Անկատար դերբայ
Անկատար դերբայ, հայերենի կախյալ դերբայներից կամ ձևաբայերից մեկը։ Ցույց է տալիս ընթացքի մեջ գտնվող հարաձիգ գործողություն։ Արևմտահայերենում բացակայում է այս դերբայը[1]։ Առաջին անգամ դերբայ է ճանաչվել Մանուկ Աբեղյանի կողմից[2]։
Կազմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կազմվում է -ում մասնիկով, որը դրվում է անորոշ դերբայի -ել, -ալ մասնիկների փոխարեն, ինչպես՝
- գրել — գրում
- կարդալ — կարդում
- զարմանալ — զարմանում։
Ժամանակաձևեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անկատար դերբայը միշտ հանդես է գալիս օժանդակ բայի ներկա և անցյալ ձևերի հետ՝ կազմելով սահմանական եղանակի ներկա անկատար և անցյալ անկատար ժամանակաձևերը.
Անկատար ներկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
|---|---|---|
| I դեմք | ներկում եմ | ներկում ենք |
| II դեմք | ներկում ես | ներկում եք |
| III դեմք | ներկում է | ներկում են |
Անկատար անցյալ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Եզակի թիվ | Հոգնակի թիվ | |
|---|---|---|
| I դեմք | ներկում էի | ներկում էինք |
| II դեմք | ներկում էիր | ներկում էիք |
| III դեմք | ներկում էր | ներկում էին |
Անկատար դերբայը նախադասության մեջ այլ կիրառություն չունի, ուստի և նրա դերը սոսկ ձևաբանական է[3]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Յու. Ս. Ավետիսյան, Արևելահայերենի և արևմտահայերենի զուգադրական քերականություն, Երևան, 2007, էջ 151։'
- ↑ Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան (խմբ. Էդ. Բ. Աղայան), Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի հրատարակչություն», 1975, էջ 14։
- ↑ Լևոն Եզեկյան, Հայոց լեզու, Երևան, 2007, էջ 285-286։
|
Սա անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ Այս նշումը հարկավոր է փոխարինել համապատասխան թեմատիկ նշումով։ |