Թենգիզ Աբուլաձե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աբուլաձե (այլ կիրառումներ)
Թենգիզ Աբուլաձե
վրաց.՝ თენგიზ აბულაძე
Ծնվել էհունվարի 31, 1924(1924-01-31)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՔութայիս, Վրացական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել էմարտի 6, 1994(1994-03-06)[2][3][4] (70 տարեկան)
Մահվան վայրԹբիլիսի, Վրաստան
ԳերեզմանԴիդուբեի պանթեոն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Վրաստան[5]
ԿրթությունՄոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ և Թբիլիսիի Շոթա Ռուսթավելու անվան թատերական ինստիտուտ
Մասնագիտությունկինոռեժիսոր և սցենարիստ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԽՍՀՄ կինեմատոգրաֆիստների միություն

Թենգիզ Աբուլաձե Եվգենիի (վրաց.՝ თენგიზ ევგენის ძე აბულაძე, հունվարի 31, 1924(1924-01-31)[1][2][3][…], Քութայիս, Վրացական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - մարտի 6, 1994(1994-03-06)[2][3][4], Թբիլիսի, Վրաստան), վրացի կինոռեժիսոր, սցենարիստ, մանկավարժ։ Վրաստանի ժողովրդական արտիստ (1966)։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1980)[6][7]։ Համարվում է խորհրդային լավագույն կինոռեժիսորներից մեկը[8]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1924 թվականի հունվարի 31-ին։ Սովորել է Թբիլիսիի թատերական ինստիտուտում (1943–1946), ավարտել է Կինեմատոգրաֆիայի համամիութենական ինստիտուտի ռեժիսորական ֆակուլտետը (1953)։ Աբուլաձեի գեղարվեստական ֆիլմերից են՝ «Մագդանայի Լուրջան» (1956), «Ուրիշի երեխաները» (1959), «Ես, տատիկը, Իլիկոն և Իլարիոնը» (1963), «Աղերսանք» (1969), «Ցանկությունների ծառ» (1977), «Զղջում» (1987)։ Նրա կինոնկարները միջազգային կինոփառատոներում արժանացել են մրցանակների։ Հիշարժան են հատկապես «Զղջում» գեղարվեստական կինոնկարի համար ռեժիսորին շնորհված պարգևները. Լենինյան մրցանակ (1988), Նիկա մրցանակ «Լավագույն խաղարկային ֆիլմ», «Լավագույն ռեժիսորական աշխատանք», «Լավագույն սցենարական աշխատանք» անվանակարգերում, Կաննի միջազգային հեղինակավոր կինոփառատոնի ժյուրիի հատուկ մրցանակ՝ գրան-պրի[9]։ Թենգիզ Աբուլաձեին՝ որպես նրա հեղինակության առհավատչյա և վաստակի գնահատում՝ 1987 թվականին ընդգրկել են Մոսկվայի միջազգային կինոփառատոնի ժյուրիի կազմում[10]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Абуладзе Тенгиз Евгеньевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  4. 4,0 4,1 4,2 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
  5. Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  6. Новая Российская энциклопедия: в 12 т. / Редкол.: А. Д. Некипелов, В. И. Данилов-Данильян, В. М. Карев и др. — М.: ООО «Издательство „Энциклопедия“» Т. 2 А — Баяр, 2005. — 960 с.: ил.
  7. Большая Российская энциклопедия: В 30 т. / Председатель науч.-ред. совета Ю. С. Осипов. Отв. ред С. Л. Кравец. Т. 1. А — Анкетирование. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2005. — 766 с.: ил.: карт.
  8. «The man behind the USSR's most popular film - a parable about tyranny. Director Tengiz Abuladze talks about 'Repentance,' a film shelved until glasnost, but now acclaimed in the USSR and France, and soon to be seen in the US». Christian Science Monitor. 1987 թ․ օգոստոսի 7.
  9. «Festival de Cannes: Repentance». festival-cannes.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 19-ին.
  10. «15th Moscow International Film Festival (1987)». MIFF. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 16-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 18-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Кваснецкая, М. Г. Тенгиз Абуладзе. Путь к «Покаянию». — М.: Культурная революция, 2009. — 200 с. — ISBN 9785250060516
  • Кто есть кто в России и в ближнем зарубежье: Справочник. — М., Издательский дом «Новое время», «Всё для вас», 1993. — ISBN 5-86564-033-X

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 45