Էվրիկ Աֆրիկյան

Էվրիկ Աֆրիկյան
Ծնվել է	մայիսի 14, 1925; Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	հուլիսի 19, 2016 (91 տարեկան)
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Հայաստան
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	մանրէաբան
Հաստատություն(ներ)	ԳԱԱ Մանրէաբանության ինստիտուտ
Անդամակցություն	ՀՀ ԳԱԱ
Ալմա մատեր	Երևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան (1947)
Կոչում	պրոֆեսոր և ակադեմիկոս
Գիտական աստիճան	կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1970)
Գիտական ղեկավար	Նիկոլայ Կրասիլնիկով
Պարգևներ	և Հայաստանի Հանրապետության գիտության վաստակավոր գործիչ
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ

էվրիկ Գեղամի Աֆրիկյան (մայիսի 14, 1925(1925-05-14)^[1]^[2], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]^[2] - հուլիսի 19, 2016(2016-07-19))^[3], մանրէաբան, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1970), պրոֆեսոր (1972), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս (1982), ՀՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (2003)^[4]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1947 թվականին ավարտել է Երևանի բժշկական ինստիտուտը։ 1947 թվականից աշխատել է ՀՀ ԳԱԱ մանրէաբանության բաժանմունքում (1961 թվականից՝ ինստիտուտ), 1953-1958 թվականներին՝ գիտքարտուղար, 1958 թվականից՝ լաբորատորիայի վարիչ, 1963 թվականից՝ տնօրեն, 2000 թվականից՝ պատվավոր տնօրեն։ 1993-2006 թվականներին եղել է «Մանրէների ավանդադրման հանրապետական կենտրոնի» տնօրեն։ 1994 թվականից ՀՀ ԳԱԱ բնական գիտությունների բաժանմունքի հիմնախնդիրների խորհրդի նախագահն է։ 1977 թվականից եղել է Հայաստանի «Կենսաբանական հանդեսի» գլխավոր խմբագիրը։ 1993-1998 թվականներին եղել է Եվրոպական Համայնքի ԻՆՏԱՍ ասոցիացիայի գիտնականների խորհրդի անդամ, 1981-1987 թվականներին` Մանրէների Հավաքածուների Համաշխարհային Ֆեդերացիայի գործադիր խորհրդի անդամ, 1980-1990 թվականներին` Բակտերիոլոգիայի դասակարգման Միջազգային կազմակերպության բացիլների ենթակոմիտեի անդամ, 1970-1975 թվականներին` Համամիութենական միկրոբիոլոգիական միության փոխնախագահ։

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատանքները վերաբերում են ընդհանուր և կիրառական մանրէաբանության, կենսատեխնոլոգիայի հարցերին, հատկապես աերոբ սպորավոր բակտերիաների էկոլոգիային, դասակարգմանն ու կիրառությանը։ Մշակել է նոր տեխնոլոգիաներ տարբեր մանրէային պատրաստուկների արտադրության համար։ Ուսումնասիրել է հակաբիոտիկների ու հակազդիչ (անտագոնիստ) մանրէների կիրառումը բուսաբուծության և շերամապահության մեջ։ Ղեկավարել է ոչ մետաղական պոլիմերների կենսակայունության ուսումնասիրման համալիր աշխատանքները։ Մեծ ներդրում ունի ՀՀ-ում մանրէաբանական արդյունաբերության ստեղծման ու զարգացման գործում^[5]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Պատվո նշան» շքանշան
Անանիա Շիրակացու մեդալ
Ս. Պ. Կորոլյովի մեդալ
ՀԽՍՀ գերագույն Խորհրդի 2 պատվոգիր
ՀՀ գիտության վաստակավոր գործիչ, 2003

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Пенизиллин и его применения в медицине. Е., 1948.
Энтомопотогенные бактерии и их значение,. Е., 1973..
Աֆրիկյան Է. Գ. Միկրոօրգանիզմների անտագոնիզմի օգտագործման հեռանկարները գյուղատնտեսական կուլտուրաների հիվանդությունների դեմ պայքարելու գործում. ՀՍՍՀ ԳԱ Տեղ. բիոլ. և գյուղ. գիտ., 1956, Հ. 9, 1, էջ 15-24։
Փանոսյան Հ. Կ., Աֆրիկյան Է. Գ. Նիկոլայ Ալեկսանդրովիչ Կրասիլնիկով (ծննդյան 60-ամյակի առթիվ). ՀՍՍՀ ԳԱ Տեղ. բիոլ. և գյուղ. գիտ., 1957, Հ.10, 6, էջ 113-114^[6]։

Մամուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոդվածների մատենագիտություն^[7]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
↑ «91 տարեկանում կյանքից հեռացել է ճանաչված մանրէաբան, ակադեմիկոս Էվրիկ Աֆրիկյանը». Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 20-ին.
↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 28-ին.
↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Էվրիկ Աֆրիկյան». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 28-ին.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էվրիկ Աֆրիկյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 181)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_1b6028f0d8296c44-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.

[3] «91 տարեկանում կյանքից հեռացել է ճանաչված մանրէաբան, ակադեմիկոս Էվրիկ Աֆրիկյանը». Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 20-ին.

[4] «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 28-ին.

[5] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.

[6] «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Էվրիկ Աֆրիկյան». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 28-ին.

[7] «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 8-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]