Կոլոմնա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քաղաք
Կոլոմնա
Կրեմլի եկեղեցիները
Կրեմլի եկեղեցիները
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
ՀամայնքԿոլոմնա
ՂեկավարՎալերի Շուվալով
Հիմնադրված է1177 թ.
Առաջին հիշատակում1177
Մակերես65,10[1] կմ²
ԲԾՄ125 մ
Պաշտոնական լեզուռուսերեն
Բնակչություն144.316 մարդ (2014)
Խտություն2157 մարդ/կմ²
Ժամային գոտիUTC+3, ամառը UTC+4
Հեռախոսային կոդ496 6 (բոլոր համարները սկսվում են 1-ով և 2-ով)
Փոստային դասիչ140400-140415
Ավտոմոբիլային կոդ50, 90, 150, 190
Պաշտոնական կայքkolomnagrad.ru
Կոլոմնա (Ռուսաստան)##
Կոլոմնա (Ռուսաստան)

Կոլոմնա (ռուս.՝ Коломна), քաղաք Ռուսաստանում, Օկա գետի ափին։ Գետային նավահանգիստ է, երկաթուղային կայարան։

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնի է 12-րդ դարից։ Տիրապետում է այն կարծիքը, որ անվանումն ունի ուգրո-ֆիննական ծագում․ առաջացել է կոլմ ― «գերեզման, գերեզմանատուն» բառից։ Ոմանք էլ գտնում են, որ առաջացել է ռուսերեն բարբառային коломень ― «հարևանություն, շրջակայք» բառից (նկատի է ունեցվում Մոսկվայի շրջակայք լինելը)[2]։

Արդյունաբերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խորհրդային իշխանության տարիներին այն դարձել է արդյունաբերական, գիտական և մշակութային խոշոր կենտրոն։ Զարգացած է շինանյութերի և սննդի արդյունաբերությունը։ Ունի ջերմաքարշային ԳՀԻ (Գիտահետազոտական ինստիտուտ), Մանկավարժական ինստիտուտ, Համամիութենական հեռակա Պոլիտեխնիկական ինստիտուտի բաժին, Հայրենագիտական թանգարան։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոլոմնան առաջին անգամ հիշատակվել է 1177 թվականին։ Քաղաքի կրեմլից պահպանվել են աղյուսե պարիսպները, 6 աշտարակ, մուտքի դարպասները, Ուսպենսկի տաճարը, զանգակատունը։ Փողոցները տարերայնորեն ստեղծվել են կրեմլի շուրջը։ Կոլոմնայում են Հովհաննես Նախակարապետի, Բրուսենսկի մենաստանի և այլ եկեղեցիներ, բարոկկո ոճի բնակելի տներ, կլասիցիզմի ոճով կառուցված Համբարձման եկեղեցի-ռոտոնդան (կառուցվել է 1799 թվականին՝ ճարտարապետ Մատվեյ Կազակովի նախագծով) և այլն։ Խորհրդային շրջանում կառուցվել են հասարակական շենքեր (մշակույթի պալատ, պիոներների տուն և այլն), ինչպես նաև բնակելի միկրոշրջաններ։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ունի 147 հազար բնակիչ։ Ռուսաստանում բնակչության թվով 8-րդ է։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոլոմնայում կլիման բարեխառն ցամաքային է. ուժեղ ցուրտ և բավականին հազվադեպ կիզիչ շոգ։ Տարվա ամենացուրտ ամիսը են հունվարն է (հունվարին ջերմաստիճանը լինում է −10 °C), իսկ ամենաշոգ ամիսը՝ հուլիսն է (միջին ջերմաստիճանը մոտ +18,5 °C)[3]։ Ամռանը հաճախ են հանդիպում ամպրոպներ։

Կոլոմնա
Կլիմայի աղյուսակ (բացատրություն)
ՀՓՄԱՄՀՀՕՍՀՆԴ
 
 
40
 
−7
−13
 
 
35
 
−4
−10
 
 
30
 
3
−6
 
 
40
 
11
4
 
 
50
 
19
10
 
 
70
 
22
13
 
 
90
 
23
16
 
 
70
 
22
13
 
 
60
 
16
9
 
 
55
 
9
4
 
 
55
 
3
−1
 
 
50
 
−3
−9
Միջին առավելագույն և նվազագույն ջերմաստիճանը ° C
Տեղումների գումարը mm-ով

Սիմվոլներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զինանշան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եղբայր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «"Регионы России. Основные социально-экономические показатели городов" - 2012 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 21-ին.
  2. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
  3. «Отдых в Подмосковье». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 21-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Булич О. П. Коломна. — 1928.
  • Фехнер М. В. Коломна. — 1963.
  • Афонасенко И. М., Ломако Е. Л. Русский провинциальный город екатерининской эпохи: Коломна во второй половине XVIII века. — 2010.
  • Голубева Е. П., Гужов А. И. Путеводитель по Коломне / Художник Ю. Жигалов. — Изд. 3-е, исправл. и дополн. — М.: Московский рабочий, 1970. — 104 с. — 30 000 экз.
  • Памятники архитектуры Московской области. — Искусство, 1975. — Т. 1. — С. 226—263.
  • Ефремцев Г. П., Кузнецов Д. Д. Коломна. — Московский рабочий, 1977.
  • Ефремцев Г. П. История коломенского завода. — 2-е изд., дораб. и доп. — Мысль, 1984. — 366 с.
  • Вагнер Г. К., Чугунов С. В. По Оке от Коломны до Мурома. — 1980. — С. 184.
  • Кириченко В. Ю. Коломна: история в именах. — Коломна, 1993. — 102 с.
  • Мазуров А. Б. Археология Коломны. — 1994.
  • Подъяпольская Е. Н., Разумовская А. А., Смирнов Г. К. Памятники архитектуры Московской области, вып. 3. — Стройиздат, 1999. — С. 8—94.
  • Города Подмосковья. Кн. 3. — М.։ Московский рабочий, 1981. — 736 с., ил. — 35 000 экз.
  • Коломна и Коломенская земля: история и культура: Сборник статей / Составители А.Г. Мельник, С.В. Сазонов. — Коломна: Лига, 2009. — 424 с. — ISBN 978-5-98932-013-4

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կոլոմնա» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 515