Ազատ Եղիազարյան

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Եղիազարյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Ազատ Եղիազարյան
Ծնվել է	ապրիլի 6, 1943(1943-04-06) (81 տարեկան)
Ծննդավայր	Հացառատ, Նոր Բայազետի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	թարգմանիչ, գրականագետ, դասախոս և գրող
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Կրթություն	ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ (1965) և Մաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտ (1972)
Գիտական աստիճան	բանասիրական գիտությունների թեկնածու
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Աշխատավայր	ՀՀ ԳԱԱ գրականության ինստիտուտ, Գավառի պետական համալսարան, Երևանի պետական համալսարան, Վ․ Բրյուսովի անվան պետական համալսարան, «Հրաչյա Աճառյան» համալսարան և Հայ-Ռուսական համալսարան
Պարգևներ
Ազատ Եղիազարյան Վիքիքաղվածքում
Ազատ Եղիազարյան Վիքիդարանում

Ազատ Կոմունարի Եղիազարյան (ապրիլի 6, 1943(1943-04-06), Հացառատ, Նոր Բայազետի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ գրականագետ, թարգմանիչ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր։

Կենսագրություն

Միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո, 1959-1962 թվականներին աշխատել է ՀԼԿԵՄ Կամոյի շրջկոմում որպես քարտուղար, միաժամանակ, 1960 թվականից սովորել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի հեռակա բաժնում (1962 թվականին տեղափոխվել է ստացիոնար)։ Համալսարանն ավարտել է 1965 թվականին։

1965-1966 թվականներին աշխատել է ՀԽՍՀ Հրազդանի շրջանի Մեղրաձոր գյուղի միջնակարգ դպրոցում որպես հայոց լեզվի և գրականության ուսուցիչ։ 1969-1972 թվականներին սովորել է Մոսկվայի Մ․ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտի ասպիրանտուրայում։ 1972 թվականից աշխատել է ՀԽՍՀ ԳԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտում՝ սկզբում գրականության տեսության բաժնում, 1985 թվականից հայ հին և միջնադարյան գրականության բաժնում որպես ավագ գիտաշխատող։ 2004 թվականից խմբագրում է ինստիտուտի և ՀԳՄ «Գրականագիտական հանդեսը»։ 1999-2008 թթ եղել է ինստիտուտի տնօրենը։ Դասավանդել է Գավառի պետական համալսարանում։ Դասախոսում է Երևանի պետական, Վալերի Բրյուսովի անվան լեզվաբանական համալսարաններում, դասավանդել է «Հրաչյա Աճառյան» համալսարանում։ Հայ-ռուսական համալսարանի հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի վարիչն է։

1974 թվականին պաշտպանել է դիսերտացիա «Բանաստեղծի ստեղծագործական անհատականությունը և թարգմանությունը» թեմայով և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ 1974 թվականին Մոսկվայի «Դրուժբա նարոդով» ամսագրի 10-րդ համարում տպագրված «Չափանիշը անհատականությունն է» հոդվածի համար արժանացել է ամսագրի տարվա մրցանակին։ Ռուսերեն լույս է տեսել նրա «Բանաստեղծը և թարգմանությունը» գիրքը (Երևան, 1979)։ ԽՄԿԿ անդամ 1962 թվականից։

Դասախոսություններ է կարդացել Բերկլիի, Լոս-Անջելեսի (UCLA), Չիկագոյի, Միչիգանի, Պենսիլվանիայի (ԱՄՆ), Օքսֆորդի (Անգլիա) համալսարաններում։ Զեկուցումներով հանդես է եկել ԱՄՆ-ում, Անգլիայում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում, Ռուսաստանունմ, Չեխիայում, Իրանում, Չինաստանում և այլուր կայացած գիտաժողովներում։

90-ից ավելի գրականագիտական հոդվածների և ուսմնասիրությունների հեղինակ է։ Կազմել է 7-12-րդ դասարանների՝ գրականության և հայ գրականության մի շարք դասագրքեր։ Կազմել և խմբագրել է Նաիրի Զարյանի, Ավետիք Իսահակյանի, Գեղամ Սարյանի, Մկրտիչ Արմենի, հայ պոեզիայի ժողովածուներ ու գքրեր։

Մրցանակներ

• «Դրուժբա նարոդով» ամսագրի ամենամյա մրցանակ (1985)
• ՀՀ մշակույթի նախարարության ոսկե մեդալ (2003)
• Ֆրիտյոֆ Նանսենի հուշամեդալ (2003)
• «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 2-րդ աստիճանի մեդալ (2013)

Երկեր

• Գեղարվեստական թարգմանությունը և ժողովուրդների մերձեցումը, Երևան, ՀԽՍՀ ԳԱ, 1977, 144 էջ, տպ․ 3000
• Поэт и перевод, Ереван, “Советакан грох”, 1979, 130стр.
• Մարդը ներսից (հոդվածներ), Երևան, «Սովետական գրող», 1985, 184 էջ, տպ․ 3000
• Գեղարվեստական պատում, Երևան, ՀԽՍՀ ԳԱ, 1986, 200 էջ, տպ․ 1000
• Թումանյանի պոետիկան և նրա ժողովրդական ակունքները, Ե., «Սովետական գրող», 1990, 262 էջ
• Չարենցը և պատմությունը, Ե., ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 1997, 205 էջ
• «Սասնա ծռեր» էպոսի պոետիկան, Ե., ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 1999, 280 էջ
• 20-րդ դարի հայ գրականություն։ Դեմքեր և խնդիրներ, Ե., ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 2002, 320 էջ
• Հայոց նորագույն գրականություն։ Պատմության ուրվագիծ, Ե., ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 2004,  450 էջ
• Իննսունականները (հոդվածների ժողովածու), Ե., ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 2005, 250 էջ
• Պատմության երգեհոնը (Եղիշե Չարենց), Ե., «Տիգրան Մեծ», 2007, 252 էջ
• Daredevils of Sasun. The Poetics of an Epic. (Kosta-Mesa, USA), «Mazda», 2008, 270 p.
• Այս հմուտ, հանճարեղ լոռեցին… (Թումանյանի ստեղծագործության մասին), «Հայաստան», Երևան, 2009,  111 էջ
• Հայ բանաստեղծության ոսկեդարը։ Ակնարկներ 20-րդ դարի սկզբի հայ բանաստեղծության, Երևան, Հայ-ռուսական համալսարանի հրատ., 2019
• Թումանյան և Իսահակյան։ Երկու աշխարհընկալում, «Անտարես», Երևան, 2023

Թարգմանություններ ռուսերենից

• Արտասահմանյան գրականության պատմություն, Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1985, 942 էջ, տպ․ 5000

Աղբյուրներ

Հայկ Խաչատրյան (1986). Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». էջ էջ 158.

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ազատ Եղիազարյան» հոդվածին։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ազատ Եղիազարյան» հոդվածին։