Խիպիլիկ
Խիպիլիկ (նաև՝ խպլիկ, խիպի լակ), հայ դիցաբանության մեջ աներևույթ չար ոգի, որը քնած մարդուն ճնշում է, վնասում կամ քունը խանգարում։ Խիպիլիկը մարդկանց շնչահեղձ էր անում, չոքում կրծքին, ճնշում, նեղում, չարչարում[1]։
Ն.Ա. Մկրտչյանը, «Խիպիլիկ» անունը կապում է սեմական լեզուներում առկա hbl արմատի հետ, որից կազմված habalu պարզ բայը նշանակում է «վնասել, ավեել, պղծել, բռնանալ, կաշկանդել, ոչնչացնել»[2]։
ՆՀԲ տալիս է այդ ոգու հետևյալ բացատրությունը. «Ցնորք գիշերոյ մտացածին կամ աո այս տեսլեամբ», ապա բերում է հետևյալ աղոթքը, ուր խիպիլիկք հանդես է գալիս սատանային նույնարժեք ոգու նշանակությամբ. «Պահպանեա զիս ի կարծեաց ցնորից , ի սաստից սատանայի, ի ծաւււյ՚ութենէ խիպիլկաց»[3]։ Սահակ Ամատունու ՀԲԲ-ը տալիս է «չար ոգի»[4], իսկ Հրաչյա Աճառյանի ԳԲ-ը՝ «մղձավանջ, աներևույթ ոգի» բացատրությունը[5]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Մկրտչյան, Ն. Ա. // Մի քանի հին սեմական բառեր հայերենում Արխիվացված 2020-01-14 Wayback Machine // Պատմա-բանասիրական հանդես, № 2 . pp. 241-251
- ↑ FD, AH, էջ 266-267 և MS, AH, էջ 301-302
- ↑ ՆՀԲ հատ. 1, էջ 951
- ↑ ՀԲԲ, Էշ 27
- ↑ ԳԲ, Էջ 469
|
Սա դիցաբանության մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |