Ելևէջավորում
ԵլևԷջավորում, ինտոնացիա (լատ.intonare-բարձր արտասանելի), շարահյուսական հնարք, բառերի ու նախադասությունների արտաբերման եղանակ, որով խոսողը որոշակի վերաբերմունք է դրսևորում իր ասածի կամ զրուցակցի նկատմամբ՝ շեշտելով իմաստի որևէ կողմը կողմը։ Ինտոնացիան, արտաբերման ելևէջավորումը որոշարկվում է բառերի շեշտադրությամբ, արտասանության ուժով, հնչերանգով, արագությամբ, դադարներով և այլ գործոններով։ Մեծ է տրամաբանական շեշտի նշանակությունը։ Նրա տեղի փոփոխությունը առաջացնում է իմաստային տարբերություններ։ «Նա քեզ կսիրի» նախադասությունը իմաստային նոր հնչերանգներով, արագությամբ, դադարներով և այլ գործոններով։ Մեծ է տրամաբանական շեշտի նշանակությունը։ Նրա տեղի փոփոխությունը առաջացնում է իմաստային տարբերություններ։ «Նա քեզ կսիրի» նախադասությունը իմաստային նոր հնչերանգներ է ստանում տրամաբանական շեշտի փոփոխությամբ. Նա՛ քեզ կսիրի։ Նա քեզ՛ կսիրի։ Նա քեզ կսիրի՛։ Գրականության մեջ, առավել՝ պոեզիայում, իմաստային նրբերանգների երևակմանը և հուզականությանը նպաստում են ելևէջավորման շեշտերը, որոնք բնույթով լինում են զայրալից, հիացական, հեգնական, հարցական, բացականչական, հանդիսավոր և այլն։
Հարցման ելևէջավորում.[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
(Պարույր Սևակ)
Օրհնության ելևէջավորում.[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
(Հովհաննես Թումանյան)
Բացականչական ելևէջավորում.[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
(Ավետիք Իսահակյան)
Ցանկության ելևէջավորում.[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
(Միսաք Մեծարենց)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մելս Սանթոյան, Գրականագիտական բառարան, Երևան, 2009։