Անցուղի

Անցուղի (լատ. canalis — խողովակ), անցուղի, ինֆորմացիայի տեսությունում, ինֆորմացիայի հաղորդման սարք։ Ինֆորմացիայի տեսության մեջ վերացարկվում են անցուղու ֆիզիկական կոնկրետ բնույթից և հաշվի առնում հնարավոր վիճակների թիվը, որով պայմանավորվում է ինֆորմացիայի կուտակման կամ հաղորդման նրա ունակությունը։ Անցուղիում առկա աղավաղումների և աղմուկների (խանգարումների) հետևանքով ընդունված $y$ ազդանշանը տարբերվում է հաղորդված $x$ ազդանշանից, այնպես որ $y$-ը կարող է նույնացվել սխալ $x$ (չհաղորդված, բայց հնարավոր) ազդանշանի հետ։ Այդպիսի ընդհանրացված անցուղու բնութագրերն են. մուտքում $(x)$ և ելքում $(y)$ հնարավոր ազդանշանների բազմությունները («այբուբենները»), $p(y|x)$ և $p(x|y)$ պայմանական հավանականությունների համախումբը, որոնցից առաջինը $y$ ազդանշանի ընդունման հավանականությունն է, եթե հաղորդվել է $x$-ը, իսկ երկրորդը՝ $x$ ազդանշանի հաղորդման հավանականությունը, եթե ընդունվել է $y$-ը։ Վիճակագրական իմաստով $(y/x)$-ը բնորոշում է խանգարումները անցուղիում, մինչդեռ $p(x/y)$ գնահատում է հաղորդված $x$ ազդանշանի անորոշությունը, երբ ընդունվել է $y$-ը։ Անցուղիով ինֆորմացիա հաղորդելու հնարավորությունը քանակապես բնութագրվում է անցուղու թողունակությամբ։ Ըստ Շենոնի, խանգարումներ պարունակող ընդհատ անցուղու համար այն հավասար է հաղորդման առավելագույն արագությանը՝ $C=max[H(x)-H(x|y)]$, որտեղ $H(x)$ մուտքի «այբուբենը» բնորոշող էնտրոպիան է, $H(x/y)$-ը միջին ոչ հուսալիությունը գնահատող պայմանական էնտրոպիան։

Տես նաև

• Ինֆորմացիայի տեսություն

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 231)։