Բակտերիոռոդուպսին
Բակտերիոռոդուպսինի տրիմեր (տեսքը վերևից)Բակտերիոռոդուպսին, լուսազգայուն սպիտակուցային թաղանթ, որը հանդիպում է արքեաների մոտ։
Բակտերիոռոդուպսինները կատարում են պրոտոնների փոխադրում պլազմալեմային մեմբրանի միջով, այսպիսի կառուցվածքներ կան կաթնասունների ռոդապսներում։
Սպիտակուցի կառուցվածքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բակտերիոռոդուպսինի տրանսմեմբրանային մասը կազմված է 7 կանոնավոր ալֆա-սպիրալներից, կառուցված է եզրային մասով միմյանց հարող մեմբրաններից, իսկ միայնակ բետտա-սպիրալը 7 միցման մյուս անկանոն մասերը (կապող սպիրալ-հանգույց) դուրս են գտնվում մեմբրանից[1]։ Ալֆա-սպիրալների վրա եղող հիդրոֆոբ խմբերը ուղղված են դեպի լիպիդային մեմբրանները, որոնք նույնպես հիդրոֆոբ են։
Մեմբրանի միջով պրոտոնի փոխադրումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պրոտոնների ջերմահազորդականությունը իրականացվում է ամրացված սպիրալների ճառագայթման ընթացքում։ Այն ընդգրկում է բակտերիոռոդուպսինի կենտրոնական ալիքը։ Կլանում է ֆոտոն, ցանցաթաղանթը փոփոխփլով տրանս-13 ձևով։ Այսպիսով այն տեղափողում է պրոտոնները մինչև վերջ։ Այնուհետև վերադառնում է առանց պրոտոնի։
Բակտերիոռոդուպսինի օգտագործումը նանոտեխնոլոգիայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1971 թվականին Օստերհելթին (Գերմանիա) և Ստրոխենիուսին (ԱՄՆ) հաջողվել է բակտերիոռոդուպսին հալոբակտերիայի մեմբրանից առանձնացնել Halobacterium halobium հալոբակտերիան[2][3]։ 1994 թվականին մի խումբ ռուս գիտնականներ աշխարհում առաջին անգամ ստացել են բակտերիոռոդուպսինի թիթեղներ։ Թիթեղային բակտերիոռոդուպսինները կարող են օգտագործվել մելեկեւլային էլեկտրոնիկայում։ Կարևոր ձեռքբերում է կողմնորոշիչ մանուշաագույն մեմբրանի հայտնաբերումը, որոնք պարունակվում են հիդրոֆոբ և հիդրոֆիլ միջավայրերում[4]։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 |
 |
 |
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ А. В. Финкельштейн, О. Б. Птицын, «Физика белка», 2002
- ↑ Oesterhelt D., Stoeckenius W. (1971) Rhodopsin — Like Protein from the Purple Membrane of Halobacterium Halobium, Nature, V. 233, № 89, pp. 149-60.
- ↑ Vought B.W., Birge R.R. (eds.) (1999) Molecular electronics and hybrid computers./in: Wiley Encyclopedia of Electrical and Electronics Engineering, Wiley-Interscience: New York,.pp. 477—490.
- ↑ Мосин О. В., Складнев Д. А., Егорова Т. А., Швец В. И. Получение бактериородопсина H. halobium, меченного дейтерием по остаткам ароматическим аминокислот фенилаланина, тирозина и триптофана // Биотехнология, 1996. — № 10. — С. 24-40.
- ↑ Nishikawa, T.; Murakami, M. (2005 թ․ մարտի 28). «Crystal structure of the 13-cis isomer of bacteriorhodopsin». RCSB Protein Data Bank (PDB). doi:10.2210/pdb1x0s/pdb. PDB ID: 1X0S. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ Nishikawa, T.; Murakami, M. (2005). «Crystal structure of the 13-cis isomer of bacteriorhodopsin in the dark-adapted state». J.Mol.Biol. Elsevier. 352: 319–328. doi:10.1016/j.jmb.2005.07.021. PMID 16084526. PDB ID: 1X0S. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ Image created with RasTop (Molecular Visualization Software)