բնակավայրերից մեկն է, որտեղ բնակիչները ներկայումս զբաղվում են անասնապահությամբ և երկրագործությամբ։
| Հաշվառման տարեթիվը | Բնակիչների թվաքանակը |
|---|---|
| 2002[1] | 1974 |
| 2014[2] | 1234 |
Գյուղի անվան ստուգաբանությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կուլիկամ, «կուլի» նշանակում է «ջրաման, ջրկիր» կամ «ջուր վաճառող»։ Այս բոլորը ոչ մի առնչություն չունեն գուլի բառի հետ, որը վրացերեն նշանակում է «սիրտ»։ Հին ասացվածք կա՝ ով խմում է Աբլարի ակունքին մոտ գտնվող սառնորակ ջրից, դառնում է իմաստուն ու պայծառամիտ։
Մշակույթ և կրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կուլիկամի Սուրբ Երրորդություն եկեղեցին կառուցվել է 1865 թվականին։ Գյուղում գործում է միջնակարգ դպրոց և գրադարան։
Աբլար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աբլար գյուղատեղին պատկանում է Կուլիկամ գյուղին և գտնվում է գյուղից հյուսիս-արևելք` 3 կմ հեռավորության վրա։ Գրավոր աղբյուրներում միջնադարյան գյուղի մասին առաջին հիշատակություններից մեկը վերաբերվում է 1595 թվականին, որպես ռայաներից ազատ և 2500 աչկե հարկ մուծող գյուղ։ Աբլարի տարածքում պահպանվել են կիսավեր, միանավ եկեղեցին (11.50-6.11մ) և գերեզմանոցը։ Վերջինում առկա են քառակող կոթողների պատվանդաններ և խոյաձև տապանաքարեր։
Արտաքին հղում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 30-ին.
- ↑ «მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014». საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური. ნოემბერი 2014. Վերցված է 16 აგვისტო 2016-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 716)։ 
|
| |||||||||||||||||
