Գործնական շախմատ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Գործնական շախմատ (ինտերակտիվ ճանաչողական սցենարով շախմատ), թիմային շախմատի տարբերակ, որն առաջարկել է մոսկվաբնակ բժիշկ Հրաչյա Հովակիմյանը, 1992 թվականին[1][2]։

Գործնական շախմատի խաղարկում

Ըստ գործնական շախմատի հեղինակի՝ խաղի դիտարժանության աճ ապահովում են.

  • թիմային քննարկումները և կոլեկտիվ որոշումների կայացման գործընթացը,
  • խաղի դինամիկայի արագացումը,
  • բոլոր փուլերում շախմատիստների մտորումների տեսանելիությունը, նրանց կողմից դիրքերի գնահատումը, տարբերակների հաշվարկը, այլընտրանքների ընտրությունը և այլն։

Շախմատի այս տարբերակը դասվում է սպորտային գործնական խաղերին[3]։

Հիմնական հասկացություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ճյուղերը գործնական շախմատում
  • Ճյուղ - շախմատի տարբերակ, որը խաղում են մեկ ցուցադրական տախտակի վրա և որն ունի իր վարկանիշը։
  • Ճյուղի վարկանիշ - ճյուղերի նշանակալիության ամբողջական ցուցանիշ, արտացոլվում է համապատասխան քանակի գունավոր խաղանիշերով, որոնք գտնվում են ցուցադրական տախտակի վերևի հատվածում։ Խաղի արդյունքը տվյալ ճյուղի համար հավասար կլինի ստանդարտ շախմատի արդյունքի և ճյուղի վարկանիշի արտադրյալին
  • Ճյուղավորում – գոյություն ունեցող ճյուղերից մեկի (մայրական) դիրքերի կրկնապատկում և իր վարկանիշի բաշխում երկու դուստր ճյուղերի միջև։ Խաղաքարերի հետագա տեղաշարժը դուստր ճյուղերի միջև տարբեր է։
  • Ընտրություն – մեկ ճյուղի լուծարում (այս ճյուղում դիրքի պարտության ճանաչում) և իր վարկանիշի վերաբաշխում մնացած ճյուղերի միջև՝ միավորների քանակի կորստով, որը հավասար է լուծարված ճյուղի վարկանիշին։
  • Փաս (փոխանցում) – վարկանիշի մեկ միավորի տեղաշարժ ճյուղերի միջև, առանց միավորների կորստի։

Գործնական շախմատի ընթացակարգը սխեմաների միջոցով[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Овакимян Грачя. Интеллектуальные игры по новой системе. Как сделать зрелищной внутреннюю логику борьбы. // 64 — Шахматное обозрение. — 1997. — № 7. — С. 41-43. [1]
  2. «Овакимян Грачя. Зрелищные шахматы: где, что, кого и как показывать». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  3. Овакимян Грачя. Спортивные деловые игры и третья революция в спорте. // Ноев Ковчег (газета). — 2010. — № 3 (150) март. — С. 1. [2] Արխիվացված 2013-08-25 Wayback Machine

Литература[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Овакимян Г.К. Зрелищные шахматы и другие интеллектуальные спортивные игры. — М.: «Русский Шахматный Дом», 2017. — 96 с. (Библиотечка шахматиста). ISBN 978-5-94693-665-1
  • Ovakimyan G.K. The Third Revolution in Sports. Moscow: Russian CHESS House, 2019. 96 p. ISBN 978-5-94693-887-7

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]