Աբաղայի դաշտ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աբաղա

Աբաղայի դաշտ, Թուրքիայի Վանի նահանգում՝ Վանա լճից հյուսիս-արևելք, Բերկրի գետի ավազանում։ Եզրավորված է Ծաղկանց և Կոտուրի լեռնաշղթաներով։ Տարածքը մոտ 1800 կմ² է, բարձրությունը՝ 1800-2000 մ։ Հիմքում շրջակա լեռներից արտավիժած լավաներ են՝ ծածկված լճագետաբերուկային նստվածքներով։ Մակերևույթը հարթավայրային է՝ տեղ-տեղ մնացուկային բլուրներով։ Կան բազալտի, տուֆի, կրաքարի, տորֆի պաշարներ։

Անվանում

Աբաղայի դաշտը XIII դարում մոնղոլ իլխան Աբաղայի բանակատեղին էր, ենթադրվում է, որ դաշտը կոչվել է նրա նունով։

Աշխարհագրություն

Տարածքը 1800 կմ² է, բարձրությունը՝ 1800-2000 մ։ Հիմքում շրջակա լեռներից արտավիժած լավաներն են՝ ծածկված ալյուվիալ-մանրահողային բերուկներով։ Օգտակար հանածոներից են՝ բազալտը, տուֆը, կրաքարը, տորֆը։

Բնակչություն

Մինչև XVII դարը այդտեղ եղել է հայկական խիտ բնակչություն (մոտ 300 գյուղ)։ Այժմ Աբաղայի դաշտում բնակվում են խաշնարած քրդեր։ Լանդշաֆտը մարգագետնա-տափաստանային է։ Հիմնականում անասնապահական շրջան է։ Մշակում են հացահատիկ։

Կլիմա

Կլիման բարեխառն ցամաքային է, ձմեռը՝ խստաշունչ և երկարատև, ամառը՝ զով, հունվարի միջին ջերմաստիճանը՝ -12 °C, հուլիսինը՝ 15 °C, տարեկան տեղումները՝ 500-700 մմ։ Լանդշաֆտը լեռնամարգագետնատափաստանային է։ Հացահատիկային բույսերի մշակման և անասնապահական շրջան է։

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 13)։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։