Աստենիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Աստենիա
Տեսակհոգեախտաբանական ախտանիշ, ախտանիշ և ախտանիշ կամ նշան

Աստենիա (հին հունարեն՝ ἀσθένεια՝ թուլություն), աստենիկ վիճակ, աստենիկ համախտանիշ, աստենիկ հակազդում, նյարդահոգեկան թուլություն, քրոնիկական հոգնածության համախտանիշ, հիվանդագին վիճակ է, որը դրսևորվում է խիստ հոգնածությամբ և սպառվածությամբ, տրամադրության ծայրահեղ անկայունությամբ, ինքնատիրապետման ցածր մակարդակով, անհամբերությամբ, քնի խանգարմամբ, տևական մտավոր և ֆիզիկական լարվածության անկարողությամբ, բարձր ձայների, վառ լույսի, սուր հոտերի նկատմամբ անհանդուրժողականությամբ։ Հիվանդների ցածր տրամադրությունը կարող է ուղեկցվել նաև քմահաճությամբ, լացով։

Ծագումնաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աստենիան կարող է առաջանալ ներքին օրգանների հիվանդությունների, վարակների, թունավորումների, հուզական, մտավոր և ֆիզիկական գերծանրաբեռնվածության, աշխատանքի, հանգստի և սննդի սխալ գրաֆիկի, ինչպես նաև նյարդային և հոգեկան հիվանդությունների արդյունքում։ Աստենիայի այն տեսակը, որն առաջանում է նյարդային գերծանրաբեռնվածության, հուզմունքի, երկարատև կոնֆլիկտների և բացասական ապրումների արդյունքում, կոչվում է նևրաստենիաներ։

Աստենիան կարող է ի հայտ գալ նաև ներքին օրգանների հիվանդությունների սկզբնական փուլերում (օրինակ՝ սրտի իշեմիկ հիվանդություն), ուղեկցել այդ հիվանդությանը՝ որպես դրա դրսևորումներից մեկը (օրինակ՝ խոցային հիվանդությունները տուբերկուլոզ և այլ քրոնիկական հիվանդությունները), կամ հանդես գալ որպես սուր հիվանդության ավարտի հետևանք (թոքաբորբ, գրիպ

Աստենիան նաև համարվում է Էլեկտրամագնիսական դաշտի (ԷՄԴ) գերբարձրհաճախականության ճառագայթման դիապազոնի կլինիկական դրսևորումներից մեկը[1]։

Ախտանիշներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աստենիայի դրսևորումը կախված է այն առաջացնող հիմնական հիվանդությունից։ Աթերոսկլերոզի դեպքում նկատվում են հիշողության խանգարումներ և լացկանություն, հիպերտոնիկ հիվանդության դեպքում՝ գխացավեր և սրտի շրջանում տհաճ զգացություններ։ Աստենիայի առանձնահատկությունների ճշգրտումը հաճախ նպաստում է հիմնական հիվանդության ճանաչմանը։

Բուժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բուժումն ուղղված է աստենիայի հիմնական պատճառի հայտնաբերմանը։ Անհրաժեշտ է նաև ընդհանուր վերականգնողական բուժում՝ գլյուկոզայի, վիտամինների ընդունում, աշխատանքի և հանգստի ճիշտ կազմակերպում, զբոսանքներ, կանոնավոր սննդակարգ, քնի վերականգնում, ֆիզիկական հատուկ վարժությունների կատարում, թեպետ ոչ բոլոր հիվանդներն են լավ ընկալում ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը։ Օգտագործում են նաև նոոտրոպներ, հակադեպրեսանտների ոչ մեծ չափաբաժիններ և այլ դեղամիջոցներ[2]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Холодов Ю. А. Мозг в электромагнитных полях. — М.: Наука, 1982. — (Человек и окружающая среда) (ռուս.)
  2. Машковский М. Д. Лекарственные средства. — 15-е изд., перераб., испр. и доп. — М.:«Новая Волна», 2006. — 1206с. (ռուս.)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Астения // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона։ В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907 (ռուս.)
  • Бамдас Б. С. Астенические состояния. — М.։, 1961 (ռուս.)
  • Крейндлер А. Астенический невроз. — Бухарест։, 1963 (ռուս.)
  • Кречмер Э. Астенический тип. (ռուս.)