Կիրսան Իլյումժինով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կիրսան Իլյումժինով
կալմ. Үлмҗин Кирсан և ռուս.՝ Кирсан Николаевич Илюмжинов
Դիմանկար
Ծնվել էապրիլի 5, 1962(1962-04-05) (62 տարեկան)
ԾննդավայրԷլիստա, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
Կրոնբուդդայականություն
ԿրթությունՄիջազգային հարաբերությունների Մոսկվայի պետական ինստիտուտ
Մասնագիտությունգործարար, քաղաքական գործիչ, լրագրող, chess official, շախմատիստ և պետական գործիչ
Զբաղեցրած պաշտոններՖեդերացիայի խորհրդի անդամ և Head of Kalmykia?
ԿուսակցությունՄիասնական Ռուսաստան, ԽՄԿԿ և Մեր տունը Ռուսաստանն է
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԴաշնային Խորհուրդ
 Kirsan Ilyumzhinov Վիքիպահեստում

Կիրսան Նիկոլաևիչ Իլյումժինով (ռուս.՝ Кирсан Николаевич Илюмжинов, կալմ.՝ Үлмҗин Кирсән, ապրիլի 5, 1962(1962-04-05), Էլիստա, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), ռուսաստանցի պետական գործիչ, Կալմիկական Հանրապետության առաջին նախագահ (1993-2005), Կալմիկական Հանրապետության ղեկավար (2005-2010), գործարար։ Շախմատի միջազգային ֆեդերացիայի նախագահ (1995 թվականից)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1977 - 15 տարեկանում գլխավորել է Կալմիկիայի շախմատի մեծերի հավաքականը[1]։
  • 1979 - ոսկե մեդալով ավարտել է Էլիստայի №3 դպրոցը։ Դպրոցն ավարտելուց հետո մեկ տարի աշխատել է «Звезда» գործարանում՝ որպես փականագործ, որից հետո 2 տարի ծառայել է Խորհրդային բանակում՝ Հյուսիս-Կովկասյան զինվորական օկրուգում (ծառայությունն ավարտել է որպես ավագ սերժանտ), եղել է այդ օկրուգի շախմատի հավաքականի անդամ։
  • 1982-1989 - սովորել է Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտում (МГИМО). 1988 թվականին համակուրսեցիների ամբաստանության հիման վրա հեռացվել է ինստիտուտից և կուսակցությունից՝ «հասարակական վայրում ալկոհոլային խմիչքներ օգտագործելու համար»։ Կ. Իլյումժինովի՝ Մ. Ս. Գորբաչովի անունով կուսակցության 19-րդ համագումարին, ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ի ներկայացուցչին և արտաքին գործերի նախարար Շեվարնաձեին ուղղված նամակներից և դրանց հաջորդած կես տարվա հետաքննությունից հետո վերակնգնվեց ինստիտուտում և կուսակցության շարքերում[2]։
  • 1990 թվականի մարտի 18 - ընտրվել է ՌԽՖՍՀ ժողովրդական պատգամավոր՝ Մանիչսկի №821 տարածքային օկրուգից (Կալմիկիա)։
  • 1991 թվականի հոկտեմբերի 18 - դեկտեմբերի 12 - ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի Հանրապետությունների խորհրդի անդամ[3]։
  • 1992 - Եվգենի Դոդոլևի հետ միասին հիմնել է «Նոր հայացք» («Новый Взгляд») թերթը[4][5]։
  • 1993 - Ռուսաստանի գործարարների պալատի նախագահ։
  • 1993 թվականի ապրիլի 1 - ընտրվել է Կալմիկական Հանրապետության առաջին նախագահ։
  • 1993 թվականի դեկտեմբերից - Ռուսաստանի Ֆեդերացիայի Ֆեդերատիվ ժողովի առաջին գումարման Ֆեդերացիայի խորհրդի անդամ։ 1996 թվականից՝ երկրորդ գումարման Ֆեդերացիայի խորհրդի անդամ՝ նույն պաշտոնում։
  • 1995 - վաղաժամկետ վերընտրվել է Կալմիկական Հանրապետության նախագահ՝ 7 տարի ժամկետով՝ մինչև 2002 թվականը։
  • 1995 թվականի նոյեմբերին ընտրվել է ՖԻԴԵ-ի նախագահ[6]։
  • 1998 թվականի նոյեմբերին Ֆեդերատիվ բյուջեից միջոցներ չստանալու պատճառով արել է մի շարք հայտարարություններ, որոնք դիտվել են որպես Ռուսաստանի Ֆեդերացիայի կազմից Կալմիկիայի դուրս գալու առաջարկ[7]։ Դրան ի պատասխան, ՌՖ Գերագույն դատախազությունն այդ հայտարարությունների փաստի առթիվ ստուգումներ է սկսել։
  • 2000 թվականի դեկտեմբերի 29-ին դարձել է Էլիստայի «Ուրալան» ֆուտբոլային ակումբի նախագահը։
