Էրազմ Ռոտերդամցի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էրազմ Ռոտերդամցի
Erasmus Roterodamus
Ծնվել էհոկտեմբերի 28, 1466[1][2][3] Ռոտերդամ, Հարավային Հոլանդիա, Նիդերլանդներ[1][3]
Մահացել էհուլիսի 12, 1536[4][5] (69 տարեկան) Բազել, Շվեյցարիա[1]
բնական մահով
ԳերեզմանԲազելի տաճար
Քաղաքացիություն Seventeen Provinces
ԴավանանքՀռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
ՈւղղությունՎերածննդի դարաշրջանի փիլիսոփայություն
Մասնագիտությունթարգմանիչ, փիլիսոփա, աստվածաբան, ակնարկագիր, աստվածաշնչի թարգմանիչ, գրող, Lady Margaret's Professor of Divinity, latinist, Լատինական կաթոլիկ քահանա և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Լյովենի Հին համալսարան
Գործունեության ոլորտՔրիստոնեական փիլիսոփայություն և Վերածննդի հումանիզմ
Ալմա մատերՓարիզի համալսարան, Քուինս Քոլեջ, Քեմբրիջի համալսարան, Թուրինի համալսարան, Քոլեջ դե Մոնտաիգու[6], City Gymnasium? և College of Sorbonne?
Գիտական աստիճանաստվածաբանության դոկտոր (1506)
Տիրապետում է լեզուներինլատիներեն[7][8] և հոլանդերեն
Գիտական ղեկավարJan Standonck?[9] և Alexander Hegius von Heek?[10]
Եղել է գիտական ղեկավարWolfgang Capito?[11] և Jacob Milich?[12]
Ազդվել էէպիկուրիզմ, Կիկերոն և Ջովաննի Պիկո Դելլա Միրանդոլա
ՈւսուցիչAlexander Hegius von Heek?[6], Jan Standonck?, John Colet? և George Hermonymus?
ԱշակերտներGabriel Mudaeus?, Richard Croke? և Nikolaus Bensrott?[13]
 Desiderius Erasmus Վիքիպահեստում

Էրազմ Ռոտերդամցի (Desiderius Erasmus Roterodamus, հոկտեմբերի 28, 1466[1][2][3], Ռոտերդամ, Հարավային Հոլանդիա, Նիդերլանդներ[1][3] - հուլիսի 12, 1536[4][5], Բազել, Շվեյցարիա[1]), նիդեռլանդական հումանիստական գրականության ամենաականավոր դեմքը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Ռոտերդամ քաղաքում, ծագումով հոլանդացի էր, հոլանդական մի բյուրգերի «ապօրինի զավակը»։ Վաղ հասակից զրկվելով ծնողներից` նա ստիպված է լինում վանք մտնել թե՛ իր գոյությունը պահպանելու, թե՛ ուսումը շարունակելու նպատակով։ Այստեղ նա մնում է մոտ երկու և կես տարի։ Նա ամբողջ ժամանակը նվիրում է ուսման գործին, սովորում է դասական լեզուներ և ուսումնասիրում հին հունական ու հռոմեական գրողների գործերը։ Վանքից դուրս գալով` 1496-ին ուսումը շարունակելու նպատակով գնում է Փարիզ։ Այնուհետև սկսում է ճանապարհորդություններ կատարել Եվրոպայում, լինում է իր հայրենքում, Նիդերլանդներում, Իտալիայում, ապա անցնում է Անգլիա։ Քեմբրիջի համալսարանում դասավանդում է հունարեն և աստվածաբանություն։ Ծանոթանում է Թոմաս Մորի հետ և դառնում նրա ամենամոտ բարեկամներից մեկը։

Վերադառնալով Անգլիայից` նա ապրում է Գերմանիայում, մի քանի տարի ծառայում է Կառլոս V-ի պալատում։ Կյանքի վերջին տարիներին անցկացնում է Շվեյցարիայում, որտեղ էլ մահանում է[14]։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Գովք հիմարության» (թարգմանվել է հայերեն Վահե Միքայելյանի կողմից[15])[16]
  • «Դատողություն կամքի ազատության մասին»
  • «Քրիստոնյա մարտիկի զենքը»

Էրազմ Ռոտերդամցին հայերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Գովք հիմարության, Ե., Հայպետհրատ, 1964, 343 էջ։ Ռուսերենից թարգմ.՝ Վ. Միքայելյան։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Эразм Роттердамский // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ 2,0 2,1 http://webdept.fiu.edu/~mirandas/bios1535.htm#Erasmus
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Houbraken A. Desiderius Erasmus // De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen (նիդերլ.) — Arnold Houbraken, 1718. — P. 17.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.biografischportaal.nl/persoon/29366356
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 BeWeB
  6. ↑ 6,0 6,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  7. ↑ Mirabile: Digital Archives for Medieval Culture (իտալ.) — SISMEL – Edizioni del Galluzzo.
  8. ↑ CONOR.Sl
  9. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  11. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  12. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  13. ↑ Contemporaries of Erasmus: A Biographical Register of the Renaissance and Reformation — UTP, 2003. — Vol. 1.
  14. ↑ Հ. Մամիկոնյան (1961). Արտասահմանյան գրականության պատմություն (վերածննության դարաշրջան). Երևան: Հայպետուսմանկհրատ. էջ 243.
  15. ↑ Գովք հիմարության։ [Վեպ] / Է. Ռոտերդամցի; Թարգմ.՝ Վ. Միքայելյան; Ծանոթագր.՝ Լ. Պինսկի; Խմբ.՝ Ի. Կարումյան. - Երևան։ Հայպետհրատ, 1964. - 343 էջ։
  16. ↑ Էրազմ Ռոտերդամցի Գովք հիմարության 1-15, Վերցված է 2022-07-04-ին, Կարդում է Արթուր Մուսայելյանը
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էրազմ Ռոտերդամցի» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էրազմ Ռոտերդամցի» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 89)։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էրազմ_Ռոտերդամցի&oldid=9168270» էջից