Ժաքլին դյու Պրե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժաքլին դյու Պրե
Ծնվել էհունվարի 26, 1945(1945-01-26)[1][2][3][…]
Օքսֆորդ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4]
Երկիր Միացյալ Թագավորություն
Մահացել էհոկտեմբերի 19, 1987(1987-10-19)[1][2][3][…] (42 տարեկան)
Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[5] կամ Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4]
ԳերեզմանGolders Green Jewish Cemetery
Ժանրերդասական երաժշտություն
Մասնագիտությունթավջութակահար
Գործիքներթավջութակ[6] և Davidov Stradivarius?
ԼեյբլEMI
ԿրթությունԳիլդհոլի երաժշտության և թատրոնի դպրոց[7] և Croydon High School?[6]
ԱմուսինԴանիել Բարենբոյմ
Պարգևներ
Բրիտանական Կայսրության շքանշանի սպա
 Jacqueline du Pré Վիքիպահեստում

Ժաքլին դյու Պրե (անգլ.՝ Jacqueline du Pré, հունվարի 26, 1945(1945-01-26)[1][2][3][…], Օքսֆորդ, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4] - հոկտեմբերի 19, 1987(1987-10-19)[1][2][3][…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[5] և Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4]), անգլիացի թավջութակահարուհի։ Դյու Պրեն ստիպված է եղել իր կարիերան դադարեցնել 28 տարեկան հասակում, սկլերոզ հիվանդության պատճառով։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1945 թվականի հունվարի 26-ին Օքսֆորդ քաղաքում։ Նա եղել է իր ծնողների երկրորդ երեխան։ Նրա քույրը՝ Հիլարի դյու Պրեն, ֆլեյտահարուհի է։ Դյու Պրեի հոր նախնիները դարեր շարունակ ապրել են անգլո-ֆրանսիական Ջերսի կղզում (այստեղից էլ գալիս է ազգանվան ֆրանսիական ձևը)։ Դյու Պրեի մայրը՝ Այրիս դյու Պրեն դաշնակահարուհի էր և դասավանդում էր Լոնդոնի Թագավորական Ակադեմիայում։ Դյու Պրեն վաղ հասակից ցուցաբերել է երաժշտական տաղանդ։ Մի օր նա ռադիոյով լսել է թավջութակի ձայնը և իր մորը խնդրել է գնել այդ նույն գործիքից։ Հինգ տարեկանից նա սովորում է Լոնդոնի Թավջութակի Դպրոցում։ Շատ վաղ տարիքից իր քրոջ Հիլարիի հետ մեկտեղ նա բազմաթիվ երաժշտական մրցանակներ է շահել։

1955-61 թվականներին՝ սովորելով Գիդհոլի Երաժշտական Դպրուցում նա եղել է հայտնի թավջութակահար Վիլլիամ Փլիթի աշակերտը։ 1960 թվականի նա այդ նույն դպրոցի կողմից ստացել է ոսկե մեդալ։ Այնուհետև կարճ ժամանակով նա ուսուցանել է ֆրանսիացի թավջութակահար Պոլ Տորտելիեին։ 1966 թվականին նա մի քանի ամսով եղել է նաև Մստիսլավ Ռոստրոպովիչի աշակերտը։ Ռոստրոպովիչը հիացած էր դյու Պրեով։

Կարիերան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

16 տարեկան հասակից դյու Պրեն սկսել է մենահամերգներ ունենալ։ Սկզբնական շրջանում նա նվագում է լոնդոնյան և անգլիական դահլիճներում, այնուհետև նա իր դեբյուտներն է ունենում նաև այլ երկրներում։ Նա հանդես է եկել աշխարհի առաջատար նվագախմբերի հետ՝ Բեռլինի Ֆիլհարմոնիկ Նվագախումբ, Լոնդոնի Սիմֆոնիկ Նվագախումբ, BBC-ի Սիմֆոնիկ Նվագախումբ, Լոնդոնի Ֆիլհարմոնիկ Նվագախումբ, Լոս Անջելեսի Ֆիլհարմոնիկ Նվագախումբ, Ֆիլադելֆիայի Նվագախումբ, Իսրայելի Ֆիլհարմոնիկ Նվագախումբ և այլն։ Նա հետ հանդես են եկել դիրիժորներ Ադրիան Բուլթը, Զուբին Մեհտան, Դանիել Բարեմբոիմը, Լեոնարդ Բերնշթայնը և այլք։

Գործիքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժաքլին դյու Պրեն ունեցել է բազմաթիվ թանկագին գործիքներ, այդ թվում՝ Անտոնիո Ստրադիավարիի երկու գործիք՝ 1673 թվականի և 1712 թվականի "Դավիդով" անունով թավջութակը, 1696 թվականի Դավիդ Թեքլերի պատրաստած թավջութակը, Ֆրանչեսկո Գոֆրիլլերի պատրաստած թավջութակներից մեկը և 1970 թվականի իտալացի վարպետ Սերջիո Պերեսսոնի պատրաստած թավջութակը՝ հատուկ Ժաքլինի համար։ Դյու Պրեն իր ձայնագրությունները հիմնականում արել է "Դավիդով" գործիքով։ Այն համարվում էր իր հիմնական գործիքը։ Կարիերան ավարտելուց հետո դյու Պրեն այս թավջութակը փոխանցեց Յո-Յո Մային։

Ամուսնությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1966 թվականի Սուրբ Ծննդյան տոներին դյու Պրեն ծանոթանում է հրեա դաշնակահար և դիրիժոր Դանիել Բարենբոյմի հետ։ Նրանք շատ արագ մտերմանում են և որոշում են ամուսնանալ։ Իր հավատքը փոխելով հուդայականության, դյու Պրեն դառնում է Բարեմբիոմի օրինական կինը։ Իր կարիերայի ընթացքում դյու Պրեն շատ անգամ ելույթներ է ունեցել հրեա երաժիշտների հետ՝ Իթցակ Պերլման, Ցուպին Մեհտա, Պինկաս Ցուկերման, Դանիել Բարեմբոիմ։ Այս հնգյակը, դյու Պրեի հետ մեկտեղ, ստացել էր "Հրեական Երաժշտական Մաֆիա" անվանումը։ Նրանք կատարել են Ֆրանց Շուբերտի դաշնամուրային կվինտետը։

Հիվանդությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժաքլին դյու Պրեի գերեզմանաքարը Լոնդոնում 1971 թվականին դյու Պրեն սկսում է կորցնել իր մատների և մարմնի այլ մասերի զգայունությունը։ 1973 թվականին նրա մոտ հայտնաբերվում է ընդհանուր սկլերոզ հիվանդությունը։ 1971 թվականի դեմտեմբերին նա կատարում է իր վերջին ձայնագրությունը՝ Ֆրեդերիկ Շոպենի և Գաբրիել Ֆորեի սոնատները։ 1971-72 թվականին նա հանգստանում է և քիչ է ելույթ ունենում։ Իր վերջին համերգը նա նվագում է 1973-ին Լոնդոնում՝ կատարելով Էդվարդ Էլգարի թավջութակի կոնցերտը։ Իր մատների զգայունությունը կորցնելու պատճառով դյու Պրեն դժվարանում էր թավջութակի վրա գտնել նոտաների տեղերը։ Նա մահացավ 1987 թվականի հոկտեմբերի 19-ին Լոնդոնում։ Նրա շիրմնաքարը գտնվում է Լոնդոնի Հրեական Գերեզմանոցում։

Այլ տեղեկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժաքլին դյու Պրեի եղբայրն ու քույրը իրենց քրոջ կյանքը պատմել են "Տաղանդը" գրքում։ Գրքի տվյալներին համապատասխան 1998 թվականին նկարահանվել է"Հիլարի և Ջաքի" անունով ֆիլմը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Discogs — 2000.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
  5. 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118972316 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  6. 6,0 6,1 Oxford Dictionary of National Biography / C. MatthewOxford: OUP, 2004.
  7. Who's who (բրիտ․ անգլ.)(untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]