  • 2002 թվականի հոկտեմբերի 27-ին հաղթել է Կալմիկիայի նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլում։
  • 2005 թվականի հոկտեմբերի 24-ին ՌՖ նախագահ Վ. Վ. Պուտինի կողմից նշանակվել է Կալմիկական Հանրապետության նախագահ՝ 5 տարի ժամկետով[8]։
  • 2006 թվականի հունիսի 2-ին վերընտրվել է ՖԻԴԵ-ի նախագահի պաշտոնում[9]։
  • 2010 թվականի սեպտեմբերի 6-ին հայտարարել է, որ չի պատրաստվում հավակնել հանրապետության ղեկավարի պաշտոնում հինգերորդ անգամ լինելու դերին[10]։ Այդ առումով նրա իրավասությունների ժամկետը լրացան 2010 թվականի հոկտեմբերի 24-ին[11]։ ՌՖ նախագահ Մեդվեդևը Կալմիկիայի ղեկավարի պաշտոնում առաջարկեց ՌՖ նախագահին կից Կալմիկական Հանրապետության մշտական ներկայացուցիչ և հանրապետության կառավարության նախագահի առաջին քարտուղար Ալեքսեյ Օրլովի թեկնածությունը[12], որն էլ հաստատեց Կալմիկիայի Ժողովրդական Խուրալը[13]։ Այսպիսով, Ալեքսեյ Օրլովը փոխարինեց Կիրսան Իլյումժինովին հանրապետության ղեկավարի պաշտոնում։
  • 2010 թվականի սեպտեմբերի 29-ին վերընտրվել է ՖԻԴԵ-ի նախագահի պաշտոնում։ Բացի Իլյումժինովից այդ պաշտոնին հավակնում էր նաև շախմատի աշխարհի տասներկուերորդ չեկպիոն Անատոլի Կարպովըւ։ Իլյումժինովի օգտին քվեարկել է 95 հոգի, Կարպովի օգտին՝ 55[14]։ 2010 թվականի հուլիսի 12-ին Կարպովը Իլյումժինովի դեմ հայց ներկայացրեց Միջազգային արբիտրաժային դատարան՝ վերջինիս թեկնածության առաջադրման հետ կապված[15], սակայն սեպտեմբերի 27-ին հայցը մերժվեց[16]։
  • 2011 թվականի հունիսի 12-ին Տրիպոլիում հանդիպել է Քադաֆիի հետ, նրա հետ շախմատ խաղացել և պայմանավորվել շախմատային առաջնություն անցկացնելու մասին։ Քադաֆին հերթական անգամ հաստատել է, որ չի հեռանա և որ որևէ պաշտոն չի զբաղեցրել[17][18]։
  • 2011 թվականի սեպտեմբերի 19-ին Շրի Լանկայի Ամարապուրա մախանիկայի բարձրագույն հոգևոր պետերի որոշման համաձայն դարձել է Բուդդայականության հիմնադիր Շաքյամունա բուդդայի կարողության պահապանը։ Այդ կարողությունն Իլյումժինովը պահպանության հանձնեց Կալմիկիայի կենտրոնական բուդդայական տաճարին[19]։

Փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Իլյումժինովի անունով աստերոիդ է անվանակոչվել ((5570) Կիրսան)[20]։
  • Իլյումժինովը բազմիցս հայտարարել է այլմոլորակայինների հետ իր կապի մասին, որն, իբր, տեղի է ունեցել 1997 թվականի սեպտեմբերի 18-ին[21][22][23]։
  • Իլյումժինովի խոստովանությամբ, իր որդին սովորում է հասարակ բուհում՝ աշխարհագրագետի մասնագիտությամբ, գումար է աշխատում թարգմանություններով[24]։
  • Հարցաքննվել է 1998 թվականի հունիսի 8-ին սպանված լրագրող Լարիսա Յուդինայի սպանության գործի առթիվ։
  • Բազմիցս հիշատակվել է «Էթնոգենես» («Этногенез») գրական սերիալում։
  • 1990-ական թվականների սկզբին առաջարկել է Ռուսաստանի ֆեդերատիվ կառուցվածքի իր սխեման, ըստ որի երկիրը պետք է բաղկացած լիներ ֆեդերացիայի 22 սուբյեկտներից (հանրապետություններից), որոնցից 21-ը ներկայումս գոյություն ունեցող հանրապետություններն են, 22-րդը՝ «Ռուսական Հանրապետությունը», որն իր մեջ կներառեր բոլոր գոյություն ունեցող մարզերը, տարածաշրջանները, օկրուգներն ու ինքնավար մարզերը[25]։
  • Կիրսան Իլյումժինովի 50-ամյա հոբելյանի օրը նրա անվամբ անվանակոչվել է Սիթի Չեսի գլխավոր հրապարակը։
  • Լինելով ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի անդամ՝ աշխարհի չեմպիոն Գարի Կասպարովից գնել է շախմատային թագը[26]։
  • «Վանգելիա» («Вангелия») սերիալում (2013) խաղացել է ինքն իր դերը։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «За заслуги перед Отечеством» IV աստիճանի շքանշան (մարտի 17, 2011)։
