Իռլանդական ապստամբություն (1916)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դուբլինի Օ'Քոնել փողոցն ապստամբությունից հետո

1916 թվականի իռլանդական ապստամբություն կամ Զատկի ապստամբություն (անգլ.՝ Easter Rising, իռլանդերեն՝ Éirí Amach na Cásca), բրիտանական տիրապետության դեմ ուղղված զինված ապստամբություն Իռլանդիայում՝ Զատկի շաբաթվա ընթացքում (1916 թվականի ապրիլի 24-30)։ Ապստամբության մեջ առավել ակտիվ դեր էին խաղում իռլանդական հանրապետականները` Պատրիկ Փիրսի գլխավորությամբ, իռլանդական քաղաքացիական բանակը՝ Ջեյմս Քոնոլիի գլխավորությամբ, ինչպես նաև Իռլանդացի կանանց խորհուրդն իր 200 կին կամավորականներով։

Ապստամբության հիմնական թատերաբեմը Դուբլինն էր, որտեղ ապրիլի 24-ին ապստամբները հռչակեցին Իռլանդական Հանրապետություն և կազմեցին ժամանակավոր կառավարություն։ Տեղական բռնկումներ եղան նաև հարևան կոմսություններում։ Վեցօրյա մարտերից հետո ապստամբությունը ճնշվեց։ Ապստամբության գրեթե բոլոր ղեկավարները, այդ թվում ծանր վիրավոր Քոննոլին, գնդակահարվեցին, շարքային մասնակիցներն աքսորվեցին։

Իռլանդական Հանրապետության հռչակման մասին հայտարարությունը, որը կարդացել է Պատրիկ Փիրսն ապստամբության սկզբում


Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 384