Արմենակ Խախամյան
Ծնվել է | 1884 |
---|---|
Ծննդավայր | Կըրշեհիր |
Մահացել է | 1944 |
Մահվան վայր | Կոստանդնուպոլիս |
Ազգություն | հայ |
Կրթություն | Կեսարիայի սբ. Կարապետի ժառանգավորաց բարձրագույն վարժարա Բեյրութի Սեն Ժոզեֆ Ֆրանսիական համալսարանի բժշկական ֆակուլտետ |
Մասնագիտություն | դեղագործ |
Աշխատավայր | Հալքեվիի (Ժողովրդական տուն) բուժարանի և Բերա թաղամասի աղքատախնամ դարմանատան բժիշկ |
Արմենակ Խախամյան (1884, Կըրշեհիր, Թուրքիա - 1944, Ստամբուլ, Թուրքիա), հայ դեղագործ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արմենակ Խախամյանը ծնվել է 1884 թվականին, Անկարայի նահանգիի Կեսարիայի գավառի Կըրշեհիր քաղաքում։ Մանուկ հասակում տեղափոխվել է Կեսարիա։ Ուսանել է Կեսարիայի ազգային վարժարաններում։ 1904 թվականին ավարտել է Կեսարիայի Սուրբ Կարապետի ժառանգավորաց բարձրագույն վարժարանը, 1908 թվականին՝ Բեյրութի Սեն Ժոզեֆ Ֆրանսիական համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը։ Ուսանողական տարիներին զանազան պարբերականների աշխատակցել է գիտական, գրական և առողջապահական հոդվածներով։ Բժշկությամբ է զբաղվել Արևմտյան Հայաստանի քաղաքներում և մեծ համակրանքի արժանացել։ 1914 թվականին աշխատել է Կ. Պոլսի Կալեջիկ թաղամասում, եղել Հալքեվիի (Ժողովրդական տուն) բուժարանի և Բերա թաղամասի աղքատախնամ դարմանատան բժիշկ։ Կ. Պոլսում մեծ ժողովրդականություն է վայելել։ 1914 թվականին՝ Առաջին աշխարհամարտի ժամանակ, զորակոչվել է օսմանյան բանակ և զինվորական բժիշկ ծառայել՝ կապիտանի աստիճանով։ Եղել է Սիրիական ռազմաճակատում, գերի ընկել անգլիացիներին և որոշ ժամանակ մնացել Եգիպտոսում։ Պատերազմի ավարտից հետո վերադարձել է Կ. Պոլիս։
1915 թվականին Կ. Պոլսի Կալաթա թաղամասում ձերբակալվել է և աքսորվել, ինչը պատճառ է դարձել, որ անունը հայտնվի տարբեր հեղինակների (օրինակ Արշակ Ալպոյաճյանի) նշած նահատակվածների ցուցակներում։ Հրաշքով փրկվելով կոտորածներից՝ վերադարձել է Կ. Պոլիս ու շարունակել զբաղվել բժշկությամբ։ Կ. Պոլսի Բարմաքկափու Իմամ փողոցում, ապա՝ Բերա թաղամասի Իսթիքլալ պողոտայում ունեցել է սեփական դարմանատուն կամ հիվանդանոց, որի ճակատին հայերեն գրված էր «Խախամյանի կլինիկ»։ 1940-ական թվականների սկզբին Երևանում բնակվող եղբորորդուն ուղարկած նամակում գրել է, որ Կ. Պոլսի հայերի վրա դրված պետական հարկերը այնքան մեծ են, որ ինքը մտածմունքներից ինֆարկտ է ստացել։
Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մահացել է 1944 թվականին, Կ. Պոլսում, սրտային հիվանդությունից՝ 60 տարեկանում։ Թաղվել է Կ. Պոլսի Շիշլիի ազգային գերեզմանոցում։
Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Որդին՝ Լևոն Արմենակի Խախամյանը ևս եղել է ներքին հիվանդությունների բժիշկ։ Երևանում ազգանվանակից ազգականներ ունի։
Գիտական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գիտական պրպտումները վերաբերել են բժշկական էթիկայի, բժիշկ-գիտություն, բժիշկ-ճշմարտություն, բժիշկ-հիվանդ, բժիշկ-բժիշկ փոխհարաբերություններին։ Հրապարակախոսական ու բժշկական հոդվածներով և այլ ստեղծագործություններով թղթակցել է Բագարատ Թևյանի՝ Կ. Պոլսում լույս տեսնող «Երջանկին Տարեցոյցը» պարբերականին և այլ թերթերի։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ղազարեան Վ, Բժշկական եւ առողջապահական տարեցոյց, Կ. Պօլիս, 1914։
- Ալպօյաճեան Ա., Պատմութիւն հայ Կեսարիոյ, h. Բ., Գահիրէ, 1937։
- Շիկահեր Վարդ, Կիսադարեան պատմ ութիւն թրքահայ բժշկութեան, 19231975, Իսթանպուլ, 1975։
- Զարմիկի՝ երևա նաբնակ Արմենակ Խախամյանի հայտնած տվյալները, 1998։
- Մինասյան Հ., Արմենակ Խախամյան-115, «Նարեկ», Ե., 1999, թ. 1 ։
- Յարման Արսեն, Հայերը օսմանյան առողջապահության ծառայության մեջ և պատմություն սուրբ Փրկիչ հայոց հիվանդանոցի (թուրքերեն), Ստամբուլ, 2001։
- Շահբազյան Հ. և ուրիշներ, ցուցակ Հայոց ցեղասպանության զոհերի (19151923 թթ.), հ. 3, Անկարայի նահանգ, Երևան, 2006։
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հարություն Մինասյան, Օսմանյան կայսրությունում և Թուրքիայի Հանրապետությունում բռնաճնշումների և ցեղասպանության ենթարկված հայ բժիշկներ, Երևան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։