Իշա (գետ)
| Իշա | |
|---|---|
 Կամուրջ Իշա գետի վրա | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 162 կմ |
| Ավազանի մակերես | 3430 կմ² |
| Ավազան | Կատուն/Օբ |
| Ջրի ծախս | 35,7 |
| Ջրահոսք | |
| Ակունք | Կատուն |
| Ակունքի տեղակայում | Կամուրջ-Իշա, Կարմիր լեռների տարածաշրջան |
| Գետաբերանի տեղակայում | Կատուն |
| Կոորդինատներ | |
| Տեղակայում | |
| Հոսող հոսքեր | Կարասա, Կարագուժ, Մեծ Չաշի, Փոքր Իշա, Տայնուշկա, Չապշա, Տաշտա, Ուստյուբեն, Չոյա, Յուգալա, Տալա-Իշինսկայա, Ուսկուչ, Shilovka? և Inya? |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Երկրամաս | Ալթայի Հանրապետություն |
| Ջրահավաք | Օբի ավազան |
Իշա, գետ Ռուսաստանում՝ Կատուն գետի աջ վտակը։ Հոսում է Ալթայի հանրապետության և Ալթայան տարածաշրջանի տարածքով։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իշան սկիզբ է առնում Հյուսիսային Ալթայի լանջերից՝ Ալթայի Հանրապետության ծայր հյուսիսից՝ Տուրոչանսկի շրջանից, ծովի մակարդակից 550 մետր բարձրությունից։ Աղբյուրից զգալի մեծ հեռավորությունից գերազանցապես միայն դեպի հարավ է հոսում 500-1000 մետր բարձրությամբ սարերի միջով տեղակայված լայնատարած հովիտներով։ Տարածաշրջանի կենտրոնից հետո Չոյա գոտը թեքվում է դեպի հյուսիս-արևելք, ձախ կողմից միանում իր ամենամեծ վտակներից մեկին՝ Փոքր Իշային, այնուհետև կտրուկ թեքվում դեպի հյուսիս՝ այդպիսով սահման հանդիսանալով Ալթայի Հանրապետության և Ալթայի երկրամասի միջև։ Այնուհետև այն թեքվում է դեպի հյուսիս-արևելք և հոսւմ ոչ բարձր հովիտների միջով։ Նովոզիկովո գյուղից հոսում է դեպի արևելք, Ուստ-Իշա գյուղից՝ հյուսիս։
Գետաբերանը գտնվում է Կատուն գյուղից 80 կմ հեռավորության վրա։ Գետաբերանի տարածաշրջանում Իշան ունի 90-130 մետր լայնություն և մինչև 1 մետր խորություն, հոսքի արագությունը 0.4 կմ/ժ է։
Ջրաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երկարությունը 192 կմ է[1], ավազանի տարածքը՝ 3 400 կմ2։ Գետաբերանից 15 կմ հեռավորությամբ ջրի սպառման տարեկան միջին քանակը կազմում է 35.7 մ3/սմ, ամենաշատը՝ 170 մ3/սմ, ամենաքիչը՝ 2 մ3/սմ։
Ենթակառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գետը հոսում է Ալթայի Հանրապետության Չոյսկի տարածաշրջանի և Ատլանտյան երկրամասի Կարմիր լեռների տարաքով։ Ինչպես նաև Իշայի ավազանը հիմնականում ընկած է այդ տարածաշրջանների սահմանով։
Գետի շրջանում բնակելի տարածքներ՝ Ուսկուչ, Իշիմսկ, Խորհրդային, Չոյա, Գուսյովկա, Կիսկա, Թայնամ Իվանովկա, Կարագայկա, Կուրլեկ, Նովոզիկովո, Կարագուժ, Իշայի գետաբերան։
Տարածաշրջանային Գորնո-Ալտայսկ-Չոյա-Արտիբաշ ավտոճանապարհը, միավորելով Ալթայի մայրաքաղաքը Տելեցկոյե լճին, տեղ-տեղ ջնջվում է նրանից մի քանի կիլոմետր։ Չոյա գյուղում գոտև հատում է կամուրջ, որով ճանապարհը հարավային մասից անցնում է հյուսիս։
Ջրային գրանցման տվյալներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռուսաստանի ջրային գրանցման պետական տվյալների համաձայն՝ գետի՝ ջրային կառավարման հատվածը Կատունն է, գետային ենթաավազանը՝ Բիա և Կատունը։ Գետի ավազանը Օբն է։
- Ջրային գրանցման տվյալների կոդ՝ 13010100312115100007227
- Հիդրոլոգիկան ստուգման կոդ՝ 115100722
- Ավազանի կոդ՝ 13.01.01.003
- Հիդրոլոգիկան ստուգման ծավալի համար՝ 15
- Հիդրոլոգիկան ստուգման թողարկում՝ 1
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իշա (գետ)» հոդվածին։ |
| ||||||