  • Բարեկամության շքանշան (ապրիլի 3, 1997), պետության առջև ունեցած մեծ վաստակի և ժողովուրդների միջև բարեկամության ու համագործակցության ամրապնդման համար։
  • ՌՖ նախագահի պատվոգիր (դեկտեմբերի 12, 2008), ՌՖ սահմանադրության նախագծի նախապատրաստման գործընթացին ակտիվ մասնակցության և ՌՖ ժողովրդավարության զարգացման մեջ մեծ ներդրումի համար։
  • Գիտության և տեխնիկայի բնագավառում ՌՖ Կառավարության 2008 թվականի մրցանակ (մարտի 10, 2009), ռուսական տեսակի մսատու անասուններից մսամթերքի ստացման հաստատուն արտադրական համակարգի մշակման և ներդրման համար։
  • ՌՖ նախագահի շնորհակալագիր (օգոստոսի 12, 1996), 1996 թվականի նախագահական ընտրությունների կազմակերպմանն ու անցկացմանն ակտիվ մասնակցություն ունենալու համար։
  • ՌՖ նախագահի շնորհակալագիր (օգոստոսի 25, 2005), ՌՖ Պետական խորհրդի աշխատանքներին ակտիվ մասնակցություն ցուցաբերելու համար։
  • Ռուսաստանի գեղարվեստի ակադեմիայի պատվավոր անդամ։
  • «Կալմիկիայի հերոսի» կոչում՝ Սպիտակ լոտոսի շնորհմամբ, պարգևատրվել է 2012 թվականի ապրիլի 5-ին՝ իր 50-ամյա հոբելյանի առթիվ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ ↑ Воеводин И. В. Защита Илюмжинова // Новый Взгляд : газета. — 04.07.1992. — № 22.
  2. ↑ Интервью К. Илюмжинова «Эху Москвы» 08.03.2007
  3. ↑ «Постановление Верховного Совета РСФСР от 18.10.1991 № 1765-I». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 28-ին.
  4. ↑ КОМАНДА «НОВОГО ВЗГЛЯДА»
  5. ↑ Лис золотоцветного лотоса
  6. ↑ FIDE President Kirsan Ilyumzhinov
  7. ↑ Альманах «Школа Целостного Анализа». Выпуск 5 (1999)
  8. ↑ Справка на сайте Совета Федерации(չաշխատող հղում)
  9. ↑ Kirsan Reelected by Wide Margin, 96 vs. 54
  10. ↑ Илюмжинов в октябре уходит с поста президента Калмыкии
  11. ↑ Медведев предложил кандидатуру Алексея Орлова на пост главы Калмыкии
  12. ↑ Новое лицо старого курса(չաշխատող հղում)
  13. ↑ Депутаты утвердили кандидатуру Орлова на пост главы Калмыкии
  14. ↑ Кирсан Илюмжинов переизбран президентом ФИДЕ — РИА Новости, 29.09.2010
  15. ↑ Анатолий Карпов подал на Кирсана Илюмжинова в спортивный суд — Лента.ру, 12.07.2010
  16. ↑ Кирсану Илюмжинову разрешили баллотироваться на новый срок — Лента.ру, 27.09.2010
  17. ↑ Кирсан Илюмжинов встретился в Триполи с Муаммаром Каддафи
  18. ↑ Кирсан Илюмжинов сыграл с Каддафи в шахматы и передал, что Москва считает его нелегитимным
  19. ↑ В Калмыкию из Шри-Ланки прибыли мощи Будды — Российская Газета, 21.11.2011
  20. ↑ Lutz D. Schmadel. Словарь имён малых планет = Dictionary of Minor Planet Names. — 5-е изд. — Springer. — С. 474. — 992 с. — Արխիվացված 2014-03-14 Wayback Machine ISBN 3-540-00238-3
  21. ↑ Радио Свобода: Наши гости: Лицом к лицу
  22. ↑ «КИРСАН ИЛЮМЖИНОВ: «18 сентября 1997 года меня на свой корабль забрали инопланетяне. К сожалению, сыграть с ними партию в шахматы я так и не успел» — Еженедельник «СОБЫТИЯ И ЛЮДИ»». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մայիսի 30-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 28-ին.
  23. ↑ Первый канал. Телепроект Познер. Кирсан Илюмжинов
  24. ↑ Ъ-Власть — Вы что детям позволяете?
  25. ↑ Филиппов А. В. Новейшая история России. 1945—2006 гг
  26. ↑ «Журнал «Мужской характер»». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 25-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 28-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կիրսան Իլյումժինով» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կիրսան_Իլյումժինով&oldid=9516738» էջից