Զարեհ Մութաֆյան

Զարեհ Մութաֆյան; արմտ. հայ.՝ Զարեհ Մութաֆեան
Ի ծնե	Զարեհ Կարապետի Մութաֆյան
Ծնվել է	1907, մարտի 15
Ծննդավայր	Սամսուն
Վախճանվել է	1980, մայիսի 11
Մահվան վայր	Փարիզ
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և Ֆրանսիա
Կրթություն	Բրերա գեղարվեստի ակադեմիա (1931)
Մասնագիտություն	նկարիչ
Ներշնչվել է	Հովհաննես Այվազովսկի, Էլ Գրեկո, Ռեմբրանդտ վան Ռեյն, Պիտեր Պաուլ Ռուբենս և Պիեռ Բոնար
Զավակներ	Կլոդ Մութաֆյան
	Zareh Mutafian Վիքիպահեստում

Զարեհ Մութաֆյան (մարտի 15, 1907(1907-03-15)^[1], Ունիե, Օրդուի մարզ, Թուրքիա - մայիսի 11, 1980(1980-05-11)^[1], Փարիզի 20-րդ շրջան, Փարիզ^[1]), ֆրանսահայ նկարիչ։

Պատմաբան Կլոդ Մութաֆյանի հայրն է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Սամսուն քաղաքում՝ Սև ծովի ափամերձ շրջանում։

Մեծ եղեռնից հետո, 1919 թվականին, ապաստանել է Սամսունի ամերիկյան որբանոցում, 1922 թվականին տեղափոխվել Հունաստան։ Մութաֆյանը միակն էր իր ընտանիքից, ով փրկվել էր 1915 թ. Հայոց ցեղասպանության ժամանակ
1924 թվականին ընդունվել է Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության վարժարանը
1927-1931 թթ.սովորել է Միլանի արվեստի ակադեմիայում
1932 թվականին Հռոմում ստացել է ազգային պրոֆեսորի տիտղոս
1938 թվականից հաստատվել է Փարիզում
1967 և 1971 թթ. այցելել է Հայաստան

Զարեհ Մութաֆյանի գործերից պահվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում^[2]։

Ստեղծագործական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեղծագործել է հիմնականում երփնագրի բնագավառում։

«Ջարդը»
«Մահը և կյանքը»
«Հայ մամիկը»
«Արշակ Չոպանյան»
«Մարիամ Տամլամյան»
«Նավեր»
«Վենետիկ. Մեծ Ջրանցքը»^[3]

Ստեղծել է հայաստանյան պատկերների շարք՝

«Տաթև»
«Արարատ և Արաքս»
«Արարատ»
«Էջմիածին»

Հրատարակել է գրքեր, կազմակերպել ցուցահանդեսներ՝ «Հայաստանը Մութաֆյանի աչքերով» (1968-1975)։

Անհատական ցուցահանդեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժնև, 1935, 1938
Միլան, 1938
Փարիզ, 1945, 1976
ԱՄՆ, 1962, 1979
Երևան, 1967, 1971, 1982, 1990, 2007^[4], 2013

Մեջբերումներ Զարեհ Մութաֆյանից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արուեստը ամէն մէկ ձգտումին մեջ կը ծնի, կ’երիտասարդանայ ու կը ծերանայ, բայց չի մեռնիր, միշտ կը վերածնի, ինչպէս օրուան արեւը^[5]։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայերգութիւն վրձինով եւ գրչով (ֆրանսերեն, հայերեն), Վենետիկ, 1982
Նկարչութեան դասական դպրոցները եւ արդի ձգտումները, Փարիզ, 1983

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Suzanne d'Arhez, Mutafian, P, 1978
Զարեհ Մութաֆյան։ (1907-1980)։ Ֆրանսահայ նկարչի ծննդյան 75-ամյակին նվիրված ցուցահանդեսի կատալոգ^[6]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Archives de Paris
↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.
↑ «Վենետիկ. Մեծ Ջրանցքը», Զարեհ Մութաֆյան
↑ Ազգային պատկերասրահում կբացվի Զարեհ Մութաֆյանի ստեղծագործությունների ցուցահանդեսը
↑ Վերածնվող արվեստի մասը, Զարեհ Մութաֆյան
↑ «Ֆրանսահայ նկարչի ծննդյան 75-ամյակին նվիրված ցուցահանդեսի կատալոգ». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 21-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զարեհ Մութաֆյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 73)։

[_feb27963a90fe9bd-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Archives de Paris

[2] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007.

[3] «Վենետիկ. Մեծ Ջրանցքը», Զարեհ Մութաֆյան

[4] Ազգային պատկերասրահում կբացվի Զարեհ Մութաֆյանի ստեղծագործությունների ցուցահանդեսը

[5] Վերածնվող արվեստի մասը, Զարեհ Մութաֆյան

[6] «Ֆրանսահայ նկարչի ծննդյան 75-ամյակին նվիրված ցուցահանդեսի կատալոգ». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 21-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]